Halk arasýnda ‘arabuluculuk’ düzenlemesi olarak bilinen Ýþ Mahkemeleri Kanunu Tasarýsý Meclis’ten geçti. Resmi Gazete’de yayýnlandýktan sonra yýlbaþý itibarýyla yürürlüðe girmesi beklenen düzenlemeyi 15 milyon sigortalý çalýþanýn bilmesi gerekiyor. Yasa, ücret ve tazminat alacaðý, iþe iade gibi birçok konuda mahkemeden önce arabulucuya gitmeyi zorunlu hale getiriyor.
454 GÜN SÜRÜYORDU
Peki yasada baþka neler var? Detaylarýný Avukat Arabulucu Burcu Mete’ye sorduk. Ýþ davalarýnýn ortalama 454 günde sonuçlandýðýna dikkat çeken Mete, “Artýk kýdem gibi anlaþmazlýklar 1 günde çözülecek” dedi. Maddi yetersizlik nedeniyle dava açamayanlarýn para ödemeden haklarýný arayabileceklerini belirten Mete, “Arabuluculuk iþçiye de iþverene de fayda saðlayacak” diye konuþtu.
ÖDEME YAPILMAZSA ÝCRA YOLUYLA
Soru: Arabulucunun anlaþtýrdýðý durumlarda iþveren ödeme yapmazsa ne olacak?
Cevap: Ýþçi anlaþma tutanaðý ile birlikte görevli mahkemeye giderek ‘icra edilebilirlik þerhi’ koydurup alacaklarýný icra yoluyla tahsil edebilecek.
BU UYUÞMAZLIKLARDA DÝKKAT!
Soru: Ýþçi hangi durumda zorunlu arabulucuya gidecek?
Cevap: Kýdem, ihbar, kötü niyet, mobbing tazminatý ve sendikal tazminatlar, ücret, ikramiye, fazla mesai, yýllýk izin ücreti, prim, tatil ücretleri alacaklarý, iþe iade davalarý için önce arabulucaya gidebilecek. Bu kural iþveren için de geçerli.
Soru: Zorunlu olmayan durumlar neler?
Cevap: Ýþ kazalarý nedeniyle ortaya çýkan alacaklar, hizmet tespiti, SGK uyuþmazlýklarý için arabulucuya gitmek zorunlu deðil.
Soru: Ne zaman baþvurulmalý?
Cevap: Kýdem, ihbar tazminatlarýnda veya ücret alacaklarýnda 5 yýl içinde arabulucuya baþvuru yapýlabilecek. Ýþe iade davalarýnda ise 1 ay içinde baþvuru þartý.
Soru: Baþvuru hangi arabulucuya yapýlacak?
Cevap: Adliyelerde arabuluculuk merkezleri kuruldu. Ýþçi, alacaklarýyla ilgili iþverenin (karþý tarafýn) bulunduðu yerleþim yerindeki veya iþin yapýldýðý yerdeki arabuluculuk merkezine baþvuru yapacak. Sistem, Adalet Bakanlýðý listesindeki bir arabulucuyu otomatik atýyor. Ýþçi ve iþveren anlaþýrsa istedikleri bir ismi seçebilecekler.
ANLAÞMA YOKSA MAHKEMEYE...
Soru: Anlaþmazlýklar kaç günde çözülecek?
Cevap: Arabulucu en fazla 4 hafta içinde anlaþmazlýklarý sonuçlandýracak.
Soru: Taraflar anlaþamazsa ne olacak?
Cevap: Arabulucu sorunu çözemezse taraflar hakkýný Ýþ Mahkemesi’nde aramaya devam edebilecek. Yani dava yolu açýk.
Soru: Arabulucuda alýnan karar temyiz edilebilir mi?
Cevap: Anlaþma saðlanmasý halinde taraflarýn imzasýnýn yer aldýðý bir tutanak düzenlenecek. Mahkeme kararý niteliðinde olan bu karar temyiz edilemeyecek. Yani karar kesin olacak.
KATlLIM ZORUNLU
Soru: Arabuluculuk toplantýsýna katýlmak zorunlu mu?
Cevap: Taraflar geçerli bir mazeret göstermeden ilk arabuluculuk toplantýsýna katýlmazsa, tutanakta belirtilir. Toplantýya katýlmayan taraf davada haklý çýksa dahi yargýlama giderinin tamamýndan sorumlu tutulur.
Soru: Ücretlendirme nasýl olacak?
Cevap: Tazminatla ilgili arabuluculukta, her iki taraf tutarýn yüzde 3’ü oranýnda ödeme yapacak. Ýþçinin zor durumunu gözeten patron gerekirse tüm masrafý ödeyebilecek. Anlaþma saðlanamamasý halinde iki saatlik ücret Hazine’den karþýlanacak.
Soru: Kýdem ve ihbar tazminatý için zamanaþýmý süresi kaç yýl?
Cevap: Yasayla kýdem, ihbar, kötü niyet tazminatý, iþ sözleþmesinin eþit davranma ilkesine aykýrý davranýlmasýndan kaynaklanan tazminatta dava için zaman aþýmý süresi 10 yýldan 5 yýla çekildi. (kaynak: aksam.com.tr)