Artýk bölgedeki iki büyük güçten biriyiz! Orta Asya'nýn kapýlarý Türkiye'ye açýldý

Ýstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öðretim Üyesi Prof. Dr. Yaþar Onay ve Ýstanbul Kültür Üniversitesi Uluslararasý Ýliþkiler Bölüm Baþkaný Prof. Dr. Mensur Akgün, Azerbaycan'ýn sahadaki kazanýmlarýnýn ardýndan, masadaki kazanýmlarý, Türkiye'nin bundan sonraki süreçte üstleneceði rolü, Nahçývan koridorunun açýlmasý ve oluþan yeni dengenin bölge ülkelerine yansýmalarýný AA muhabirine deðerlendirdi.

Onay, Azerbaycan’ýn Karabað’da büyük bir zafer kazandýðýnýn altýný çizerek, Ermenistan’ýn anlaþmada belirtilen topraklarý Azerbaycan’a teslim ettiðinde masadaki zaferin daha net görülebileceðini ifade etti.

Erivan’da Paþinyan hükümetine karþý ciddi bir muhalafetin olduðuna dikkati çeken Onay, Ermenistan’ýn anlaþma hükümlerine tam olarak uyulmasý konusunda bazý ciddi geri adýmlar atmasýnýn da ihtimal dahilinde bulunduðunu dile getirdi.

Onay, Ermenistan’ýn coðrafi açýdan bir iç devlet olduðunu hatýrlatarak, "Bir iç devletin varlýðýný sürdürebilmesi, komþularýyla olan iliþkilerinin gidiþatýna baðlýdýr. Erivan yönetimi çatýþmacý politikalarý terk edip, uzlaþmacý bir tutum takýnýr ise bu durumdan baþta Ermenistan olmak üzere bütün Güney Kafkasya kazançlý çýkar." ifadelerini kullandý.

Rusya’nýn Karabað’da konuþlanmasýný olumsuz bir geliþme olarak deðerlendiren Onay, Türkiye’nin de bölgede en az Rusya kadar önemli bir güç olduðunu ve Türkiye’nin dahil olmadýðý bir Karabað çözümünün mümkün olmadýðýný kaydetti.

Onay, Azeybaycan ile Nahçývan’ýn bir koridorla birleþmesi durumunda Türkiye ile Azerbaycan arasýnda oluþacak coðrafi toprak bütünlüðüne dikkati çekerek, bu durumun jeopolitik açýdan son derece önemli bir güç merkezi oluþturacaðýný belirtti.

- GÜNEY KAFKASYA’DA ÝSTÝKRAR TÜRKÝYE’NÝN LEHÝNE

Türkiye ve Rusya'nýn bölgedeki en temel iki aktör olduðunun altýný çizen Onay, þöyle devam etti:

"Rusya, ne Batý ittifakýnýn, ne de Türkiye’nin bölgede etkili olmasýný isteyecektir. Çünkü Putin’in dýþ politika doktrinlerinden biri de eski Sovyet topraklarýnda Rusya’ya alternatif olacak bir gücün ortaya çýkmasýna engel olmaktýr. Türkiye’nin Güney Kafkasya’da etkisinin artmasý Rusya’yý rahatsýz etse de Ruslar bölgedeki Türkiye gerçeðini kabul etmek durumundalar. Türkiye bölgedeki iki büyük güçten biri olarak Güney Kafkasya’da vardýr, Azerbaycan’da da vardýr, Gürcistan’da da vardýr.”

Onay, Güney Kafkasya’da mevzi kazanabilmek için ABD’nin ve Fransa’nýn da bölgede bir huzur ortamý istemediklerine dikkati çekerek, "Çünkü Güney Kafkasya’da geliþecek istikrar bu ülkelerin lehine deðil, Türkiye’nin lehine geliþir. Öte yandan, bölgedeki kaosun devamý için Ermenistan’ý destekleyen Fransa, savaþýn doðrudan kaybedenlerinden biri olmuþtur." þeklinde konuþtu.

- "KARABAÐ’DAKÝ SÜREÇTEN EN KARLI ÇIKAN ÜLKE TÜRKÝYE OLDU"

Akgün ise Bakü yönetiminin, sahada kazanýlan zaferin ardýndan, masada elde edilen kazanýmlardan memnun olduðunu dile getirerek, herhangi bir tahrik durumunda, konjonktüre de baðlý olarak, Azerbaycan’ýn Ermenistan’a karþý yeni bir harekete giriþebileceðini ifade etti

Ermenistan’ý ve Paþinyan hükümetini çok sallantýlý bir dönemin beklediðini vurgulayan Akgün, "Dünyanýn neresinde olursa olsun, böyle bir maceraya kalkýþýlan ve böyle güçlü bir milliyetçiliðin hakim olduðu bir yerde iktidarda kalmak çok kolay deðil." dedi.

Akgün, Türkiye’nin bölgede oluþturulacak barýþ gücüne doðrudan askeri katkýda bulunmasa da sürecin içinde yer alacaðýný kaydetti.

Nahçývan koridorunun açýlmasý maddesinin Türkiye için bu konudaki en önemli nokta olduðunun altýný çizen Akgün, "Böylece Orta Asya’ya uzanan yeni bir kapý açýlmýþ olacak. Azerbaycan ile Türkiye arasýnda karayolu kýsalmýþ olacak." diye konuþtu.

Yaþanan süreci bölgesel aktörler üzerinden deðerlendiren Akgün, þunlarý kaydetti:

"Rusya’nýn bölgedeki aðýrlýðý ciddi oranda artmýþ oldu ve Gürcistan bu durumdan oldukça rahatsýz. Fransa da durumdan hiç memnun deðil, çünkü bölgedeki dengenin büyük oranda dýþýnda kaldý. Rusya bu anlaþmaya ara buluculuk etmeden önce de bölgede aðýrlýðý hissedilen bir ülkeydi. Biliyorsunuz Ermenistan sýnýrýný Ruslar korur, bu yüzden bu anlaþma öncesinde de Ermenistan’da çok sayýda Rus askeri vardý. Dolayýsýyla Rusya var olan gücünü pekiþtirdi, ancak sürecin sonunda en karlý Türkiye çýktý. Sadece bölgedeki aðýrlýðýný arttýrmakla kalmadý, ayný zamanda dünya çapýnda bir oyun kurucu ülke olduðunu kanýtlamýþ oldu. Þimdi bu durumu diðer bölgelerdeki varlýðýmýzý pekiþtirmek için kullanmamýz gerekiyor."