Romanya'nýn baþkenti Bükreþ'te düzenlenen panele, Bakan Çavuþoðlu'nun yaný sýra mevkidaþý Romanya Dýþiþleri Bakaný Bogdan Aurescu, Çatýþma Önleme ve Erken Uyarý Merkezi (CPC EW) Baþkaný Prof. Dr. Yulyan Kifu ve çok sayýda davetli katýldý.
Panelde konuþan Çavuþoðlu, Türkiye ile Romanya stratejik ortaklýðýnýn 10. yýl dönümü dolayýsýyla bu önemli etkinliði açmaktan onur duyduðunu belirterek CPC EW ile Siyaset Ekonomi ve Toplum Araþtýrmalarý Vakfýna (SETA) bu buluþmayý organize ettikleri için teþekkür etti.
"Tarihsel olarak Romanya, Türkiye'nin dýþ politikasýnda her zaman önemli bir yere sahip oldu." diyen Çavuþoðlu, Türkiye ve Romanya Dýþiþleri Bakanlarý Tevfik Rüþtü Aras ile Nikolay Titulesku'nun önderlik ettiði 1934'te kurulan "Balkan Antantý"nýn, modern zamanýn "bölgesel mülkiyet" baðlamýnda güzel bir örneði olduðunu hatýrlattý.
Çavuþoðlu, ayný yaklaþýmýn bugün Güneydoðu Avrupa Ýþbirliði (GDAÜ) ve Karadeniz Ekonomik Ýþbirliði (KEÝ) süreçleriyle yaþandýðýný belirterek "Günümüzde Türkiye ve Romanya ortak bir bölgesel güvenlik anlayýþýný paylaþýyor." diye konuþtu.
Çavuþoðlu, Güneydoðu Avrupa'dan Kafkasya'ya ve ötesine barýþ ve istikrarýn saðlanmasýnýn bu noktada birinci ortak hedefleri olduðunu belirterek "Güneydoðu Avrupa ve Karadeniz havzasýnda barýþýn ana saðlayýcýlarý arasýndayýz. Bölgesel platformlarda güçlü bir iþ birliðimiz var: KEÝ ve GDAÜ iki örnektir." ifadelerini kullandý.
Büyükelçi Lazar Komanesku'yu, KEÝ'nin yeni Genel Sekreteri seçildiði için tebrik eden Çavuþoðlu, Komanesku'nun organizasyona yeni bir enerji getireceðinden emin olduðunu ve Türkiye'nin desteðine güvenebileceðini vurguladý.
"Türkiye'nin Romanya'nýn NATO adaylýðýný desteklemedeki tutumunun ne kadar haklý olduðunu zaman gösterdi. Dostumuz ve müttefikimiz Polonya ile iþ birliðimizi üçlü bir formata taþýdýk. Türkiye, Romanya ve Polonya Üç Taraflý Danýþma Mekanizmasý saðlam bir platform haline geldi. 7. turu yarýn Bükreþ'te yapacaðýz. Transatlantik güvenliðin çeþitli yönlerini tartýþacaðýz. Baltýklar'dan Karadeniz'e uzanan kuzey-güney eksenini ele alacaðýz."
Mustafa Kemal Atatürk'ün 1937'de Rumen Dýþiþleri Bakaný Antonescu'ya yazdýðý samimi sözlerin bugün yol göstermeye devam ettiðini vurgulayan Çavuþoðlu, Atatürk'ün "Romanya'nýn gücünün her geçen gün daha da arttýðýný görmeyi gönülden istiyoruz. Arkadaþlýðýmýz o kadar saðlam ve güvenilir ki, kendimizi her zamankinden daha güçlü bir Romanya ile daha da güçlü görüyoruz. Duygular uluslarý antlaþmalardan daha çok baðlar. Romanya'nýn kalbimizde kardeþlik yeri var." diye konuþtu.
Türkiye ile Romanya ikili iliþkilerine deðinen Çavuþoðlu, "Bugün iliþkilerimiz fevkalade bir seviyede." dedi.
Çavuþoðlu, þunlarý kaydetti:
"Romanya, 6,6 milyar dolar ile Balkanlar'daki en büyük ticaret ortaðýmýzdýr. 10 milyar dolarlýk ticaret hacmi hedefi ulaþýlabilir. Türkiye, Romanya'daki en büyük yabancý yatýrýmcýlar arasýnda. Burada 15 binden fazla Türk þirketi var. Toplam yatýrýmlarý 7 milyar dolarý aþýyor. Sizdeki ve bizdeki ticaret rakamlarýnýn farklýlýðý ise Hollanda'da, Almanya'da ve diðer Avrupa ülkelerindeki Türk þirketlerin varlýðý ve oradan gelip Romanya'ya yatýrým yapmasýndan kaynaklý. Bu, Romanya'nýn Türk ve uluslararasý yatýrýmcýlar için birçok fýrsat sunduðu anlamýna geliyor. Ýnsanlarla güçlü iliþkilerimiz var. Rumenler için Türkiye'nin en çok turist çeken destinasyonlardan biri olmasý tesadüf deðil. Türk-Tatar topluluðunun Romanya'daki asýrlýk varlýðý, aramýzda güçlü bir bað oluþturdu. Azýnlýklar için Dobruca modeli örnek niteliðindedir. Türk-Tatar azýnlýk harika bir entegrasyon örneði gösteriyor. Kimliklerini korurken onlarý Romanya'nýn gururlu vatandaþlarý olarak görmekten mutluluk duyuyoruz."
Türkiye ve Romanya'nýn 10 yýl önce stratejik ortak olduðunu belirten Çavuþoðlu, mevkidaþý Bakan Aurescu'ya ve Prof. Kifu'ya bu ortaklýðýn baþlamasýna katkýlarýndan dolayý teþekkür etti.
Çavuþoðlu, "Bugün, uluslararasý sistemin önündeki zorluklar büyüdükçe, bazýlarý her milletin kendisi için çabalamasý gerektiðini savunuyor. Stratejik ortaklýðýmýz onlarýn yanlýþ olduðunu kanýtlýyor." deðerlendirmesinde bulundu.
Bu durumun, çevredeki dost uluslar ile daha derin ve daha cesur bir iþ birliði ile ilerlemek için ilham verebileceðine dikkati çeken Çavuþoðlu, "Birlikte durmak, birlikte daha güçlü olmak" bölgemize ve ötesine ortak mesajýmýzdýr. Öyleyse çok yaþa Türkiye-Romanya stratejik ortaklýðý!" ifadesini kullandý.
Karadeniz'de keþfedilen doðal gaz kaynaklarýna iliþkin soruyu cevaplayan Çavuþoðlu, "Karadeniz'de keþfedilen hidrokarbon kaynaklarý ile ilgili olarak enerji kaynaklarýný bir iþ birliði alaný olarak görüyoruz. Sadece Karadeniz'de deðil, ayrýca Doðu Akdeniz'de de. Bu nedenle Doðu Akdeniz'de herkesin sadece Doðu Akdeniz'e deðil, tüm gerçek devletlere ve Doðu Akdeniz'de þirketleri olan tüm ülkelere katýlmasýný saðlayacak çok taraflý bir konferans öneriyoruz." diye konuþtu.
Çavuþoðlu, Türk Konseyi'ne yoðun ilgi olduðunu ve Konseyin gittikçe daha alakalý, görünür ve etkili bir bölgesel örgüt olduðunu aktararak diðer örgütlerin ve ülkelerin Konsey'e gözlemci veya baþka statüler altýnda nasýl dahil edilebileceðinin kriterlerini ayarlamaya çalýþtýklarýný ifade etti.
Kafkaslarda Azerbaycan'ýn 30 yýllýk iþgalin ardýndan topraklarýný geri almasýyla birlikte istikrar, refah ve barýþ için bir fýrsat olduðuna dikkati çeken Çavuþoðlu, "Ermenistan ve Azerbaycan'ýn ulaþtýrma ve enerji koridoru projeleri üzerinde çalýþýyor. Türkiye bunu destekliyor." deðerlendirmesinde bulundu.
Çavuþoðlu, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgýný ve turizm konusu ile alakalý olarak ise "Koronavirüs bir ortak sýnama. Baþýndan beri hep birlikte virüsle mücadele ediyoruz ve Romanya'ya da bu mücadelesinde destek olmak için elimizden gelenin en iyisini yaptýk. Bir yandan kýsýtlayýcý önlemler alýyorken diðer taraftan aþýlama hepimiz için öncelikli durumda." ifadelerini kullandý.
Ýnsanlarýn seyahat etmek istediðini ve bunu anladýklarýný belirten Çavuþoðlu, "Türkiye olarak güvenli turizm konsepti geliþtirdik ve bu konseptin temelini de sertifikasyon olarak belirledik." diye konuþtu.
Çavuþoðlu, geçen sene Almanya ile iyi bir iþ birliði ve anlaþma yapýldýðýný ve birçok Alman turistin ülkeye geldiðini belirterek "Birçok baþka ülke bu iþ birliðini ve Türkiye'nin güvenli turizm konseptini öðrenmek istiyor. Turizm örgütleri bunun tanýtýmýný yapýyor. Demek istediðim, ayný veya benzer bir iþ birliðini Romanya ile gerçekleþtirebiliriz." dedi.