Bakan Kurum: Evine girmeyen tek bir afetzede kardeþimizi býrakmayacaðýz

Çevre, Þehircilik ve Ýklim Deðiþikliði Bakaný Murat Kurum, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlýðý ile baðlý kuruluþlarýnýn 2025 yýlý bütçelerine iliþkin sunum yaptý. Bakan Kurum, 6 Þubat depremleri sonrasýnda yapýlan çalýþmalardan 81 ildeki kentsel dönüþüm faaliyetlerine, iklim deðiþikliðiyle mücadeleden Sýfýr Atýk Hareketi'ne, millet bahçelerinden çevre ve doða koruma projelerine kadar Bakanlýðýn birçok projesindeki son durumu anlattý. Türkiye'nin son 120 yýlda 20 yýkýcý deprem yaþadýðýný, binlerce vatandaþýný topraða verdiðine dikkati çeken Bakan Kurum, bugün 85 milyon nüfusun yüzde 71'inin deprem riski taþýyan bölgelerde yaþadýðýný vurguladý.

"DEPREM BÖLGESÝ 'MÝLLÝ SEFERBERLÝK SAHASI' OLMUÞTUR"

Kahramanmaraþ depremlerinin hemen ardýndan Cumhuriyet tarihinin en büyük konut seferberliðinin baþlatýldýðýný belirten Bakan Kurum, "Eli daima deprem bölgesinin üzerinde olan, deprem bölgesini daima ilk gündem olarak gören Cumhurbaþkanýmýzýn liderliðinde depremin üzerinden 45 gün geçmeden ilk temellerimizi attýk. 3'üncü ayýn sonunda tam 180 bin yuvanýn inþasýný baþlattýk. Bugün küllerinden yeniden doðan deprem bölgesi, dünyanýn en büyük, en hareketli þantiye alaný olmuþtur. Türk milletinin her ferdinin üzerine titrediði Anadolu'daki 10 asýrlýk hikayemizin en büyük 'milli seferberlik sahasý' olmuþtur. Þu anda 11 ilimizde bin 900 þantiyemizde deprem bölgesine adanmýþ 160 bin kardeþimiz, 'bir vatan müdafaasý' þuuruyla yeni yuvalarýmýzý yapmaktadýr" ifadelerini kullandý.

"2025 YILI SONUNDA 453 BÝN YUVA VE ÝÞ YERÝMÝZÝN ANAHTARLARINI VERECEÐÝZ"

Þu ana kadar deprem bölgesinde 358 bin ev ve iþ yerinin ihalesinin gerçekleþtirildiðini açýklayan Bakan Kurum, Hatay'da 130 bininci konutun teslim edildiðini hatýrlattý. 4 bin 333 köyde yaklaþýk 62 bin köy evinin inþasýnýn sürdüðünü belirten Kurum, "Her gün ortalama bin 500 konut yaparak 70 bin konutumuzu daha tamamlayacak, toplam 202 bin ev ve iþ yerimizi teslim edeceðiz. 2025 yýlý sonuna geldiðimizde 453 bin yuva ve iþ yerimizin anahtarlarýný afetzede kardeþlerimize vermiþ olacaðýz. Evine girmeyen tek bir afetzede kardeþimizi býrakmayacaðýz" diye konuþtu.

"ÝSTANBUL'DA 600 BÝN KONUT KENDÝLÝÐÝNDEN ÇÖKEBÝLECEK VAZÝYETTEDÝR"

Ýstanbul için kentsel dönüþüm çaðrýsýný yineleyen Bakan Kurum, þunlarý kaydetti:

"Özellikle de geçmiþinde en büyük sýnavlarý hep depremlere karþý vermiþ olan, muhtemel bir depremle Türkiye'nin bekasýný tehlikeye atacak olan Ýstanbul'umuzun üzerine titriyoruz. Bilim insanlarýmýz uyarýlarýna her gün bir yenisini daha ekleyerek, 'Ýstanbul'un yakýn geleceðinde bir deprem bekleniyor; acil ve kesintisiz kentsel dönüþüm þart' diyorlar. 'Ýstanbul'a dair tüm gündemler ertelenmeli, süratle dönüþüme odaklanýlmalý' diyorlar. Bu çaðrýlarý da þu hakikatlere dayandýrýyorlar. Bugün Ýstanbul'umuz toplam 7.5 milyon ev ve iþ yeriyle devasa bir metropoldür. Bu yuvalarýn 1,5 milyonu mühendislik hizmeti almamýþ ve zemin nedeniyle de ileri derecede risk altýndadýr. Hele hele bunlarýn 600 bini, býrakýn 7 þiddetindeki bir depremi, her an kendiliðinden çökebilecek vaziyettedir. Zaten gün geçmiyor ki Ýstanbul'un bir mahallesinde kendiliðinden çöken bir bina olmasýn."

"88 BÝN SOSYAL KONUTUN ÝNÞASINA BAÞLADIK"

Bakan Kurum, 2025 yýlý sonu itibarýyla 81 ili kapsayan yeni bir sosyal konut kampanyasý daha baþlatacaklarýný belirterek, þu ifadelere yer verdi:

"Bizden önce düþe kalka ilerleyen Toplu Konut Ýdaresi'ni canlandýrarak 21 yýlda 3 trilyon lira yatýrým yapmýþ, 1 milyon 462 bin sosyal konut ve 46 bin sosyal donatýyý 5 milyon dar gelirli vatandaþýna sunmuþ olmanýn bahtiyarlýðýný yaþýyoruz. Ama durmuyoruz. Bugün 81 ilin tamamýna yayýlan tam bin 210 þantiyede, 312 bin yuvamýzýn, park, bahçe, cami, okul ve sosyal donatýmýzýn inþasýný da aþkla sürdürüyoruz. 2024 yýlýnda 130 bin konutun ihalesini, 34 bin evin satýþýný ve 52 bin evin teslimini tamamladýk. Þu anda 50 ve 100 bin sosyal konut projelerindeki konutlarýmýzý, depremin getirdiði yüksek maliyetlere ve zorluklara raðmen büyük oranda bitirdik. Ýlk kez buradan ifade ediyorum. 250 bin sosyal konut kampanyamýzda þu anda 88 bin konutumuzun inþasýna baþladýk. TOKÝ'mizin 2 gün önce açýkladýðý ihale takvimine göre tüm inþaatlarýmýzý baþlatacaðýz, milletimize verdiðimiz sözü tutacaðýz. Yine Ýlk Evim Arsa Projesi kapsamýnda 694 ilçede taleplerimizi topladýk. 2025 yýlý Temmuz ayýna kadar da tahsis süreçlerini tamamlayacaðýz."

Bakan Kurum, Emine Erdoðan öncülüðündeki Sýfýr Atýk Hareketi kapsamýnda 193 bin binada sýfýr atýk yönetim sistemi kurulduðunu, toplam 60 milyon ton atýðýn geri kazanýldýðýný belirtti. Kurum, ekonomiye 185 milyar lira katký saðlandýðýný ve 498 milyon aðacýn kesilmesinin, 5,9 milyon ton sera gazý salýmýnýn önlendiðine vurgu yaptý. Kurum, Son 22 yýlda belediye ayrýmý gözetmeksizin 25 bin 950 çevre yatýrýmýna 58 milyar lira kaynak saðlandýðýný belirterek, "Türkiye'nin 7 bölgesinde sýfýr atýk pilot ilçelerimizi belirleyeceðiz. Depozito Yönetim Sistemimizin makine ve altyapý kurulumunu 2025 yýlý sonuna kadar yapacak, ülke genelinde uygulamaya geçeceðiz. 2017 yýlýnda yüzde 13 olan geri kazaným oranýmýzý 2024 yýlý itibarýyla yüzde 35'e çýkardýk; inþallah daha çok çalýþarak 2035 yýlýnda yüzde 60'a çýkaracaðýz" þeklinde konuþtu.

ÝZMÝR KÖRFEZÝ'NÝN KÝRLÝ SUYU PLAN VE BÜTÇE KOMÝSYONU'NDA

Bakan Kurum, Plan ve Bütçe Komisyonu'na Ýzmir Körfezi'nden alýnan bir müsilajlý su getirdi. Kurum, kirli su numunesini göstererek, "Bu suyu, Ýzmir Körfezi'ndeki kirliliði görmekten imtina eden, bu acý tablo karþýsýnda tek bir açýklama dahi yapmayan siyasilere denizin kirliliðini daha iyi anlatmak için getirdim. Artýk Ýzmir Körfezimizde büyük bir çevre felaketi yaþandýðýný, Körfez'in içindeki tüm canlýlarla birlikte can çekiþtiðini, her saat baþý binlerce balýðýn öldüðünü görmenin vakti gelmiþ, hatta geçmiþtir" ifadelerini kullandý.

Ýzmirli vatandaþlarýn rahat bir yaþam süremediðini belirten Bakan Kurum, "Þu kirliliðin olduðu bir denizde balýklar yaþayabilir mi? Þu anda bu su numunesi içerisinde atýk su kaynaklý amonyak miktarý olmasý gerekenden tam 50 kat daha fazladýr. Oksijen miktarý sýfýrdýr sýfýr" dedi.

"ÝZMÝR KÖRFEZÝ BÝR ZAHMET TEMÝZLENECEK"

Bakanlýk olarak Ýzmir Körfezi Orta ve Uzun Vadeli Eylem planlarýný da çok yakýnda kamuoyuyla paylaþacaklarýný ifade eden Bakan Kurum, þunlarý kaydetti:

"Altýný çiziyorum, bu iþin takipçisi olacaðýz. Ýzmir Körfezi'nin temizlenmesi açýsýndan her türlü süreci takip edeceðiz. Ýzmir Körfezi'nin umursamaz ellerde heba olmasýna, her seçim öncesinde 'Körfez'de kulaç atacaðýz' deyip tek bir olumlu adým atmayan zihniyete müsaade etmeyeceðiz. Ben Çevre Bakaný olarak diyorum ki; bunu herkes not alsýn, Ýzmir Körfezi bir zahmet temizlenecek. Ýzmir Büyükþehir Belediyesi bir zahmet sorumluluklarýný yerine getirecek. Yapmasý gerekenleri yapacak. Ýlgili herkese vazifelerini hatýrlatmaya, Ýzmir halký ve milletimiz adýna devam edeceðiz."

MAPA-ÞAMANDIRA'DA PÝLOT BÖLGE FETHÝYE VE GÖCEK

Mavi vatanýn temiz geleceðini garanti edecek Mapa-Þamandýra Projesi'nin bu yýl içinde Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi'nde pilot uygulama olarak baþlayacaðýný aktaran Bakan Kurum, "Projemizle tekne ve yatlarýn koylarýmýzda kontrollü þekilde konaklamalarýný saðlayacaðýz. Ekolojik yaþamý koruyacaðýz. Atýklarýn denize deþarjýný önleyecek, deniz canlýlarýný koruyacaðýz. Baþarýmýzý ölçecek, eksik yönlerimizi giderecek ve en kýsa süre içerisinde ayný uygulamayý tüm denizlerimizde yapmaya devam edeceðiz" þeklinde konuþtu.

Bakan Kurum, "Van Gölü Havza Koruma Eylem Planý ve Uygulama Programý", Eðirdir Gölü'nün temizliði, Ayder ve Uzungöl'deki doða koruma projelerinden de bahsetti. "Yeþil Þehir Vizyonu"nun millet bahçeleriyle devam ettiðini söyleyen Kurum, "Þu anda 77 milyon metrekare alana yayýlan tam 521 millet bahçesi yapýyoruz. 274 millet bahçesinin yapýmýný bitirerek milletimize sunduk. Ýstanbul'un fethinin 569. yýlýnda ilk fidanlarýyla buluþturduðumuz Atatürk Havalimaný Millet Bahçemizin kalan tüm etaplarýný hýzla tamamlayarak, milletimizle birlikte coþkuyla açacaðýz" ifadesini kullandý.

"SÝTE YÖNETÝMLERÝYLE ÝLGÝLÝ MEVZUAT TAMAMLANMAK ÜZERE"

Bakan Kurum, site yönetimleriyle ilgili mevzuat hazýrlýklarý ile ilgili de, "Apartman ve sitelerde ortak alanlarýn ve ortak giderlerin nasýl yönetileceði konusunda gerek kat maliklerinin, gerekse hizmet sunucusu þirketlerin sorunlarýna çözüm bulacak olan mevzuat çalýþmamýzý tamamlamak üzereyiz. Ýnþallah bu yýl içinde milletimize arz edeceðiz" dedi.

YEÞÝL SERTÝFÝKA, YAÐMUR SUYU VE GRÝ SU ZORUNLULUK OLACAK

Planlý Alanlar Ýmar Yönetmeliði'nin de güncellendiðini açýklayan Bakan Kurum, þu ifadelere yer verdi:

"Yerleþim alanlarýnda elektrikli araçlar için þarj ünitelerinin kurulumunu kolaylaþtýrýyoruz. Site ve apartman otoparklarýnda þarj ünitelerinin kurulumu için zorunlu olan elektrik tesisatý artýk ruhsata tabi olmayacak. Yine kamuya ait ve yeni yapý ruhsatý alýnacak 10 bin metrekare ve üzerindeki saðlýk, eðitim ve hizmet binalarý için Yeþil Sertifika alýnmasýný zorunlu hale getiriyoruz. Belli büyüklük ve tipteki kamu binalarý ve özel binalarda yaðmur suyu ve gri su sistemlerinin kurulumu artýk zorunlu olacak. Bu sayede her 1,5 yýlda bir Mogan Gölü kadar sudan tasarruf etmeyi hedefliyoruz."

Muhalif parti milletvekillerinin sözleri üzerine Bakan Kurum, "Hazmedemiyorsunuz, hazmedemiyorsunuz, hazmedemiyorsunuz. Biz aziz milletimiz için bu hizmetleri yapmaya devam edeceðiz. 2025 yýlý bütçemizin milletimize hayýrlý olmasýný temenni ediyorum" diyerek cevap verdi.