100. Yýlýnda Ýzmir Ýktisat Kongresi, Cumhurbaþkanlýðý himayesinde, Hazine ve Maliye Bakanlýðýnýn ev sahipliðinde "Küresel Ekonomik Güç Olma Yolunda Türkiye Ekonomisi" temasýyla, akademisyenler, bürokratlar, yabancý ekonomistler, iþ insanlarý, sivil toplum kuruluþlarý gibi ekonomi aktörlerinin önde gelen isimlerinin katýlýmýyla toplandý.
Bakan Nebati, 100 yýl önce Gazi Mustafa Kemal Atatürk öncülüðünde ilk kez Ýzmir Ýktisat Kongresi'nin gerçekleþtirildiði ve Ýzmir Valiliðinin giriþimleriyle yeniden aslýna uygun olarak inþa edilen tarihi binada, AA muhabirin sorularýný yanýtladý.
Söz konusu binanýn, Atatürk ve arkadaþlarýnýn Cumhuriyet kurulmadan birkaç ay önce 17 Þubat 1923 tarihinde Türkiye'nin iktisadi baðýmsýzlýðýnýn oluþturulmasý için ev sahipliði yapan tarihi öneme haiz bir yapý olduðunu belirten Nebati, o tarihin, Türkiye'deki iþ adamý, iþçi, çiftçi, memur gibi birçok kesimin temsilci olarak katýldýðý ve baðýmsýz iktisat politikalarýnýn kararlarýnýn alýndýðý bir gün olduðunu vurguladý.
Nebati, bu dönemde alýnan kararlardan örnekler vererek, ekonomide baðýmsýzlýktan fedakarlýk edilmemesi, milli sermayenin teþvik edilmesi ve öncelikle milli kaynaklarýn deðerlendirilmesi, çiftçilerin kredi ile teþvik edilmesi, dýþ rekabete dayanýlabilmesi için sanayinin kurulmasý ve üretici ile sanayicinin desteklenmesi yönündeki kararlara dikkati çekti.
Misak-ý Ýktisadi kararlarýn bir kýsmýnýn bugün de aslýnda Türkiye'ye yol gösterici nitelikte olduðunu, 1923'te alýnan kararlarýn, bugün Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan'ýn ortaya koyduðu iradeyle Türkiye Ekonomi Modeli'yle ayný doðrultuda çakýþtýðýný ifade eden Nebati, ayný milli iradenin, farklý zaman ve mekanlarda ortaya konulmasý açýsýndan ibret verici bir vesikaya dönüþtüðünü kaydetti.
Nebati, 1923 yýlýnda baðýmsýz Türkiye iktisat politikalarýnýn belirlendiði ve milli söylemlerin geliþtirildiði anýlan binada, ayný þeyleri, geliþtirilmiþ enstrümanlarýn yoðun olarak kullanýldýðý Türkiye Ekonomi Modeli'yle uygulamaya aldýklarýný belirterek, þu deðerlendirmede bulundu:
"O dönem çok önemli bir sac ayaðý olan bu bina maalesef 1979 yýlýnda Cumhuriyet Halk Partisi tarafýndan yýkýlarak otopark haline getiriliyor. O günden bu güne bu otopark ile ilgili herhangi bir çalýþma yapmak akýllarýnýn ucuna bile gelmemiþken, Ýzmir Valisi tarafýndan bu otopark sahipleri bulunarak yeniden imar edilmesi noktasýnda alýnan ön adým ve bakanlýklarýn devreye girmesiyle bugün burada aynýsý inþa edildi ve toplantýlarýn tertip edileceði bir hale dönüþtü."
Normal þartlar altýnda 17 Þubat'ta açýlmasý gereken binanýn Cumhurbaþkaný Erdoðan'ýn katýlýmý ile açýlmasýnýn planlandýðýný ancak 6 Þubat'ta "asrýn felaketi" olarak nitelendirilen Kahramanmaraþ merkezli depremler nedeniyle açýlýþýnýn ertelendiðini hatýrlatan Nebati, þunlarý kaydetti:
"Bugün inþallah bu binanýn açýlýþýný gerçekleþtireceðiz. Baðýmsýz özgür Türkiye'nin güçlü ekonomisinin konuþulacaðý, yurt dýþýndan yabancý konuklarýn geldiði, ikinci yüzyýla hazýrlýklarýn yapýldýðý, Türkiye Yüzyýlý'na uygun þekilde yüksek katýlýmlý oturumlarla politikalarýn oluþturulacaðý bir toplantý silsilesi gerçekleþtirilecek. Burada iki þey önemli. Birincisi 100 yýl sonra Türkiye'nin ikinci yüzyýlýna girerken ayný yerel ve milli söylemlerle yola çýkýyoruz. Ýkincisi Cumhuriyet Halk Partisi iradesinin sadece söylemle kaldýðýný ve yýkarken, bunu imar edenin Sayýn Cumhurbaþkaný'mýzýn liderliðindeki 20 yýllýk iktidarýn olduðunu göstermesi açýsýndan çok önemli. Devrim arabalarýný, Vecihi Hürkuþ'larýn birçok teknolojik yatýrýmýn geçmiþ 10 yýllarda engellenmiþ olmasýnýn aslýnda ayný zihniyet tarafýndan gerçekleþtirildiðini göstermesi açýsýndan da bu bina tam bir sembolik deðere haiz bir hale dönüþmüþ oldu. Bu binanýn 1923 ruhuyla yeniden çok daha aktif ve Türkiye'nin baðýmsýz ekonomi politikalarýný belirleyecek bir yapýya dönüþmesi mukadder olacaktýr."
Bakan Nebati, Kongre'de ele alýnacak Türkiye Ekonomi Modeli ile ilgili sorularý da yanýtlayarak, Türkiye aktif ve dinamik nüfusuyla üretim merkezi olmasý nedeniyle sürekli güncellemelerin yapýlmasý gereken bir ekonomi olduðunun altýný çizdi.
Kovid-19 salgýný ile küreselleþen dünyadaki toplumlarýn adeta bir insan bünyesi gibi olduðunun anlaþýldýðýný anlatan Nebati, herhangi bir yerde bir sorun yaþandýðýnda bunun dünyanýn her yerinde hissedildiðine dikkati çekti.
Nebati, bu doðrultuda deðiþim ve dönüþümün önemine dikkati çekerek, "Ýzmir Ýktisat Kongresi'nde alýnacak kararlarla yol gösterici politikalar, Türkiye Ekonomi Modeli'nin dönüþtürülmesine, ortaya çýkabilecek aksaklýklarýn giderilmesine ayný zamanda da güncel deðiþikliklerin hýzlý bir þekilde uyumunun saðlanmasýna katký verecektir." dedi.