Cumhurbaþkaný Erdoðan, Lütfi Kýrdar Uluslararasý Kongre ve Sergi Sarayý'nda düzenlenen Ýslam Ýþbirliði Teþkilatý (ÝÝT) Ekonomik ve Ticari Ýþbirliði Daimi Komitesi (ÝSEDAK) 40. Toplantýsý açýlýþ programýndaki konuþmasýna besmele çekerek baþladý.
Erdoðan, Asya ile Avrupa'yý birleþtiren, kültürel mirasý ve zengin tarihiyle medeniyetin müþterek deðerlerinin sembolü olan kadim þehir Ýstanbul'da katýlýmcýlarý misafir etmenin, ÝSEDAK Baþkaný olarak kendisi için mutluluk kaynaðý olduðunu dile getirdi.
Ýslam dünyasýnýn en önemli ekonomik ve ticari iþbirliði platformu olan ÝSEDAK'ýn 40. oturumu münasebetiyle bir araya geldiklerini belirten Erdoðan, "Burada alýnacak kararlarýn, çýkacak sonuçlarýn, bütün ÝSEDAK üyesi ülkeler için hayýrlara vesile olmasýný Rabb'imden niyaz ediyorum. Sözlerimin hemen baþýnda ev sahipliðimizde üye ülkelerimizin de desteðiyle Ýslam dünyasýnýn kalkýnma meselelerine yönelik program ve projeleri hayata geçiren bu kýymetli komitenin inþasýnda çok emeði olan Türkiye Cumhuriyeti 8. Cumhurbaþkaný merhum Turgut Özal'ý ve dönemin diðer devlet büyüklerini rahmetle yad ediyorum." ifadesini kullandý.
Cumhurbaþkaný Erdoðan, geride býrakýlan 40 yýl boyunca ÝSEDAK'ýn kurumsal yapýsýnýn güçlendirilmesine katký veren, bu çatý altýnda gayret gösteren tüm herkesi þükranla andýðýný söyledi.
Bu süreçte nice sýkýntýlarýn, nice zorluklarýn üstesinden geldiklerini vurgulayan Erdoðan, "Hayal denilen, olmaz denilen, hatta birçok alanda imkansýz görülen nice baþarýya beraberce imza attýk. Bu platform zemininde ticari ve ekonomik münasebetlerimizi ileriye taþýdýk. Þunu büyük bir kývançla ifade etmek isterim ki bugün 40 yýl öncesine kýyasla her alanda çok iyi bir seviyedeyiz. Ýnþallah gelecek yýllarda çok daha iyi yerlerde olacaðýz. Niyetimiz hayýrdýr, Allah'ýn izniyle akýbetimiz de hayrolacaktýr. 'Rabb'im yolumuzu, bahtýmýzý açýk etsin' diyor, gayretlerimizi hayra tebdil etmesini Rabb'imden niyaz ediyor, bunun için tüm kalbimle dua ediyorum." diye konuþtu.
- "ÝSLAM COÐRAFYASI KAN, GÖZYAÞI VE ZULÜMLE ANILIR HALE GELDÝ"
Son toplantýdan bu yana tüm insanlýk ve özellikle Müslümanlar için, aðýr imkanlarla dolu bir yýl geçirdiklerine dikkati çeken Erdoðan, þunlarý kaydetti:
"Ýslam coðrafyasý, tarihinde hiç olmadýðý kadar kanla, acýyla, gözyaþý ve zulümle anýlýr hale geldi. Son asrýn en vahþi soykýrýmlarýndan biri hemen yaný baþýmýzda Gazze'de yaþandý ve yaþanýyor. Ýsrail'in 3 ay önce Gazze'ye yönelik saldýrýsýyla baþlayan katliamlarda 50 bin Filistinli kardeþimiz þehit düþtü. Yine ayný saldýrýlarda 100 binden fazla Filistinli kardeþimiz yaralandý. Þehit ve yaralýlarýmýzýn 3'te 2'sini kadýn, çocuk ve bebekler oluþturuyor. 360 kilometrekarelik daracýk bir alana hapsettikleri 2 milyon insaný susuz, gýdasýz, ilaçsýz býrakýp sonra da ölümlerini sadece seyrettiler. Biz bu toplantýlarý yaparken dahi þu an Gazze'de ve Lübnan'da ümmetin çocuklarý ölmeye, yetim ve öksüz kalmaya devam ediyor. Ýkinci Dünya Savaþý sýrasýnda Avrupa'nýn ortasýnda kurulan imha kamplarýný gölgede býrakacak bir vicdansýzlýða önce Gazze'de, son 6 haftadýr da Lübnan'da hepimiz þahitlik ediyoruz."
Erdoðan, geçen 13 ay boyunca Gazze ve iþgal edilmiþ Filistin topraklarýnda çokça acý, hüzün, katliam ve cinayet gördüklerini söyledi.
Bu süreçte, "Bir insan bunu nasýl yapabilir, bir insan nasýl bu kadar alçalabilir ve alçaklaþabilir" diye sorguladýklarý sayýsýz habere rastladýklarýný belirten Erdoðan, þöyle devam etti:
"Henüz 1-2 yaþýndaki bebeklerin keskin niþancýlar tarafýndan hedef tahtasý olarak kullanýlmasý gibi barbarlýklarla yüreklerimiz daðlandý. Tüm bunlarla birlikte Gazze'de kahramanlýklar gördük, yiðitlik gördük, vatan sevgisinin ne demek olduðunu hep beraber gördük. Batýlý güçlerin sýnýrsýz askeri, diplomatik ve siyasi desteðini arkasýna alan, gözü dönmüþ bir ölüm makinesi karþýsýnda Gazze'nin aslanlarýnýn nasýl kahramanca direndiðini gördük. Bakýnýz, Filistin halký 13 ayda 50 bin þehit verdi. Lübnanlý kardeþlerimiz ayný þekilde çok sayýda evladýný kurban verdi. 13 ay boyunca yaþamadýklarý acý, zorluk, çile, zulüm neredeyse kalmadý. Ama buna raðmen Filistinli kardeþlerimiz onurlarýndan taviz vermedi. Öz yurtlarýnda, özgürce yaþama iradelerinden asla geri adým atmadý. Siyonist rejim ve destekçileri 13 aydýr her türlü zulmü, her türlü soykýrýmý yaptýlar. Fakat Filistinli kardeþlerimize diz çöktüremediler."
Cumhurbaþkaný Erdoðan, "Þairin mýsralarýna ilham veren imana, inanca ve vatan sevgisine 13 aydýr hepimiz, tüm insanlýk hayranlýkla þahit oluyor" diyerek, Filistinli bir þairin, "Biz burada kalacaðýz. Elinden geleni ardýna koyma. Biz koruyoruz zeytinin ve incirin gölgesini. Yoðuruyoruz fikirleri. Hamurun mayasý gibi. Çelik gibi sinirlerimiz. Ama cehennem ýsýtýyor yüreklerimizi. Susarsak eðer taþlarý sýkacaðýz. Acýkýrsak eðer toprakla doyacaðýz ama asla terk etmeyeceðiz." mýsralarýný okudu.
Filistin'in ve Lübnanlýlarýn tam olarak böyle bir ruhla mücadele ettiklerini dile getiren Erdoðan, "Halen de iþgalcilerin yüreklerine çökmüþ çelikten bir duvar misali direnmeye devam ediyorlar. Bugün bir kez daha her türlü imkansýzlýða, yokluða ve yalnýz býrakýlmaya raðmen hayatlarý pahasýna topraklarýna sahip çýkan Filistinli kardeþlerimi hürmetle selamlýyorum. Gazze'nin, Filistin'in, Lübnan'ýn kahraman þehitlerine Allah'tan rahmet niyaz ediyor, 'Rabb'im mekanlarýný cennet eylesin' diyorum." ifadesini kullandý.
- "GAZZE'YE EN FAZLA YARDIM ULAÞTIRAN ÜLKE KONUMUNDAYIZ"
Erdoðan, Türkiye olarak ilk günden beri Ýsrail'in uyguladýðý soykýrým karþýsýnda en kararlý duruþu sergileyen ülkelerden biri olduklarýný anlattý.
Uluslararasý kuruluþlarý, medyayý ve küresel güçleri adeta esir alan siyonist lobinin þahsýný ve ülkesini hedef alan tehditlerine boyun eðmediklerini vurgulayan Erdoðan, "Elimizdeki tüm imkanlarla kardeþlerimize yardýmcý olmaya çalýþýyoruz. Þimdiye kadar 85 bin tonun üzerinde insani yardým malzemesini Mýsýr makamlarýnýn da desteðiyle Gazze'ye ulaþtýrdýk. Bu miktarla Gazze'ye en fazla yardým ulaþtýran ülke konumundayýz." açýklamasýnda bulundu.
Cumhurbaþkaný Erdoðan, önce 54 kalemde, ardýndan da bütün kalemlerde Ýsrail'le ticari iþlemleri tamamen durdurduklarýnýn altýný çizerek, böylece yaklaþýk 9.5 milyar dolarlýk ticaret hacminden fedakarlýkta bulunduklarýna iþaret etti.
- "TÜM ÜLKELERE FÝLÝSTÝN DEVLETÝ'NÝ TANIMA ÇAÐRIMI TEKRARLIYORUM"
Soykýrým suçlularýnýn uluslararasý hukuka hesap vermesi için ellerinden geleni yaptýklarýný belirten Erdoðan, Uluslararasý Adalet Divanýnda Ýsrail aleyhine açýlan soykýrým davasýna müdahillik baþvurusu yaptýklarýný kaydederek, þunlarý paylaþtý:
"Birleþmiþ Milletler baþta olmak üzere hemen her uluslararasý platformda tepkimizi açýkça ortaya koyduk. Kýþ mevsimi iyice bastýrmadan, Filistinli mültecilere sahip çýkan Birleþmiþ Milletler Filistinlilere Yardým Ajansýna desteðimizi daha da arttýrdýk. Biliyorsunuz Ýsrail kýsa süre önce ajansýn yasaklanmasý konusunda haddini aþan bir karar aldý. Üye ülkelerimizin, Ýsrail'in artan baskýlarý karþýsýnda bu dönemde ajansa daha fazla destek olmasý gerektiðine inanýyoruz. Gazze ve Lübnan'a yönelik Siyonist saldýrganlýða verilebilecek en güzel cevaplardan biri daha fazla devletin Filistin Devleti'ni tanýmasý olacaktýr. Bu vesileyle buradan bir kez daha tüm ülkelere Filistin Devleti'ni tanýma çaðrýmý tekrarlýyorum."
Erdoðan, teþkilatlarýnýn kuruluþ felsefesinde ve temel amaçlarý arasýnda Filistin'in iþgalden kurtarýlmasýnýn yer aldýðýný aktardý.
Bu amaca hizmet edecek kalýcý çözümler üretmeleri için dayanýþma ve birlikteliklerini her zamankinden daha güçlü bir þekilde göstermeleri gerektiðine dikkati çeken Erdoðan, "Ýslam dünyasýnýn görüþ ayrýlýklarýný bir tarafa býrakýp Filistin ve Lübnan halkýna haklý mücadelelerinde destek olmasý, büyük önem arz ediyor. Diðer türlü Ýsrail'in Gazze'de yaptýðý, þimdi de Lübnan'a taþýdýðý ateþin, tüm bölgemizi sarmasýna engel olamayýz." diye konuþtu.
Cumhurbaþkaný Erdoðan, küresel ekonominin yavaþladýðý son yýllarda ÝÝT bünyesindeki iþbirliði çabalarýnýn ehemmiyetinin arttýðýný söyledi.
2023'te yüzde 3,3 oranýnda büyüyen dünya ekonomisinin bu sene ve gelecek sene de ayný oranda büyümesinin öngörüldüðünü belirten Erdoðan, "Jeopolitik gerilimlerin yaný sýra son 60-70 yýlýn zirvelerine çýkan küresel enflasyonun henüz istenilen seviyelere inmemesi gibi belirsizlikler de küresel iktisadi faaliyetler üzerinde baský kuruyor. Kovid-19 salgýnýyla ortaya çýkan enerji ve arz güvenliði navlun maliyetleri, tedarik zincirindeki sýkýntýlar ve deniz ticaretindeki aksaklýklar, küresel mal ve hizmet ticaretini halen olumsuz etkiliyor. Artan korumacýlýk, küresel ticaret hacminin istenilen düzeylere ulaþmasýnýn önünde engel teþkil ediyor." dedi.
Herkesi zorlayan bu karamsar tablonun üstesinden ancak iþbirliklerini güçlendirerek gelebileceklerini söyleyen Erdoðan, "Küresel ekonomik istikrarýn korunmasý ve finansal krizlerin önlenmesi için üye ülkelerimiz arasýndaki koordinasyonun ortak çözümler geliþtirilmesi açýsýndan kritik olduðu kanaatindeyim. Karþýlýklý destek mekanizmalarý oluþturarak büyümeyi teþvik edebilir, küresel toparlanmanýn hýzlanmasýna hep birlikte katký saðlayabiliriz." diye konuþtu.
ÝSEDAK'ýn 40. yýl dönümünde baþta kadýnlar olmak üzere gençlere ve iþ dünyasýna yönelik önemli etkinlikler düzenlediklerini aktaran Erdoðan, "Bu etkinliklerin, sizlerin de katýlýmlarýyla, çalýþmalarýnýza önemli katkýlar yapacaðýna inanýyorum. Bu etkinlikler arasýnda bu sabah açýlýþýný gerçekleþtirdiðimiz Kudüs-ü Þerif'e yönelik özel bir sergi de var. Sergimizde ilk kýblemiz Kudüs-ü Þerif'e dair önemli eserlerle birlikte o bölgede yaþayan yavrularýmýzýn Ýslam dünyasýnýn mevcut ve gelecekteki durumunu kendi perspektiflerinden çizdikleri resimler de bulunuyor." ifadelerini kullandý.
Erdoðan, ÝSEDAK Kudüs Programý kapsamýnda yýl boyunca uygulanan projelerin çýktýlarýna yine burada yer verildiðinin altýný çizdi.
Bir diðer önemli etkinlik konusunun, yeþil ekonomide kadýnlarýn öncü rolü olduðunu anlatan Erdoðan, "Eþim Sayýn Emine Erdoðan Hanýmefendi'nin giriþimleriyle baþlatýlan ve küresel bir nitelik kazanan Sýfýr Atýk Projesi'ne büyük önem veriyoruz. Yarýn yapýlacak olan 'Kadýnlarýn Yeþil Ekonomideki Öncü Rolü Sýfýr Atýk Giriþimi' konulu panelde bu alanda çabalarýmýzýn ve projelerimizin ele alýnmasýndan büyük bir memnuniyet duyuyorum." diye konuþtu.
Ýslam dünyasýnýn ilerlemesi ve kalkýnmasýnýn, gençlerin çaðýn ihtiyaçlarýna uygun biçimde niteliklerinin artýrýlmasýna baðlý olduðunu vurgulayan Erdoðan, "Teknolojinin hýzla geliþtiði günümüzde gençlerimizin dijital ortamlardan istifade ederken tehditlerden korunmasý fevkalade önemlidir. Siber saldýrýlar ve veri ihlalleri konusunda bilgi ve becerilerinin arttýrýlmasý noktasýnda her zamankinden daha müteyakkýz olmalýyýz. Siber saldýrýlara karþý koyma kapasitesinin ehemmiyeti, geçtiðimiz günlerde Lübnan'a gerçekleþtirilen terör eylemlerinde açýkça görüldü." dedi.
Cumhurbaþkanlýðý Dijital Dönüþüm Ofisi tarafýndan 18 ülkenin katýlýmýyla 17-19 Eylül'de Siber Güvenlik Yarýþmasý gerçekleþtirildiðini anýmsatan Erdoðan, yarýþmaya katýlan tüm ülke takýmlarýný tebrik etti.
Yarýþmada baþarýlý olan Azerbaycan, Mali, Pakistan takýmlarýný kutlayan Erdoðan, "Üye ülkelerimizi siber güvenlik konusunda daha fazla ortak projeler geliþtirmeye davet ediyorum. Ýslami, finans ve dijitalleþme alanlarýnda da önemli geliþmeler yaþanýyor. Ýslami finansýn dijitalleþmesini desteklememiz, finansal sistemlerimizin daha adil, þeffaf ve eriþilebilir olmasýný saðlayacaktýr. 40. ÝSEDAK Bakanlar Toplantýsý görüþ alýþveriþinin temasýnýn 'Ýslam Ýþbirliði Teþkilatý Üyesi Ülkelerde Ödeme Sistemlerinin Dijital Dönüþümü' olmasýný oldukça isabetli buluyorum." diye konuþtu.
Ýslam Ýþbirliði Teþkilatý üyesi devletler arasýnda Tercihli Ticaret Sisteminin, ortak çabalar neticesinde Temmuz 2022 itibarýyla yürürlüðe girdiðini hatýrlatan Erdoðan, "Bunu teþkilatýmýz adýna tarihi bir kazaným olarak görüyoruz. Sistemin geniþletilmesi ve derinleþtirilmesi çabalarýna önem veriyoruz. Ev sahipliðimizde gerçekleþtirilen Ticaret Müzakereleri Komitesi 3. Bakanlar Toplantýsýný ve yürütülecek teknik çalýþmalarýn, sistemin yeni alanlarla geniþletilmesinde güçlü bir zemin oluþturacaðý kanaatindeyim." ifadelerini kullandý.
Sisteme henüz taraf olmamýþ tüm ülkelere davetini yineleyen Erdoðan, þöyle devam etti:
"Burada þunu da ifade etmek isterim. Ýslam Ýþbirliði Teþkilatý Tahkim Merkezinin aktif þekilde çalýþýr hale gelmesinden memnuniyet duydum. Merkezin üye ülkelerle daha fazla tanýnmasý ve öncelikli bir adres olarak benimsenmesi için yapýlacak çalýþmalara, sizlerin de destek vermesini bekliyorum. Bir diðer önemli husus KOBÝ'lerimizdir. ÝSEDAK KOBÝ programýyla küçük ve orta ölçekli iþletmeler arasýnda iþ aðlarý oluþturarak, ticaret hacmimizi arttýrmayý hedefliyoruz. Henüz dahil olmamýþ ülkeleri programa katýlmaya davet ediyorum."
ÝSEDAK çalýþma gruplarý kapsamýnda kalkýnma için önem arz eden pek çok meselenin bu yýl geniþ bir katýlýmla ele alýndýðýna dikkati çeken Erdoðan, "Tecrübe ve iyi uygulamalarýn paylaþýlmasýna yönelik 15 ülkemizde saha araþtýrmalarý gerçekleþtirildi. Üye ülkelerimizdeki kurumsal ve beþeri kapasitenin arttýrýlmasý amacýyla bugüne kadar 157 projeye destek verdik. Bu yýl da 45 ülkemizin faydalanýcýsý olduðu 24 projeyi devreye alacaðýz. Ayrýca ÝSEDAK Kudüs programý kapsamýnda, bugüne kadar desteklenen proje sayýsý 20'ye ulaþtý. Politika tavsiyelerinin hayata geçirilmesi noktasýnda proje destek mekanizmalarýndan daha çok istifade edilmesinde fayda görüyorum." dedi.
Bir hususu tekrar vurgulamak istediðini belirten Erdoðan, konuþmasýný þöyle tamamladý:
"Gazze, Lübnan, Yemen, Sudan ve diðer Ýslam coðrafyalarýnda yaþanan acýlardan daha acý olan, Müslümanlar arasýndaki anlamsýz ihtilaflardýr. Çevremizdeki tüm bu trajedilerin daha aðýr, daha vahim tarafý, süregiden tepkisizliktir, suskunluktur, gereksiz bahanelerin arkasýna sýðýnmaktýr. Þunu çok iyi biliyoruz, þayet biz çözmezsek kimse bizim meselelerimizi çözemez, çözmek de istemez. Þayet biz ihtilaflar yerine kardeþliðimizi büyütmezsek baþkalarý bizim adýmýza bunu yapmaz, yapamaz. Dünyada belki kendimizi tatmin edecek geçerli mazeretler bulabiliriz ama yarýn ruzi mahþerde bütün o mazeretler hükümsüz olacaktýr. Bir olmaktan, beraber olmaktan, Müslümanlar olarak tüm ayrýlýklarýmýzý rafa kaldýrýp ortak tehditler karþýsýnda birlik olmaktan baþka hiçbir kurtuluþ yolumuz yoktur."
Cumhurbaþkaný Erdoðan, konuþmasýnýn ardýndan ÝSEDAK Baþkaný olarak konuþmacýlara söz hakký verdi.
Programda ayrýca, Ýsrail'in Gazze'ye uyguladýðý zulmü ve iþgali anlatan görüntü izlendi, Ayasofya-i Kebir Cami-i Þerifi Ýmamý Bünyamin Topçuoðlu tarafýndan Kur'an-ý Kerim okundu.
Öte yandan, Cumhurbaþkaný Erdoðan program öncesinde ise Kudüs Sergisi'ni ziyaret ederek ÝSEDAK'a katýlan heyet baþkanlarýyla aile fotoðrafý da çektirdi.