17.12.2019 15:23 - Güncelleme:
Baþkan Erdoðan'ýn baþdanýþmaný Tanrýverdi: Libya’ya özel askeri þirket ile asker gitmesi daha faydalý olur
Baþkan Erdoðan'ýn baþdanýþmaný Emekli Tuðgeneral Adnan Tanrýverdi, Türkiye’nin týpký Rus Wagner, ABD’li Blackwater gibi paralý asker çalýþtýran özel askeri þirketlere ihtiyacý olduðunu belirterek, “Libya’ya bunlarýn gönderilmesi daha faydalý olur” ifadesini kullandý.
ABONE OL
Son yýllarda ABD ve Rusya çatýþma bölgelerinde düzenli askeri güçlerinden çok paralý askerlerden oluþan özel askeri þirketleriyle boy gösteriyor.
Ýlk olarak ABD menþeili paralý asker þirketi Blackwater, 2001’deki Irak iþgalinin ardýndan bu ülkede boy gösterdi ve bazý insan haklarý ihlallerine karýþtý.
ABD’nin ardýndan Rusya da Wagner adýyla paralý askerlerin görev yaptýðý özel bir þirket kurdu.
Ýlk defa Ukrayna ile Rusya arasýnda yaþanan krizde ortaya çýkan bu þirketin Suriye sahasýnda da aktif faaliyet gösterdiði, kimi zaman da çatýþmalara girdiði iddia edildi.
Devletlerle irtibat içerisinde faaliyet gösteren paralý asker þirketlerinin artan faaliyeti de Türkiye’nin de dikkatinden kaçmamýþ durumda.
10 Aralýk 2019 günü Bilkent Üniversitesi’nde Dünya Ýnsan Haklarý Günü kapsamýnda katýldýðý toplantýda konuþan Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan, öðrencilerden gelen “Libya’ya asker gönderecek miyiz?” sorusu üzerine þöyle cevap vermiþti:
Asker gönderme konusunda biliyorsunuz þu anda Rusya'dan bir güvenlik þirketi söz konusu. Bu þirket, oraya güvenlikçilerini göndermiþ vaziyette. Eðer Libya bizden böyle bir talepte bulunursa, o zaman Libya'ya da ayný þekilde elemanlarýmýzý gönderebiliriz. Bunlar bizimle böyle bir güvenlik anlaþmasýný imzaladýktan sonra zaten önümüzde de herhangi bir engel söz konusu deðildir.
Erdoðan daha sonra katýldýðý bir televizyon programýnda da Libya’daki özel güvenlik þirketlerinin varlýðýna þu sözlerle dikkat çekmiþti:
Þu anda Libya'da, orayla hiçbir ilgisi, alakasý olmayan, resmi bir davetin olmadýðý ülkeler, buralara kendilerindeki bazý özel güvenlik güçlerini göndermiþlerdir. Þu anda onlar Libya'da bu tür illegal faaliyetler gösteriyorlar. Bunlarýn aþýlmasý lazým.
BÝR NEVÝ ÖZEL ORDU
Erdoðan’ýn açýklamalarýndan sonra Türkiye’nin Libya’ya TSK'ya baðlý düzenli birlik göndermek yerine týpký ABD ve Rusya’da olduðu gibi özel askeri þirketler bünyesinde paralý asker mi göndereceði sorusu akýllara geldi.
Türkiye’de hali hazýrda Amerikan Blackwater ya da Rus Wagner gibi farklý ülkelere paralý asker gönderebilen bir þirket yok.
Her ne kadar özel þirket gibi kurulsalar bunun için ayrý bir yasal düzenleme çýkmasý gerekiyor.
Þu anki mevcut güvenlik þirketlerinin paralý asker çalýþtýran yabancý özel askeri þirketlerle hiçbir ilgileri yok. Özel askeri þirketler bir nevi küçük ordular durumundalar.
“SADAT’IN PARALI ASKER STATÜSÜNDE FAALÝYETÝ YOK”
Konu hakkanýda Cumhurbaþkaný Erdoðan’ýn baþdanýþmaný olan ve Uluslararasý Savunma ve Danýþmanlýk Þirketi’nin (SADAT) kurucusu olan Emekli Tümgeneral Adnan Tanrýverdi, Independent Türkçe'ye konuþtu.
Tanrýverdi, Türkiye’de SADAT’ýn kimi ülkelerin silahlý kuvvetlerine eðitim hizmeti verdiðini henüz Libya için böyle bir giriþimin gelmediðini belirterek sözlerini þöyle devam ettirdi:
SADAT, danýþmanlýk, eðitim donatým hizmetleri veriyor. Özel askeri þirketler gibi daha doðrusu paralý asker statüsünde faaliyeti yok. Öyle bir gayreti de yok. Bu tür þirketler ABD, Ýngiltere, Rusya’da var. Ülkeleri dýþ politikalarýnýn enstürmaný olarak bunlarý kullanýyor. Silahlý kuvvetlerinin olmadýðý yerlerde bunlardan faydalanýyorlar. Rusya’da emekli askerlerden oluþuyor. ABD’de tamamen özel þirketler olarak faaliyet gösteriyorlar. Emekli askerler ya da kendileri asker olanlardan oluþuyor. Amerikan þirketleri yurtdýþýnda beþ milyon dolardan az iþ alýnca denetim dýþýnda oluyor ama beþ milyon dolardan fazla iþ alýrlarsa ABD Dýþiþleri Bakanlýðý’nýn kontrolüne girmeleri gerekiyor.
“BÖYLE BÝR ÞÝRKETE ÝHTÝYAÇ VAR”
"Türkiye’nin böyle bir þirkete ihtiyacý var mý" sorusuna “Kesin böyle bir þeye ihtiyaç var. TSK, belli dost ülkelere eðitim desteði veriyor. Bu þirketler sayesinde asli görevini aksatmayacak bu ihtiyacý karþýlayacak” diyen Tanrýverdi, sözlerini þöyle sürdürdü:
Türkiye’nin köklü bir askeri geleneði var. Emeklilerden, yeni terhis olan askerlerden istihdam ederek dost ülkelere hizmet verebilirler. Böyle olursa dýþ politikanýn enstürmaný olarak kullanýlacak bir avantaj oluyor.
RESMÝ ASKERÝ GÜÇ GÖNDERMEKTEN DAHA KOLAY
Bir ülkeye resmi askeri güç göndermek için anlaþma gerektiði ve ne kadar askerin gönderileceðinin de bu anlaþmaya baðlý olduðunu söyleyen Tanrýverdi, özel askeri þirketler ile belirlenen miktarda adam gönderilerek uluslararasý kontrolün de dýþýna çýkýlabileceðini de kaydetti.
ORDULAR ÝLE AYNI DONANIMA SAHÝP OLABÝLÝYORLAR
Türkiye’de hali hazýrda faaliyet gösteren özel güvenlik þirketlerinin kullanabileceði silahlar hayli sýnýrlý. Tabanca ve sayý ile sadece görev süresince verilen otomatik silah dýþýnda silah edinmeleri mümkün deðil. Özel askeri þirketlerin ise yeri geldiðinde kendi tanklarý bile olabiliyor.
Tanrýverdi yine mevzuata dikkat çekerek böyle bir þirket kurulmasý halinde yapýlacak düzenleme ile görev alýnacak ülkenin silah ve teçhizatýndan faydalanabileceðini söyledi.
“LÝBYA’YA ÖZEL ASKERÝ ÞÝRKET ÝLE ASKER GÝTMESÝ FAYDALI OLUR”
Tanrýverdi, Libya’ya özel askeri þirketler aracýlýðýyla asker gönderilmesinin daha iyi olacaðýný iddia ederek gerekçelerini þöyle anlattý:
- TSK, ülkemizin güvenliði için var. Bunun bir kýsmýný oraya tahsis edince görev aldýðý yerlerden kýsmýþ olacaðýz. Öyle olursa TSK’ya yük olmaz.
- Kurulacak birlikler askerliðini muvazzaf olarak yapýp emekli olmuþ tecrübeli askerlerden oluþacaðý için kurulacak özel birliklerin iyi yönetilmesi halinde muharebe gücü daha iyi olabilir.
- Ülkeye ihraç malzemesi gibi döviz getirisi var. Kendi TSK’mýzý oraya göndermek yerine bu tür özel þirketler vasýtasýyla bu iþi yapmak daha faydalý.
“ÞÝRKETLER KESÝNLÝKLE DEVLET DENETÝMÝNDE OLMALI”
Paralý asker bulunduran özel askeri þirketlerin kurulmasý halinde bunlarýn tam anlamýyla devlet denetimi altýnda olmasý gerektiðini söyleyen, “Türkiye buna geç kalmamalý. Bu imkaný kullanacak mevzuat çýkarmalý” dedi.
Özel askeri þirketler iç siyasete müdahil olan milis gücüne dönüþür mü?
Bu soruyu Tanrýverdi’nin verdiði cevap þöyle oldu.
Söz konusu bile olmaz. TSK’dan, Emniyet’ten Jandarma’dan emekli olan insanlar var bunlar öyle bir tehlike yaratýyorlar mý? Böyle bir risk olmadýðýna göre özel þirketlerden hiç olmaz. Þöyle bir safsata var, ismimizi, SADAT’ý kullanarak Cumhurbaþkanýmýzýn gizli ordusuymuþ gibi falan. Laf deðil bunlar, tamamen hayal gücü. Tamamen çirkin muhalefet, olmayan bir þeyi söylüyorlar. Bu þirketleri kuranlarýn tahkikatlarýnýn yapýlmasý lazým. Sokaktaki insanýn, mafya ya da teröre bulaþmýþ kiþilerin bu tür þirketleri kurmasý engellenir. Kontrollü olduklarý için düþünülen sýkýntýlar olmaz. Zaten yurtdýþýnda görev yapacaklar. Türkiye’nin buna ihtiyacý var.
(Independent Türkçe)
