Ceza infaz sisteminde büyük hamle: Beklenen deðiþiklikler toplum algýsýný deðiþtirecek

Son günlerde bazý kiþilerin birçok suçtan kaydý olmasýna raðmen cezaevinde olmamasý ve yeni suçlar iþlemeleri, kamuoyunda cezalarýn yetersizliðine iliþkin tartýþmalara yol açtý.

Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan, 6 yýldan daha az ceza alanlarýn hiç cezaevine girmeden hayatýný sürdürmesinin toplumda infiale neden olduðunu ifade etti. Erdoðan, suçla en etkin mücadelenin ceza infaz sisteminde yapýlacak deðiþikliklerle saðlanacaðýný, suç tiplerine göre daha net ve caydýrýcý ceza politikalarýnýn uygulanacaðýný kaydetti.

Adalet Bakaný Yýlmaz Tunç da toplumu huzursuz eden cezasýzlýk algýsýný ortadan kaldýracaklarýný, suçun iþlenmesini önlemek için ceza alt sýnýrlarýný yeniden düzenleyeceklerini ve bununla ilgili çalýþmalar yürüttüklerini belirtti.

"CUMHURBAÞKANIMIZIN ÝFADE ETTÝÐÝ GÖRÜÞLERE KATILIYORUM"

Ýstanbul 2 No'lu Baro Baþkaný Yasin Þamlý, ceza infaz sistemini ve yapýlmasý öngörülen düzenlemeleri deðerlendirdi.

Þamlý, "Cezasýzlýk algýsý gerçekten toplumda infiale neden olan bir þey. Suç istisnadýr, aslolan suç iþlenmemesidir. Dolayýsýyla toplumun kahir ekseriyeti suç iþlemeyenlerden oluþur. Suç iþleyenler eðer bunun ceza olarak karþýlýðýný ya da yeterli karþýlýðýný görmezse, toplum böyle bir algýya sahip olursa, iþte orada infial söz konusu olur." ifadelerini kullandý.

Hükmün açýklanmasýnýn geri býrakýlmasý, cezanýn paraya çevrilmesi veya ertelenmesi gibi kararlarýn cezasýzlýk algýsý oluþturduðunu belirten Þamlý, "Bazý insanlar suç iþledikleri halde cezaevine girmiyorlar, bunun karþýlýðýný görmüyorlar. Dolayýsýyla bu anlamda gerçekten infaz kanununu da ele alarak yeni düzenlemelerin yapýlmasý zorunlu. Ben de bu konuda Cumhurbaþkanýmýzýn ifade ettiði görüþlere katýlýyorum. Cezasýzlýk algýsýnýn ortadan kaldýrýlmasý gerekiyor." diye konuþtu.

Bazý adli olaylarda þüphelilerin çok sayýda suç kaydýnýn olduðuna dikkati çeken Þamlý, "Bir ceza kesinleþtikten sonra mahkumun siciline kaydediliyor. Dolayýsýyla o daha sonra bir suç iþlemiþse, mesela sabýkasý olan birisi yargýlanýyorsa mahkeme ya da hakim o sabýka kaydýný görüyor ama yargýlamasý devam eden suç kaydýný görmüyor. Þöyle düþünün, bir fail 5 suç iþlemiþ, onlarýn hepsinden yargýlanýyor, hakkýnda 5 dava görülüyor. Ama o 5 mahkeme ya da 5 hakim, kendi baktýðý dýþýnda devam eden diðer davalardaki suç kayýtlarýný göremiyor." dedi.

Kýsa süreli mahkumiyetlerde sanýðýn cezaevine hiç girmemesi veya cezanýn ertelenmesinin toplumda olumsuz algýya yol açtýðýný belirten Þamlý, þunlarý kaydetti:

"Kiþiler suç iþliyor ama ceza hukuku sisteminde cezalarýný çekmemeleri sonucu suç iþlemeye devam ediyorlar, daha fazla suç iþliyorlar. Gerçekten de bu toplumda oluþan cezasýzlýk algýsý, bu duygu, bu infial giderek haklý bir nedene dayanýyor. Bu bakýmdan da mevzuatýn gerçekten gözden geçirilmesi ve gerekli deðiþikliklerin yapýlmasý gerekiyor."

"CEZA ÝNFAZ SÝSTEMÝ YENÝDEN TARTIÞILMALI"

Ýstanbul 2 Nolu Baro Baþkan adayý Ahmet Yýlmaz da son günlerde yaþanan üzücü olaylarýn ceza infaz yasasýnýn toplumda tekrar tartýþýlýr hale gelmesine neden olduðunu söyledi.

Yýlmaz, "Toplumda 'suçlular aramýzda dolaþýyor', 'suçlular cezalandýrýlmýyor' gibi cezasýzlýk algýsý oluþmasý adalete olan güveni ortadan kaldýracaðý gibi, toplumda güven içinde yaþama duygusunu ortadan kaldýrmaktadýr. Bu sorunu çözmek için ceza infaz yasasýnda yeni düzenleme yapýlmasý ihtiyacý ortaya çýkmýþtýr." deðerlendirmesinde bulundu.

Yeni sistemin toplum nezdinde "adaletin tesis edildiðine dair inancýn saðlamlaþtýrýlmasý" hedefi üzerinden inþa edilmesi gerektiðini vurgulayan Yýlmaz, þöyle konuþtu:

"Cezalarý infaz edilen, birçok suçtan sabýkasý olan kiþilerin tekrar suç iþliyor olmasý ceza sistemimizin ýslah edici özelliði olmadýðýný göstermektedir. Cezanýn temel amaçlarýndan biri, suçluyu ýslah ederek tekrar topluma kazandýrmaktýr. Bizler sadece hukukçular olarak deðil, toplumun her kesiminden, eðitimciler, sosyologlar, psikologlar dahil olmak üzere çok yönlü yapýlacak bir çalýþmayla ceza infaz sistemi yeniden tartýþýlmalýdýr. Ýnsanlarýmýzý suça sürükleyen sebepleri tartýþmadan sadece cezalarý artýrarak bu sorunlarý çözemeyiz."

CEZAEVLERÝNÝN KAPASÝTESÝ VE YARGILANMA SÜRELERÝ DE GÖZDEN GEÇÝRÝLMELÝ

Avukat Fatma Koç, "suç makinesi" olarak tabir edilen þüphelilerin cezaevinde olmamasý nedeniyle toplumda cezasýzlýk algýsý oluþtuðunu, bunun da birçok suçun iþlenmesine yol açtýðýný dile getirdi.

Cezasýzlýk algýsý kadar, cezaevlerindeki doluluktan da þikayet edildiðini söyleyen Koç, "Açýk konuþmak gerekirse bunun çözümü noktasýnda kendimizi samimi bir þekilde sorgulamamýz gerekiyor. Þu anda yapýlacak olan mevcut düzenlemeler, cezaevlerindeki doluluk durumuna bakýldýðýnda pek mümkün gözükmüyor. Cezaevleri sayýsýnýn 2-3 katýna çýkarýlmasýyla belki bu durum, bu problem giderilebilir." þeklinde konuþtu.

Avukat Emrah Golgiyaz, ceza infaz sisteminde deðiþiklik konusunda Cumhurbaþkaný Erdoðan'ýn iradesinin çok önemli olduðunun altýný çizdi.

Ýlk derece mahkemesi, Ýstinaf ve Yargýtay aþamasýndan geçen davalarýn uzun sürmesinin de tutuksuz yargýlamaya neden olabildiðini kaydeden Golgiyaz, "Bu sürede iþledikleri suçlarýn üzerine daha fazla suç iþledikleri için suç kaydý fazla oluyor. Bir kiþi sonuç itibariyle 10'uncu suçunu iþlediði zaman toplum haliyle þunu soruyor. 'Bu kiþinin 10 tane suç kaydý var, neden dýþarýda?' Dolayýsýyla infaz rejiminin, Cumhurbaþkanýmýzýn söylediði gibi düzenlenmesi bu olaylarýn da önüne geçmiþ olacak." diye konuþtu.

Avukat Ümmügülsüm Demirkýran, hukukçular olarak ceza infaz sistemindeki deðiþikliðin çok büyük bir ihtiyaç olduðunun farkýnda olduklarýný belirterek, þunlarý söyledi:

"Deðiþiklik, maddi bir ihtiyaç olmakla beraber manevi açýdan da toplumdaki bu algýnýn deðiþmesine çok büyük katký saðlayacaktýr. O sebeple Cumhurbaþkanýnýn tarif ettiði bu deðiþikliðin, hukukçular olarak bizce çok gerekli olduðuna inanýyoruz."