Erdoðan, Brezilya'nýn Rio De Janeiro kentinde düzenlenen G20 Liderler Zirvesi'ndeki temaslarýný tamamlamasýnýn ardýndan basýn toplantýsý düzenledi.
Zirveye ev sahipliði yapan Brezilya Devlet Baþkaný Lula da Silva'ya þahsý, eþi ve heyete gösterdikleri hüsnükabul için teþekkür eden Erdoðan, zirve kapsamýnda, dönem baþkanýnýn davetlisi olanlarla birlikte 35'i aþkýn ülkenin devlet ve hükümet baþkanlarýyla, uluslararasý teþkilatlarýn temsilcileriyle bir araya geldiklerini söyledi.
Cumhurbaþkaný Erdoðan, Türkiye'nin geçmiþ yýllarda olduðu gibi G20 faaliyetlerine bu yýl da aktif olarak katkýda bulunduðunu belirtti.
Erdoðan, Brezilya'nýn 2024 dönem baþkanlýðý için son derece isabetli þekilde belirlediði üç öncelik olan "açlýk, yoksulluk ve eþitsizlikle mücadele", "enerji geçiþi ve sürdürülebilir kalkýnma" ile "küresel yönetiþim kurumlarýnýn reformu" baþlýklarýnýn yakýndan takip ettikleri önemli meseleler olduðunu söyledi.
"Adil bir dünya ve sürdürülebilir bir gezegen inþa etmek" temasýyla gerçekleþen zirvedeki ana hitabýnda, Türkiye'nin kimseyi geride býrakmama þiarýyla yürüttüðü insani kalkýnma faaliyetlerine dikkati çektiklerini vurgulayan Erdoðan, "Öncelikle þu hususu ifade etmek istiyorum; Türkiye olarak 2015'ten bu yana milli gelire oranla dünyada en fazla insani yardýmda bulunan ülkelerdeniz. Çatýþma bölgelerinden kaçarak ülkemize sýðýnan yaklaþýk 4 milyon yerlerinden edilmiþ kiþiye ev sahipliði yapýyoruz." diye konuþtu.
Karadeniz Giriþimi ile Türk boðazlarý üzerinden tahýlýn dünya pazarlarýna ulaþmasýný saðladýklarýný anýmsatan Erdoðan, þöyle devam etti:
"Afrika'dan Asya'ya Haiti'den Afganistan'a nerede bir kýtlýk, açlýk, felaket, çatýþma, trajedi varsa Türkiye ilgili tüm resmi kurumlarý ve sivil toplum kuruluþlarýyla oradadýr, ihtiyaç sahiplerinin her daim yanýndadýr. Ýsrail saldýrýlarý karþýsýnda hayatta kalma mücadelesi veren Gazze ve Lübnan'daki kardeþlerimize de el uzatýyoruz. Gönderdiðimiz 86 bin tonluk yardým miktarýyla Filistin'e en fazla destek olan ülkelerden biriyiz. Lübnan'daki kardeþlerimize ulaþtýrdýðýmýz yardým miktarý da 1300 tonu geçti. Filistin meselesinde bizimle ayný hissiyatlarý taþýyan Brezilya'nýn açlýk ve yoksulluða karþý mücadelesini takdirle karþýlýyoruz. Deðerli dostum Lula'nýn baþlattýðý Açlýk ve Yoksulluða Karþý Küresel Ýttifak'a kurucu üye sýfatýyla katýlýyoruz."
"ULUSLARARASI KURULUÞLARIN ÝFLASINA TANIKLIK EDÝYORUZ"
Cumhurbaþkaný Erdoðan, zirvenin Küresel Yönetiþim Kurumlarýnýn Reformu baþlýklý oturumunda mevcut uluslararasý sistemin bir an önce adil ve katýlýmcý temelde ýslah edilmesi gerekliliðinin vurgulandýðýný belirtti.
Kovid-19 salgýnýnda, ülkeler arasý yardýmlaþmanýn büyük oranda iflas ettiðine þahit olunduðuna dikkati çeken Erdoðan, þöyle konuþtu:
"Þimdi de tüm insanlýðýn vicdanýný sýzlatan savaþlar, doðal felaketler ve zulümler karþýsýnda uluslararasý kuruluþlarýn iflasýna tanýklýk ediyoruz. Bu kuruluþlarýn en baþýnda temel görevi küresel istikrarý ve barýþý korumak olan Birleþmiþ Milletler (BM) Güvenlik Konseyi geliyor. BM Güvenlik Konseyi, BM üyesi 193 ülkenin hak, hukuk kaygýlarýný gözetmek yerine sadece 5 daimi üyenin çýkarlarýný önceleyen ve bu 5 ülkeye hizmet eden elitist bir yapýya dönüþmüþtür. Bunun günümüzün çoðulcu dünyasýnda hiçbir makul, mantýklý, tutarlý izahý olamaz. Her fýrsatta ifade ettiðim gibi dünya beþten büyüktür.
Yine çok yakýnýmýzdaki bir bölgede Rusya ile Ukrayna arasýnda yaþanan savaþ bu gerçeði bir kez daha tüm insanlýðýn yüzüne çarpmýþtýr. Türkiye olarak daha adil bir düzenin inþasýný hedefleyen gayretlerimizin merkezinde etkili bir BM sistemi, onun da odaðýnda Güvenlik Konseyi reformu vardýr. 11 yýl önce ilk kez dillendirdiðimiz bu önemli tespitimizin her geçen gün daha geniþ kitleler tarafýndan benimsendiðini görüyoruz. Özellikle mevcut mekanizmalarýn dýþladýðý, maðdur ettiði, sesine ve taleplerine kulak týkadýðý Latin Amerika, Afrika ve Asya'dan ciddi destek alýyoruz. Rio Zirvesi bunun adeta bir ispatý oldu. 11 sene evvel açtýðýmýz yolun bugün veya yarýn ama bir gün mutlaka menzile varacaðýna yürekten inanýyorum."
GAZZE'DEKÝ KITLIK
Cumhurbaþkaný Erdoðan, G20'nin temsil niteliði yüksek bir küresel yönetiþim platformu olarak uluslararasý sýnamalara ortak çözüm getirilmesi bakýmýndan önemli iþleve sahip olduðunu söyledi.
Erdoðan, 2008'den bu yana G20 zirvelerine eksiksiz katýldýðýný belirterek, þu deðerlendirmelerde bulundu:
"Dünyamýzýn ayný anda birden fazla savaþla, soykýrýmla, insani dramla boðuþtuðu baþka bir dönem hatýrlamýyorum. Bilhassa Gazze'de kýtlýk riski uluslararasý sýnýflandýrmalara göre felaket düzeyine ulaþmýþtýr. Gazze nüfusunun yüzde 96'sý, diðer bir ifadeyle 2 milyondan fazla insan saðlýklý gýdaya ve suya eriþemiyor. Ýsrail hükümeti açýk hava hapishanesine çevirdiði Gazze'ye insani yardým giriþlerini de engelleyerek insanlýða karþý suç iþliyor. Bunu sadece biz deðil, BM ve birçok kuruluþ da söylüyor. Aðýr bombardýman altýnda bir kap yemeðe, bir yudum suya ulaþmak için canlarýný tehlikeye atan çocuklarýn dramlarýný hepimiz 14 aydýr yüreðimiz parçalanarak takip ediyoruz. Ýsrail saldýrýlarýnda hayatýný kaybeden yaklaþýk 50 bin Filistinlinin yüzde 70'inden fazlasý kadýn ve çocuktur. Lübnan'da katledilenlerin önemli kýsmý da masum sivillerdir. Batýlý güçlerin desteðiyle Ýsrail'in bölgemizde estirdiði devlet terörünün insani maliyeti her geçen gün artmaktadýr. Her ne sebeple olursa olsun bu zulme, dozu giderek artan bu vahþete sessiz kalanlarý tarih affetmeyecektir. Lübnan'daki katliamýn sona ermesi için acil ve kalýcý ateþkes ihtiyacýný her fýrsatta dile getiriyoruz. Bu çaðrýmýzý G20 Rio Zirvesi'nde de tekrarladýk. Giriþimlerimizin de neticesinde G20 Liderler Bildirgesi'nde Gazze'ye dair güçlü ifadeler yer aldý."
Lübnan'daki tehlikeli týrmanýþ hakkýnda derin endiþenin yaný sýra Gazze'ye insani yardýmlarýn ulaþtýrýlmasýnýn önündeki engellerin kaldýrýlmasý çaðrýsýnýn liderler düzeyinde kayda geçirildiðini vurgulayan Erdoðan, þunlarý kaydetti:
"Þunun bir defa anlaþýlmasý lazým. Bizim hiçbir ülkeyle, halkla, inançla sorunumuz yoktur. Bizim sorunumuz katliamla ve katliamcýlarladýr. Bizim sorunumuz, ülkesinin ve vatandaþlarýnýn güvenliðini daha fazla masum kaný dökmekte arayanlarladýr. Bizim sorunumuz iþgal ve istila politikasýyla coðrafyamýzý kaosa ve istikrarsýzlýða sürükleyenlerledir."
Gazze halkýna 14 aydýr reva görülen soykýrýmýn cezasýz býrakýlmamasý için Uluslararasý Adalet Divanýnda açýlan davaya müdahil olma kararý aldýklarýný belirten Erdoðan, gelinen noktada, uluslararasý sistemin durduramadýðý Ýsrail'e karþý sorumluluk sahibi devletler tarafýndan yine uluslararasý hukuk temelinde zorlayýcý tedbirler uygulanmasýnýn þart olduðunun altýný çizdi.
Ýsrail'e silah ve mühimmat sevkinin durdurulmasýný talep eden mektuplarýnýn 52 ülke ve 2 uluslararasý kuruluþun ortak imzasýyla bir Birleþmiþ Milletler belgesi olarak yayýmlandýðýný hatýrlatan Erdoðan, "Filistin Devleti'nin daha fazla ülke tarafýndan tanýnmasý bilhassa bu dönemde çok önemlidir." dedi.
Orta Doðu'da bunlarý yaparken, Ukrayna'daki savaþýn adil ve kalýcý barýþla neticelenmesi için taraflarýn eþit statüde temsil edileceði diplomatik giriþimleri desteklediklerini vurgulayan Erdoðan, þöyle devam etti:
"Esasen çatýþmalarýn ilk aylarýnda Ýstanbul süreciyle tarihi bir fýrsat yakalanmýþtýr. Ancak bu imkan deðerlendirilemedi. Bunun faturasýný ise yarým milyona varan can kaybýyla her iki komþumuz, enerji ve gýda kriziyle tüm insanlýk ödedi. Savaþýn kazananý, barýþýn kaybedeni olmaz. Aradan geçen süre bu tespitimizin haklýlýðýný teyit etmiþtir. Türkiye, savaþýn ilk gününden bu yana yaptýðý gibi taraflar arasýnda her türlü kolaylaþtýrýcý rolü üstlenmeye hazýrdýr. Bunu yapabilecek iradeye ve kabiliyete ziyadesiyle sahiptir. Yeni Amerikan yönetiminin her iki çatýþma bölgesinde de barýþa giden yolda daha cesur, daha basiretli, daha destekleyici adýmlar atmasýný ümit ve arzu ediyorum. Barýþa giden yolu týkayacak ve savaþý körükleyecek adýmlarý doðru bulmadýðýmýzý burada vurgulamak istiyorum."
Erdoðan, çevresindeki sýkýntýlara ve çatýþmalara raðmen Türkiye ekonomisinin büyüme trendini istikrarlý bir þekilde sürdürdüðünü dile getirerek, Türkiye'nin, geçen yýl yapýlan genel seçimlerle birlikte 5 yýllýk kesintisiz icraat dönemine girdiðini söyledi.
Seçimlerin hemen ardýndan uygulamaya koyduklarý ekonomi programýyla belirsizlikleri ortadan kaldýrdýklarýný anýmsatan Erdoðan, 6 Þubat 2023'te yaþanan asrýn felaketinin, insanlarýn hayatýnda ve ekonomide yol açtýðý yaralarý hýzla sardýklarýný vurguladý.
"14 YIL BOYUNCA KESÝNTÝSÝZ BÜYÜME SÜRECÝNÝ DEVAM ETTÝRDÝK"
Geçen ay 130 bininci deprem konutunun anahtarlarýný afetzedelere teslim ettiklerini hatýrlatan Erdoðan, 2024 yýlý sonunda 200 bin konutun, gelecek yýl sonunda ise 417 bini konut, toplam 453 bin baðýmsýz bölümün inþasýný bitireceklerini belirtti.
Cumhurbaþkaný Erdoðan, depremin izlerini silmek için bugüne kadar 71,5 milyar dolar harcama yapýldýðýný bildirdi.
Ekonomide 2023 yýlýný yüzde 5,1 oranýnda büyümeyle kapatarak, 14 yýl boyunca kesintisiz büyüme sürecini devam ettirdiklerini dile getiren Erdoðan, þunlarý ifade etti:
"2024 yýlýnýn ilk yarýsýnda büyümemiz yüzde 3,8 olarak gerçekleþti. Milli gelirimizin 2024 sonunda 1 trilyon 331 milyar dolara ve kiþi baþýna gelirimizin ise 15 bin 551 dolara yükselmesini bekliyoruz. Tüm dünya gibi bizim de en büyük endiþemiz yüksek enflasyondur. Amerika ve Avrupa dahil pek çok yerde son 60-70 yýlýn zirvelerini gören enflasyon baskýsýndan herkes gibi biz de olumsuz etkilendik. Dezenflasyon sürecimiz 2024 yýlý haziran ayýndan itibaren baþladý ve 2025 yýlýnda da devam edecek. Son bir yýlda toplam istihdamý 1,1 milyon kiþi arttýrarak, iþsizlik oranýmýzý yüzde 8,6'ya düþürdük. Ekim ayýnda yýllýklandýrýlmýþ ihracatýmýz toplam 262,3 milyar dolarla tarihimizin en yüksek seviyesine ulaþtý. Bir baþka güçlü olduðumuz alan olan turizmde, 2024'ün ilk 9 ayýnda 47 milyar dolar gelirle rekor kýrdýk. Yýllýk cari açýðýmýzý 10 milyar dolarýn altýna indirerek, dýþ kýrýlganlýðýmýzý giderdik."
"EKONOMÝMÝZÝN REKABET GÜCÜNÜ ARTIRMAYI SÜRDÜRECEÐÝZ"
Merkez Bankasý rezervlerinin 160 milyar dolara dayandýðýna dikkati çeken Erdoðan, sözlerini þöyle sürdürdü:
"Makro ekonomik göstergelerdeki bu pozitif geliþmeler, yatýrýmcýlarýn ülkemize yönelik bakýþýný da olumlu yönde etkilemiþ, kredi notumuz artarken, ülkemizin risk primi de emsallerimize göre daha hýzlý düþmüþtür. 2024'te üç büyük kredi derecelendirme kuruluþu tarafýndan notu ikiþer kademe arttýrýlan tek ülkeyiz. Ekonomide hedeflerimizi gerçekleþtirmek amacýyla bundan sonra ülkemizin araþtýrma, geliþtirme ve yenilikçilik kapasitesini geliþtirmeyi, aktif sanayi politikalarýmýzda, katma deðer zincirlemede yükselmeyi, savunma sanayisindeki atýlýmlarýmýza yenilerini eklemeyi, yeþil ve dijital ekonomiye geçiþe yönelik teknolojik dönüþümü hýzlandýrmayý, yatýrýmcý dostu politikalarla iþ ve yatýrým ortamýmýzý iyileþtirmeyi, ekonomimizin rekabet gücünü artýrmayý kararlýlýkla sürdüreceðiz. Bölgemizdeki çatýþmalar ve krizler çözüme kavuþtukça Türk ekonomisindeki iyileþme daha da hýzlanacak, Türkiye hedeflerine doðru koþar adýmlarla gidecektir."
Rio'daki zirve boyunca katýlýmcý liderlerle ikili görüþmeler gerçekleþtirdiðini, istiþarelerde bulunduðunu belirten Erdoðan, Rio'ya geldiði gün ilk olarak ev sahibi Brezilya Devlet Baþkaný Lula da Silva ile kapsamlý bir görüþme yaptýðýný söyledi.
Aralarýnda Malezya, Endonezya, Ýtalya, Ýspanya, Fransa liderleri ile Avustralya Baþbakaný Anthony Albanese'nin de bulunduðu birçok devlet ve hükümet baþkanýyla temaslarýnýn ya da ikili formatta görüþmelerinin olduðunu anlatan Erdoðan, zirve marjýnda Meksika, Endonezya, Kore Cumhuriyeti ve Avustralya ile kurduklarý MIKTA oluþumunun liderleriyle dönem baþkaný Meksika'nýn ev sahipliðinde bir toplantý yaptýklarýný kaydetti.
"ÝÞBÝRLÝÐÝNÝ GÜÇLENDÝRME KONUSUNDA MUTABIK KALDIK"
Erdoðan, 11. kuruluþ yýl dönümünü kutladýklarý MIKTA'nýn liderleri olarak, iþbirliðini gelecek dönemde daha da güçlendirme konusunda mutabýk kaldýklarýný ifade etti.
Barýþý, adaleti ve insanlýðýn ortak deðerlerini merkeze alan giriþimci dýþ politikasýyla Türkiye'nin hem G20 ve MIKTA'da hem de diðer çok taraflý platformlarda etkin rol oynayacaðýnýn altýný çizen Erdoðan, "Daha adil bir dünyanýn mümkün olduðu inancýyla, evlatlarýmýza daha müreffeh bir dünya býrakmanýn mesuliyetiyle çalýþmalarýmýza hýz vereceðiz. Rabbim yolumuzu açýk etsin." dedi.
G20 Liderler Zirvesi süresince yaptýklarý istiþarelerin hayýrlara vesile olmasýný dileyen Erdoðan, Brezilya Devlet Baþkaný Lula da Silva'nýn þahsýnda Brezilya makamlarýna misafirperverlikleri için teþekkür etti.
Cumhurbaþkaný Erdoðan, G20 dönem baþkanlýðý görevini devralan Güney Afrika Cumhuriyeti'ne 2025 yýlýnda sürdüreceði çalýþmalarda baþarýlar diledi.
"MAZLUMLARIN YANINDA OLMAYA DEVAM EDECEÐÝZ"
Erdoðan, Brezilya'nýn Rio De Janeiro kentinde düzenlenen G20 Liderler Zirvesi'ndeki temaslarýný tamamlamasýnýn ardýndan basýn toplantýsý düzenledi, gazetecilerin sorularýný yanýtladý.
Bir gazetecinin, G20 Liderler Zirvesi'nin sonuç bildirgesinin Ýsrail'in, Gazze ve Lübnan'a saldýrýlarý konusundaki beklentileri karþýlayýp karþýlamadýðýna iliþkin sorusu üzerine Erdoðan, sonuç bildirgesinin bekledikleri þekilde teþkil ettiðini belirterek, "Ama biz olayý tabii 11 ayýn sonucu olarak deðerlendirdiðimizde maalesef Ýsrail'in bu zulmüne karþý dünya beklediðimiz tavrý henüz koymuþ deðil ama biz þu anda Türkiye olarak dostlarýmýzla el ele vererek bu mücadelemizi aynen sürdürüyoruz. Gerek Ýsrail-Filistin arasýnda gerekse en son biliyorsunuz, bu Ýsrail'in zulmü Lübnan'a da yansýdý. Lübnan'a da varýncaya kadar buralarda meydana gelen bu zulme karþý Türkiye olarak tek baþýmýza da kalsak biz mazlumlarýn yanýnda olmaya devam edeceðiz." diye konuþtu.
Erdoðan, "Türkiye'nin, BRICS grubundan yapýlan ortaklýk teklifini kabul edip etmediðine" iliþkin soruya, "Þu an itibarýyla BRICS konusunda ekiplerimiz, arkadaþlarýmýz çalýþmalarýmýzý sürdürüyoruz. Çalýþmalarýmýzý belli bir noktaya getirdikten sonra gerekli olan cevabý BRICS baþkanlýðýna vereceðiz." yanýtýný verdi.
Rusya'nýn nükleer doktrinini onaylamasýna iliþkin bir soru üzerine Erdoðan, þöyle konuþtu:
"Her þeyden önce nükleer silahlarýn kullanýldýðý bir savaþýn olumlu bir yaný vardýr diyemeyiz. Ve son dönemde özellikle Ukrayna'nýn kullandýðý füzeler bu durumun nerelere vardýðýný, varacaðýný gösteriyor. Bunlar tabii olumlu geliþmeler deðil. Bütün bu olumsuzluklara karþý Türkiye olarak biz tavrýmýzý aynen koruyor ve burada bu durumun süratle barýþa yönelik bir geliþme olmasýný da bekliyoruz ve bununla ilgili görüþmelerimizi, bununla ilgili yine taraflara barýþý tavsiye eden adýmlarýmýzý atýyoruz."
Bir gazetecinin, bugün Brezilya'da Devlet Baþkaný'na suikast planlamakla suçlanan 4 asker ve bir polisin tutuklandýðý olayý anýmsatarak, buna iliþkin sorusu üzerine Erdoðan, "Bunun gereðini herhalde Brezilya yapacaktýr, Brezilya'nýn yargý sistemi yapacaktýr. Biz neticeyi görelim ona göre düþüncelerimizi ifade ederiz." dedi.
"RUSYA'NIN ATTIÐI BU ADIM BENCE NATO YETKÝLÝLERÝ TARAFINDAN DA DÜÞÜNÜLMELÝDÝR"
Bir gazetecinin, Rusya'nýn resmen yeni bir nükleer doktrini kabul ettiði ve bu þekilde nükleer silahlarýn kullanýlmasý konusundaki þartlarý deðiþtirdiklerini aktararak, "Önemli bir NATO üyesi olarak bu durum size endiþelendiriyor mu?" þeklindeki sorusu üzerine ise Erdoðan, þu yanýtý verdi:
"Rusya'nýn bu açýklamasý her þeyden önce kendine yönelik bir tavra karþý konvansiyonel silahlara karþý alýnan bir tedbirdir, diye düþünüyorum. Ve bu tedbire karþý özellikle Rusya'nýn attýðý bu adým bence NATO yetkilileri tarafýndan da düþünülmelidir. NATO yetkilileri tarafýndan da bu adým gözden geçirilmelidir."
Cumhurbaþkaný Erdoðan, her þeyden önce Rusya'nýn kendisini koruyacak güce ve tedbirlere sahip olduðuna iþaret ederek, ayný þekilde bir NATO ülkesi olarak Türkiye'nin de kendini korumak ve koruyacak adýmlarý atmak durumunda olduðunu vurguladý.
Türkiye'nin, komþularý olan Ukrayna ve Rusya ile ikili iliþkileri korumak durumunda olduklarýný vurgulayan Erdoðan, "Temenni ediyorum ki bir an önce kesin ateþkesi Ukrayna ve Rusya arasýnda da saðlarýz ve dünyanýn beklediði barýþý da temin etmiþ oluruz." dedi.
Zirve'de açlýk ve yoksulluðun gündem maddesi olduðuna iliþkin bir soru üzerine Erdoðan, buna iliþkin rakamlarý konuþmasýnda açýkladýðýný belirtti.
Ýsrail-Filistin savaþýnda 80 bin tonun üzerinde gýda yardýmý desteðinde bulunulduðunu aktaran Erdoðan, "Bu artarak devam ediyor, devam edecek. Bu konuyla ilgili olarak da bütün dostlarýmýzý Filistin'e yardýma davet ediyoruz. Ve burada herhangi bir endiþemiz yok ve bu yardýmlarýmýzý hiç aralýksýz devam ettiriyoruz, devam ettireceðiz." ifadelerini kullandý.
"ÝSRAÝL'LE TÝCARÝ ÝLÝÞKÝLERÝ KESTÝK"
Türkiye'nin Ýsrail'e yönelik baskýlarýný devam ettirip ettirmeyeceðine yönelik bir baþka soru üzerine ise Erdoðan, þunlarý kaydetti:
"Her þeyden önce biliyorsunuz biz Ýsrail'le ticari iliþkileri kestik. Her ne kadar ülkemizin içerisinde bazý siyasi partiler garip garip þeyler söylüyorsa da ama biz Ýsrail'le iliþkileri tamamen kestik ve son yani Ýsrail Cumhurbaþkanýnýn Azerbaycan'a COP Zirvesi'ne gitmesi ile ilgili konuda da biz, bizim hava hattýmýzý kullanmasýna müsaade etmedik. Daha farklý alanlar var, daha farklý imkanlar var, oralardan gitmesini söyledik ve öyle de oldu ama gidebildi mi gidemedi mi onu da bilemiyorum. Ama biz artýk bazý þeylerde tavrýmýzý Türkiye olarak ortaya koymaya mecburuz, koyacaðýz."