D-8 ülkeleri toplanýyor: Gazze'deki durum ana gündem olacak

Geliþen 8 Ülke (D-8) Teþkilatý Genel Sekreteri Büyükelçi Isiaka Abdulkadir Imam, Niðde Ömer Halisdemir Üniversitesi'nde D-8 üzerine araþtýrmalar yapan öðretim üyesi Doç. Dr. Abdullah Aydýn ve TOBB ETÜ Öðretim Üyesi Doç. Dr. Ali Oðuz Diriöz, yarýn Ýstanbul'da düzenlenecek Olaðanüstü D-8 Dýþiþleri Bakanlarý Konseyi Toplantýsý öncesinde toplantýnýn önemine iliþkin AA muhabirlerine deðerlendirlemelerde bulundu.

Imam, Dýþiþleri Bakaný Hakan Fidan'ýn ev sahipliðinde düzenlenecek toplantýnýn, Gazze'deki durumu ele almak üzere D-8 üyesi devletlerin dýþiþleri bakanlarýný ve üst düzey temsilcilerini bir araya getireceðini ve bakanlarýn insani ve jeopolitik etkileri olan Gazze'deki mevcut krizi ele alacaklarýný söyledi.

"Görüþmelerimiz, barýþý ve istikrarý teþvik etmeyi ve etkilenen nüfusa çok ihtiyaç duyulan insani yardýmý saðlamayý amaçlayan etkili ve ortak bir yanýtýn koordine edilmesine odaklanacaktýr." diyen Imam; Bangladeþ, Mýsýr, Endonezya, Ýran, Malezya, Nijerya, Pakistan ve Türkiye'den oluþan D-8'in, üye ülkeler arasýnda iþbirliði ve dayanýþmayý artýrmayý amaçladýðýný aktardý.

Imam, söz konusu toplantýyla diyalog ve iþbirliði yoluyla kritik küresel meseleleri ele alma yönündeki ortak kararlýlýðýn altýnýn çizileceðini vurguladý.

Toplantýnýn örgüt için önemine dikkati çeken Imam, þunlarý kaydetti:

"(Toplantý) Gazze krizinin çözümüne yapýcý þekilde katkýda bulunma kararlýlýðýmýzý yansýtan, örgütümüz için çok önemli bir andýr. Bu durum, küresel güçlüklerin ele alýnmasýnda çok taraflý diplomasinin önemini vurgulamakta ve dünya genelinde barýþ ve insani yardým çabalarýný destekleme konusundaki sarsýlmaz kararlýlýðýmýzýn altýný çizmektedir. Gazze'deki durumu olumlu yönde etkileyecek ve üye ülkelerimiz arasýndaki baðlarý daha da güçlendirecek verimli görüþmeler ve baþarýlý sonuç bekliyoruz."

Öðretim üyesi Aydýn da yarýnki toplantýnýn, Türkiye'nin dünyadaki tüm sorunlu bölgelere yönelik anlaþmazlýklarýn barýþçý yollardan çözümü ve arabuluculuk konularýnda diplomasi masasýnda ve sahada öncü rol oynamasýndan baðýmsýz þekilde deðerlendirilemeyeceðini söyledi.

Türkiye'nin, Ýsrail'in Gazze'de yaptýðý katliamlara da sessiz kalmadýðýný, Gazze'ya saldýrý süreci ile yapýlan soykýrýma karþý attýðý adýmlarýn yaný sýra bu toplantýnýn da bir yanký oluþturma noktasýnda birlikteliðin önemine vurgu yapýlan misyonuna dikkati çeken Aydýn, Türkiye'nin önderliðinde kurulan D-8 ile dünyadaki tüm adaletsizliklere alternatif çözümler sunulabileceðini vurguladý.

Aydýn, "Bu toplantý, D-8'in küresel aktör olma iddiasýnýn somut varlýðýnýn da ispatý ayný zamanda." ifadesini kullanarak, D-8'in sunduðu çözüm önerilerinin temelinde insani çözümler olduðunu aktardý.

TÜRKÝYE'NÝN DENGELEYÝCÝ ROLÜ

Doç. Dr. Diriöz de D-8 toplantýsýnýn Türkiye'nin geliþmekte olan ülkeler ile ilgili iþbirliði fýrsatlarýna dikkati çektiðini vurgulayarak, "Bence bu Türkiye'nin alternatif deðil, tamamlayýcý ve Doðu ile Batý arasýndaki kilit jeopolitik rolünü ve Doðu ile Batý arasýndaki dengeleyici ve Kuzey ve Güney arasýndaki küresel güney, diðer taraftan geliþmiþ kuzey ülkeleri arasýndaki dengeleyici rolünü de daha da perçinleyecek iþbirliði arayýþý olarak yorumlamak mümkündür." deðerlendirmesinde bulundu.

Bakan Hakan Fidan'ýn Çin ziyaretinde Rusya'da düzenlenecek BRICS+ toplantýsýna iliþkin sözlerine deðinen Diriöz, bunun Avrupa'ya ilaveten çeþitli ekonomik opsiyonlarý geliþtirmek ve seçenekleri dengelemek açýsýndan önemli olduðunu kaydetti.

Diriöz, Türkiye'nin çeþitli uluslararasý kuruluþlarda iþbirliði senaryolarýný geliþtirdiðini vurgulayarak, "Bugün BRICS+ dediðimiz küresel güneyden oluþan çoðunlukla ekonomik iþbirliði grubu, ayný D-8 gibi ekonomik iþbirliðini ön planda tutan çeþitli oluþumlardýr ve hýzla büyüyen nüfus ve ekonomileri ile dünya ekonomisinde giderek söz sahibi olan ülkelerin kendi aralarýndaki iþbirliðini perçinlemek için oluþturulmuþtur." dedi.

Bu iþbirliklerinin Türkiye'nin bölgedeki "dengeleyici güç olma" özelliðini güçlendireceðinin altýný çizen Diriöz, "Sayýn Dýþiþleri Bakaný'nýn da Türkiye'deki politika belirleyicilerinin de, bu konuda gerekli hassasiyetleri göstereceklerini ve çeþitli partner ülkelerle iliþkilerini geliþtirirken, Türkiye'nin geleneksel olarak üyesi olduðu NATO ve Avrupa kurumlarýndan da kopmamaya özen göstereceklerini düþünüyorum." ifadelerini kullandý.

Diriöz, Türkiye'nin stratejik avantaja ve dengeleyici role sahip olduðuna iþaret ederek, bu açýdan da D-8 toplantýsýnýn önemli giriþim olduðunu sözlerine ekledi.

TOPLANTI YARIN ÝSTANBUL'DA YAPILACAK

Türkiye'nin öncülük ettiði önemli uluslararasý platformlardan biri olan D-8 kapsamýnda Olaðanüstü Dýþiþleri Bakanlarý Konseyi Toplantýsý, 8 Haziran'da Ýstanbul'da yapýlacak.

Türkiye'nin ev sahipliðinde özellikle Gazze konusunda yapýlacak toplantý, D-8 ülkelerinin, Gazze'de 7 Ekim 2023'ten bu yana devam eden Ýsrail saldýrýlarýna karþý kolektif bir duruþ sergilemeleri ve Ýsrail zulmüne karþý sessiz kalmamalarýný göstermeleri bakýmýndan büyük önem taþýyor.

Toplantýya, Pakistan Dýþiþleri Bakaný Muhammed Ýshak Dar, Endonezya Dýþiþleri Bakaný Retno Marsudi, Malezya Dýþiþleri Bakaný Muhammed Hasan, Ýran Dýþiþleri Bakan Vekili Ali Bakýri ve Bangladeþ Sosyal Refah Bakaný Dipu Moni'nin yaný sýra Mýsýr ve Nijerya'dan da üst düzeyde yetkililerin katýlmasý bekleniyor.