Depreme karþý çelik evler! Uzmanlar tek tek açýkladý

ODTÜ Ýnþaat Mühendisliði Bölüm Baþkaný Prof. Dr. Erdem Canbay ve Öðretim Üyesi Prof. Dr. Cem Topkaya ile Düzce Üniversitesi Ýnþaat Mühendisliði Fakültesi Öðretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Emin Arslan, AA muhabirine, deprem bölgelerinde çelik yapýlarýn kullanýmýnýn önemine iliþkin deðerlendirmelerde bulundu.

Son dönemlerde iklim deðiþikliði baþta olmak üzere yaþanan sel, kuraklýk, deprem gibi her türlü afete karþý bütün ülkeler yeni ev yapým teknolojisi arayýþýna girdiler. Özellikle deprem kuþaðýnda yer alan ülkeler daha güvenilir ve daha saðlam yapýlar inþa etmek için çalýþmalarýný sürdürüyor. Bu anlamda sýklýkla afetlerle yüzleþen ülkelerde, bilim adamlarý barýnma ihtiyacýnýn giderilmesi için çelik ev öneriyor.

UZMANLAR GÜNDEME ALDI

Bu kapsamda Çevre, Þehircilik ve Ýklim Deðiþikliði Bakanlýðý da 'çelik ev' inþasýný gündemine aldý. Bakanlýðýn Türkiye'deki deprem gerçeði ve kentsel dönüþüm sürecine yönelik düzenlediði "Deprem Gerçeði ve Kentsel Dönüþüm Þurasý"na katýlan bilim insanlarý ve uzmanlar da çelik konstrüksiyon evlerin yaygýnlaþtýrýlmasý önerisinde bulundu. Þura'nýn sonuç bildirgesinde 'çelik ev' vurgusu yapýlacak.

AFETLERE KARÞI DÝRENÇLÝ KONUT

Köy ve kýrsaldaki tek katlý yapýlarda kullanýlmasý planlanan çelik konstrüksiyon evlerin daha sonra tüm Türkiye'de yaygýnlaþmasý planlanýyor. Çelik konstrüksiyondan inþa edilen evler deprem baþta olmak üzere afetlere karþý daha dirençli. Bu yapýlar saðlamlýðý ve sahip olduðu statik sayesinde en þiddetli depremlerde bile zarara uðramayarak dayanýklýlýðý ile öne çýkýyor. Ayrýca, çelik evlerin inþasý da betonarme bir yapýya göre çok daha kýsa sürüyor.

Prof. Dr. Canbay, tüm yapýlarda doðru yöntem ve hesaplama yapýlmasý ile projeye uygun hareket edilmesinin binalarýn dayanýklýlýðýndaki önemine iþaret etti.

Çelik konstrüksiyon yapýlarýn yararlarýna deðinen Canbay, "Bu evler belirli bir tip proje kapsamýnda yapýldýðý için tasarýmýnýn 'hatasýz ve güvenilir' olmasý bir avantaj. Çelik imalatýnýn hepsi fabrikada yapýlacaðý için, yani delikleri, boylarý burada kesilip, ayarlanacaðýndan hata minimuma indiriliyor." diye konuþtu.

Canbay, çelik evlerin deprem bölgesinde kullanýmýna iliþkin de þunlarý kaydetti:

"Þu anda deprem bölgesinde beton ve imalat konusunda çok büyük bir talep var. O zaman baþka malzemeler de bulmalýyýz ki arz talep dengesini saðlayabilelim. Onu saðlayabilmek için de betonarmenin dýþýndaki baþka imalatlara da yönelmekte bence fayda var. Yani köy yerine betonu nasýl götüreceksiniz ama çelik konstrüksiyon evleri bir týra yükleyip, götürebilirsiniz. Bütün parçalarýn taþýndýðý bir kamyonla gidilir, yerinde kaynak ya da cývatalarla birleþtirilir. Tabii temeli saðlam yapýlmalý. Çelik yapýlar, projesine uygun yapýlmasý halinde dayanýklý, güvenilir ve kullanýþlý olacaktýr."

"KARBON SALIMI DÜÞÜK VE GERÝ DÖNÜÞÜM AÇISINDAN ÖNEMLÝ"

ODTÜ Ýnþaat Mühendisliði Bölümü Öðretim Üyesi Prof. Dr. Cem Topkaya da çelik konstrüksiyon yapýlarýn dayanýklýlýðýna dikkati çekerek, "Çelik yapýlar Türkiye'de çok da fazla uygulanmadýðý için bilinmiyor ama deprem yönünden mukavemeti daha yüksek olduðu için diðer sistemlere göre daha avantajlý." dedi.

Çeliðin, çevresel yararlarýna da deðinen Topkaya, þunlarý söyledi:

"Çelik, karbon salýmý açýsýndan düþük ve tekrar kullanýlabilme açýsýndan çok önemli bir madde. Çelik üretiminde diðer malzemelerin üretimine göre daha az karbon salýmý oluyor. Geri dönüþüm açýsýnda da 50-100 sene sonra binayý eðer siz baþka amaçla kullanacaksanýz ya da sökmeniz gerekiyorsa rahatlýkla söküp bu malzemeyi kullanabiliyorsunuz, geri dönüþümünü saðlayabiliyorsunuz. Diðer yapýlarda malzemeyi tekrar kullanmaya çalýþtýðýnýz zaman bunlar inþaat atýðý haline dönüþüyor."

"ÇELÝK, BETONA NAZARAN BÝRAZ DAHA HAFÝF BÝR MALZEMEDÝR"

Düzce Üniversitesi Ýnþaat Mühendisliði Fakültesi Öðretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Emin Arslan da çelik yapýlarýn deprem yönetmeliðine uygun projelendirilip, kalifiye iþçiler tarafýndan imalatýnýn yapýlmasý durumunda deprem bölgesinde kullanýlabileceðini anlatarak, "Ýnsanlarýn aklýnda belki depreme dayanýklý mý, deðil mi diye soru iþaretleri olabilir. Þöyle bir avantajý var; çelik, betona nazaran biraz daha hafif bir malzemedir. Yani deprem yükü de kütleyle orantýlý olduðu için az olacak. Böylece çelik yapýlarýn deprem dayanýmlarýnýn daha yüksek olduðunu söyleyebiliriz." ifadelerini kullandý.

DEPREM ÞURASINDA ÇELÝK YAPILAR MASAYA YATIRILDI

Çevre, Þehircilik ve Ýklim Deðiþikliði Bakanlýðýnca 15-17 Eylül'de düzenlenen "Deprem Gerçeði ve Kentsel Dönüþüm Þurasý"ndaki komisyonlarda da çelik yapýlar ele alýnmýþtý.

Bilim insanlarýndan uzmanlara, belediye bürokratlarýndan medya temsilcilerine kadar birçok kesimden uzman ismin katýldýðý þuranýn sonuç bildirgesinde, "köy evlerinin çelik konstrüksiyondan inþa edilmesi" önerisinin yer alacaðý öðrenildi.