Kýlýçla hutbe ne anlama geliyor? Diyanet Baþkaný Ali Erbaþ Ayasofya'da hutbeye neden kýlýçla çýktý?

Ayasofya'da ilk Cuma namazý kýlýndý. Ayasofya'da 86 yýl sonra kýlýnan ilk cuma namazýnda vatandaþlar cami avlusunu doldurdu. Ayasofya Camii'nde kýlýnan namaz öncesi Diyanet Baþkaný Ali Erbaþ kýlýçla hutbeye çýktý. Sosyal medyada da binlerce kiþi tarafýndan paylaþýlan görüntüde, Ayasofya Camisi'ndeki minbere 'yeþil sancaklar' asýldýðý görüldü. Peki Diyanet Baþkaný Ali Erbaþ hutbeye neden kýlýçla çýktý? Kýlýçla hutbeye çýkmak ne anlama geliyor?

ALÝ ERBAÞ AYASOFYA'DA HUTBEYE NEDEN KILIÇLA ÇIKTI?

Ayasofya Camii'nde kýlýnan ilk Cuma namazý öncesinde büyük bir heyecan vardý. Namaz öncesinde hutbeyi okumak için minbere çýkan Diyanet Ýþleri Baþkaný Ali Erbaþ'ýn elinde fethin sembolü olan bir kýlýç vardý. Osmanlý döneminin Fetih geleneðinde fethin sembolü olarak caminin minberine iki yeþil sancak asýlýrdý. Minberin giriþ kýsmýna da kýlýç konulurdu.

Türk tarihinde kýlýç kuþanmanýn ayrý bir önemi vardýr. Merasimler düzenlenir, o an bir bakýma ölümsüzleþtirilir. Tarihteki Türk devletlerinde ve Osmanlý Ýmparatorluðunda bu anýn anlamý daha da bir özeldir. Padiþahlarýn kýlýç kuþanma merasimleri, onlarýn yönetimi devraldýklarý, hükümdarlýklarýný ilan ettikleri anlamýna geliyor.

Osmanlý imparatorluðunda devlette hükümranlýðýn alameti olarak görülen kýlýç kuþanma merasimlerinin yapýldýðý mekanlar zaman zaman camiler olmuþtur. O camilerden biri de, Osmanlý'ya baþkentlik yapmýþ olan Edirne’deki Eski Camii'dir. Kýlýç geleneði, kuþanma anlamýnda olmasa da asýrlardýr sembolik olarak yaþatýlýyor bu camide. Cuma günleri ve bayram namazlarýnda hutbeye kýlýçla çýkýlýr.

Eski Camide hutbede kýlýç taþýmanýn tabi ki taþýdýðý bir mesaj var. Hatta o mesajda kýlýcý hangi elle tutacaðýnýn dahi özel anlamý sözkonusu. Sað ele alýnan Kýlýç, “kullanma” niyetini ortaya koyuyor ve düþmaný korkutmayý amaçlýyor. Hutbelerde kýlýç sol ele alýnýyor. Bu da, dosta güven verme amacýný taþýyor.

Emir Sultan Çelebi tarafýndan 1403 yýlýnda yapýmýna baþlanan eski cami, Çelebi Sultan Mehmet zamanýnda, 1414 yýlýnda tamamlandý. 1749 yýlýnda yangýndan, 1752 yýlýnda da Edirne depreminden zarar gören ve 1. Mahmut döneminde tamirat gören cami, Mimar Sinan tarafýndan yapýlan Türk-Ýslam sanatýnýn en önemli eserlerinden Selimiye Camisi'nin karþýsýnda yer alýyor.

Anadoluda farklý camilerde de cuma hutbeleri kýlýçla veriliyor. Týpký, Kocaelideki Gazi Süleyman Paþa Cami ve Amasra’daki Fatih Camii'nde olduðu gibi.

YEÞÝL SANCAKLAR NE ANLAMA GELÝYOR?

Ayasofya Camisi'nde ilk namaz öncesi minbere iki yeþil sancak asýldý. Sancaklar sosyal medyada büyük ilgi gördü. Binlerce kiþi bu fotoðrafý farklý notlar ekleyerek paylaþtý.

Tarihi günde dikkat çeken kare sonrasý, binlerce kiþi 'Yeþil Sancak'ýn ne anlama geldiðini araþtýrmaya baþladý. 'Yeþil Sancak', tarihi bir önem taþýyor.

Osmanlý Ýmparatorluðu fethin sembolü olarak 'Yeþil Sancak' kullanýyordu. Fethin sembolü olarak caminin minberine iki yeþil sancak asýlýr ve minberin sað giriþ tarafýna kýlýç konulurdu.

Yeþil zemin üzerinde üç beyaz hilal bulunmaktadýr. Bu üç hilal üç kýta olan Avrupa, Asya ve Afrika'yý temsil etmektedir.

24 TEMMUZ AYASOFYA CUMA HUTBESÝ

Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý'nýn internet sitesinde 24 Haziran Cuma günü hutbesi paylaþýldý:

“Konstantiniyye mutlaka fetholunacaktýr. Onu fetheden komutan ne güzel komutandýr! Ve o asker, ne güzel askerdir!” (Ahmet b. Hanbel, Müsned IV, 325)

Muhterem Müslümanlar!

Bugün, Ayasofya’nýn kubbelerinde yeniden tekbir, tehlil ve salavatlarýn yankýlandýğý, minarelerinden ezan ve salâlarýn yükseldiği gündür. Evlad-ý Fatihan’ýn hasreti, ulu mabedin sessizliði sona eriyor. Ayasofya Cami-i Þerifi bugün yeniden mümin ve muvahhit cemaatine kavuþuyor.

Bizleri böyle þerefli ve tarihî bir günde bir araya getiren Rabbimize sonsuz hamd ü senalar olsun. “Konstantiniyye mutlaka fetholunacaktýr. Onu fetheden komutan ne güzel komutandýr! Ve o asker, ne güzel askerdir!" buyurarak fethi müjdeleyen Resûl-i Ekrem Efendimize salat ve selam olsun.

Bu müjdeye nail olma aþkýyla yollara düþen Ýstanbul’un manevi mimarý Ebû Eyyûb el-Ensârî Hazretleri baþta olmak üzere, ashab-ý kirama, onlarýn kutlu izinden gidenlere, Anadolu’yu bize vatan eylemiþ, korumuþ ve emanet etmiþ olan bütün þehit ve gazilerimize selam olsun.

Çaðýnýn en geliþmiþ teknolojisini üreten, gemilerini karadan yürüten, Allah’ýn izni ve inayetiyle Ýstanbul’u fetheden, sonra da bu aziz þehrin tek bir taþýna bile zarar gelmesine izin vermeyen, o genç ve dirayetli padiþaha, Fatih Sultan Mehmet Han’a selam olsun.

Ayasofya, asýrlar öncesinden gelen gül rengi bir muþtudur. Ayasofya, fethin niþanesi ve kýyamete kadar cami olmasý kaydýyla onu vakfeden Fatih’in emanetidir. Bu nadide emanetin cemaatine kavuşmasý için dünden bugüne canla başla emek veren büyüklerimize, ilim ve fikir insanlarýmýza, irfan ve ihsan öncülerimize, tüm kardeşlerimize selam olsun.

Aziz Müminler!

Ayasofya’nýn yeniden ibadete açýlmasý, beþ asýr boyunca cami olarak müminleri baðrýna basan mukaddes bir mekânýn, aslî vasfýný kazanmasýdýr.

Ayasofya’nýn yeniden ibadete açýlmasý, baþta Mescid-i Aksa olmak üzere, yeryüzünün bütün mahzun ve mazlum mescitlerinin ümide kavuþmasýdýr.

Ayasofya’nýn ibadete açýlmasý, temeli tevhid, tuğlasý ilim, harcý erdem olan medeniyetimizin yükselmeye devam edişidir.

Kýymetli Müslümanlar!

Bizim medeniyetimiz, cami merkezli bir medeniyettir. Camilerimiz, birlik ve dirliðimizin, ilim ve irfanýmýzýn kaynaðýdýr. Yüce Rabbimiz, cami ve mescitleri imar edenler hakkýnda þöyle buyurmaktadýr: “Allah’ýn mescitlerini ancak Allah’a ve ahiret gününe iman eden, namazý dosdoðru kýlan, zekâtý veren ve Allah’tan baþkasýndan korkmayan kimseler imar eder. Ýþte doðru yolda olduklarý umulanlar bunlardýr.”

Bir caminin yapýlmasý ve varlýðýný korumasý için gayret gösteren kimseleri Peygamberimiz cennetle müjdeler: “Her kim Allah için bir mescit bina ederse, Allah da ona cennette bu mescidin benzeri bir köþk bina eder.”

Aziz Müslümanlar!

Þimdi bize düþen, birlik ve kardeþlik þuuruyla camilerimizi canlý tutmaktýr. Camilerimizi hayatýmýzýn merkezine almaktýr. Kadýnýyla erkeðiyle, çocuðuyla, genciyle, yaþlýsýyla camilerimizde olmak, camilerimizle hayat bulmaktýr. Ayasofya Cami-i Þerifi’nin ifade ettiði ulvi anlamlara sahip çýkmak için daha büyük bir inanç, azim, kararlýlýk, heyecan ve özveri ile çalýþmaktýr.