2009 yýlýnda yürürlüðe giren kapalý alanlarda sigara ve tütün mamullerinin tüketiminin yasaklanmasýna iliþkin yasaya destek veren sivil toplum kuruluþu temsilcileri, söz konusu yasa ile özellikle restoranlar, kafeler, iþ yerleri ve toplu taþýma araçlarýnda sigara dumanýna maruz kalma oranýnýn azaldýðýný belirtti.
Bu konuda Türkiye Sigarayla Savaþ Derneði, sigaranýn zararlý etkileri konusunda yýllardýr etkin mücadele veren kuruluþlara öncülük ediyor.
Derneðin Genel Baþkaný Prof. Dr. Mustafa Aydýn, AA muhabirine, Türkiye'de yasaðýn yürürlüðe girmesinden bugüne önemli deðiþimler ve etkiler gözlemlendiðini söyledi.
Yasakla birlikte iç mekan hava kalitesinin önemli ölçüde arttýðýný vurgulayan Aydýn, bu sayede sigara dumanýna maruz kalan insanlarýn korunduðunu, pasif içiciliðin zararlarýnýn azaldýðýný dile getirdi.
Saðlýk harcamalarýnda da önemli ölçüde azalma yaþandýðýna deðinen Aydýn, "Bu yasak ayrýca toplumun genel sigara içme alýþkanlýklarýný da etkilemiþtir. Kamuoyunda sigara içmenin toplumsal kabul görmemesi ve sigara içenler üzerinde oluþan sosyal baský artmýþtýr. Bu durum, sigara içme oranlarýnda düþüþe yol açmýþ ve toplum saðlýðý açýsýndan olumlu bir geliþmedir." diye konuþtu.
Prof. Dr. Aydýn, yasaðýn tam olarak uygulanabilirliði ve denetim süreçlerinin de önemli bir konu olduðunu belirterek, "Sonuç olarak sigara yasaðýnýn uygulanmasýyla birlikte hem çevresel hem de toplumsal saðlýk açýsýndan önemli kazanýmlar elde edilmiþtir ancak bu kazanýmlarýn sürdürülebilmesi için sürekli olarak çalýþmaya ve denetimleri sýký tutmaya devam etmemiz gerekmektedir." ifadesini kullandý.
Yasaðýn özellikle gençler üzerinde etkili olduðuna iþaret eden Aydýn, bu durumun gençlerin sigara ile tanýþma ve alýþkanlýk geliþtirme oranlarýný düþürdüðünü ifade etti.
"15 YAÞ VE ÜZERÝ NÜFUSUN YAKLAÞIK YÜZDE 28-30'U DÜZENLÝ OLARAK SÝGARA ÝÇMEKTEDÝR"
Türkiye'de sigara içme oranlarý ve tütün kullanýmýna dair istatistiklerin zamanla deðiþiklik gösterdiðini anlatan Aydýn, þöyle konuþtu:
"2023 yýlý Türkiye Ýstatistik Kurumunun ve Saðlýk Bakanlýðýnýn verilerine göre, 15 yaþ ve üzeri nüfusun yaklaþýk yüzde 28-30'u düzenli olarak sigara içmektedir. Bu oran erkeklerde daha yüksek olup kadýnlarda biraz daha düþüktür. Erkeklerin sigara içme oraný kadýnlara göre oldukça yüksektir. Erkeklerin yaklaþýk yüzde 40-50'si sigara içerken, kadýnlarda bu oran yüzde 15-20 civarýndadýr. Genç yetiþkinler ve orta yaþlý bireyler arasýnda sigara içme oranlarý daha yüksekken, yaþlý nüfusta bu oran düþmektedir. Özellikle 25-44 yaþ aralýðýndaki kiþiler arasýnda sigara içme yaygýnlýðý daha fazladýr. Eðitim seviyesi ve sosyoekonomik durum da sigara içme oranlarýný etkileyen faktörlerdendir. Daha düþük eðitim seviyesine sahip olan ve ekonomik durumu daha düþük olan bireyler arasýnda sigara içme oraný daha yüksektir."
Ülkede sigara içme oranlarýný düþürmek için çeþitli kampanyalar ve düzenlemeler yapýldýðýný aktaran Aydýn, bu çabalar arasýnda sigara býrakma programlarý, tütün ürünlerinin vergilendirilmesi ve kamu bilinci artýrma kampanyalarýnýn yer aldýðýný belirtti.
Türkiye'de sigara kaynaklý ölüm ve hastalýk oranlarýnýn oldukça yüksek olduðunu da dikkati çeken Aydýn, þöyle devam etti:
"Dünya Saðlýk Örgütü (WHO) ve Türkiye Cumhuriyeti Saðlýk Bakanlýðý tarafýndan yayýmlanan verilere göre, ülkemizde her yýl yaklaþýk 100 bin kiþi sigara kullanýmýna baðlý hastalýklar nedeniyle hayatýný kaybetmektedir. Bu günlük ortalama 300 kiþinin sigara nedeniyle öldüðü anlamýna gelir. Türkiye'de yetiþkin nüfusun yaklaþýk yüzde 30'u sigara kullanmaktadýr. Sigara, baþta akciðer kanseri olmak üzere birçok kanser türüne neden olmaktadýr. Akciðer kanserinden ölümlerin yüzde 90'ý sigara kullanýmýna baðlýdýr. Kronik Obstrüktif Akciðer Hastalýðý (KOAH) ve kalp-damar hastalýklarý gibi kronik hastalýklarýn ana nedenlerinden biri sigara kullanýmýdýr. KOAH'tan ölümlerin yaklaþýk yüzde 80'i sigara kullanýmýna baðlýdýr. Türkiye'de genç nüfus arasýnda sigara kullanýmý da ciddi bir saðlýk sorunu oluþturmaktadýr. Gençler arasýnda sigara deneme yaþý oldukça düþüktür ve bu yaþ grubunda sigara kullaným oraný artmaktadýr. Bu istatistikler, sigaranýn Türkiye'deki saðlýk üzerindeki olumsuz etkilerini ve bu konunun halk saðlýðý açýsýndan ne kadar önemli olduðunu göstermektedir."
"19 TEMMUZ BÝR MÝLATTIR"
Nargilenin de yasaya dahil edilmesinin önemli olduðuna dikkati çeken Aydýn, "Nargile kullanýmý, özellikle gençler arasýnda yaygýnlaþan bir alýþkanlýk haline gelmiþtir ve saðlýk açýsýndan ciddi riskler taþýmaktadýr. Nargile içimi, bir oturum boyunca birçok kiþi tarafýndan paylaþýlan ortak bir aðýzlýkla gerçekleþtirildiðinden, bulaþýcý hastalýklarýn yayýlma riski çok fazladýr. Ayrýca, nargile dumaný da sigara dumanýna benzer þekilde zararlý kimyasallar içermekte ve pasif içicilik riskini artýrabilmektedir. Bu nedenle, nargilenin yasaklanmasý veya kýsýtlanmasý saðlýk açýsýndan olumlu sonuçlar ortaya koymuþtur. Sonuç olarak kapalý alanlarda nargile kullanýmýnýn yasaklanmasýyla özellikle gençlerin saðlýðý açýsýndan olumlu sonuçlar elde edilmiþtir." þeklinde konuþtu.
19 TEMMUZ'UN SÝGARA ÝLE MÜCADELEDE DÖNEM NOKTASI OLDUÐUNU DÝLE GETÝREN AYDIN, ÞUNLARI KAYDETTÝ:
"Tütün mamulleri tüketimi yasaðýnýn yýl dönümünde, ülkemizde saðlýðýn korunmasý adýna önemli bir adýmýn atýldýðýný bir kez daha hatýrlatmak isteriz. 19 Temmuz bir milattýr. Bu yasak, kapalý alanlarda sigara içiminin yasaklanmasýyla baþlayan ve zamanla daha geniþ kapsama yayýlan bir süreci simgeler. Sigaranýn toplum saðlýðý üzerindeki zararlarý göz önüne alýndýðýnda bu adýmýn ne kadar önemli olduðu açýktýr ancak yasalarýn etkin bir þekilde uygulanmasý ve denetlenmesi, saðlýk açýsýndan elde edilen kazanýmlarýn sürdürülebilmesi için büyük öneme sahiptir. Toplumda sigara kullanýmýyla mücadelede sadece yasaklarla deðil, ayný zamanda bilinçlendirme, eðitim ve destek hizmetleriyle de saðlanmaktadýr. Bu nedenle bizlere de büyük görevler düþmektedir."
Türkiye Sigarayla Savaþ Derneði olarak sigaranýn zararlarý konusunda farkýndalýk oluþturma ve toplumu saðlýklý yaþam konusunda bilinçlendirme çalýþmalarýný sürdüreceklerini belirten Aydýn, "Saðlýklý ve temiz bir çevre için çalýþmaya devam ederek, gelecek nesilleri sigara ve diðer tütün mamullerinin zararlarýndan korumaya odaklanacaðýz. Bu vesileyle, tütün mamulleri tüketimi yasaðýnýn yýl dönümünde tüm vatandaþlarýmýzý saðlýklý yaþamý desteklemeye ve sigaradan uzak durmaya teþvik ediyoruz. Saðlýk her þeyden önemlidir, birlikte daha saðlýklý bir gelecek için çalýþmaya devam edeceðiz." ifadesini kullandý.
NÜFUSA ORANLA SÝGARA KULLANIM ORANLARINDA DÜÞÜÞ VAR
Aydýn, 2008 ve 2023 yýllarýnda sigara kullanan kiþi sayýsýnda rakamsal belirgin bir deðiþiklik olmamasýna karþýn nüfus artýþlarý göz önüne alýndýðý sigara kullanýmýnda önemli bir azalma yaþandýðýný söyledi.
2008 ve 2023'te sigara tiryakisi sayýsýnýn 14 milyon olduðunu vurgulayan Aydýn, 2008 yýlýnda 71 milyon olan ülke nüfusunun 2023 yýlýnda 14 milyon artýþla 85 milyona ulaþtýðýnýn altýný çizdi. Aydýn, artan nüfusa raðmen sigara kullananlarýn sayýsýnda artýþ olmadýðýna dikkati çekti.
Aydýn, Türkiye'de günlük ortalama 14 milyon 840 bin, yýllýk ise 5 milyar 400 milyonun üzerinde bandrollü sigara paketi satýþý yapýldýðýný da sözlerine ekledi.