Enürezis nokturna (alt ıslatma) nedenleri ve tedavisi nelerdir? Enürezis nokturna nedir?

Enürezis nokturna nedir? sorusunun yanıtı gündemde en çok merak edilen konular arasında yer alıyor. İdrar kontrolünün sağlanamaması durumunda ortaya çıkan bu sorun, genellikle doğuştan ya da kazanılmış santral sinir sistemi defekti olmayan 5 yaş üzerindeki çocuklarda görülmektedir. Peki Enürezis nokturna nedenleri ve tedavisi nelerdir? İşte Enürezis nokturna hakkında bilmeniz gerekenler.

ENÜREZİS NOKTURNA NEDİR?

Enürezis nokturna, Türkçe karşılığı alt ıslatma olan bir terimdir. Ülkemizde sıkça karşılaşılan bir sorundur. Gece altını ıslatma enürezis nokturna, hem gündüz hem gece altını ıslatma enürezis diurna olarak adlandırılır. Doğuştan ya da kazanılmış santral sinir sistemi defekti olmayan 5 yaş üzerindeki çocuklarda gece altını ıslatma varsa enürezis nokturna olarak tanımlanır. Enürezis nokturna basit ve komplike olarak ikiye ayrılır. Basit tipte gece yatağı ıslatma dışında başka belirti yoktur. Komplike tipte ise gündüzleri ani sıkışma hissi, sık idrara gitme, gündüz idrar kaçırma ve kronik kabızlık tabloya eşlik eder.

ENÜREZİS NOKTURNA NEDENLERİ

Basit alt ıslatmada altta yatan bir ya da birden fazla faktör olabilir. Genetik faktörler, uyanma bozuklukları, hormonal faktörler ve mesane (idrar kesesi) ile ilgili faktörler sorumlu tutulmuştur. Vakaların %97-98'inde organik bir neden yoktur. %2-3 oranında organik bir neden tespit edilebilir. Bunlar arasında bozulmuş işeme fonksiyonu, idrar yolu enfeksiyonu, üretrada tıkanıklık, ektopik üreter (üreterin normal yerinde olmayışı), uyku apnesi, şeker hastalığı, şekersiz şeker hastalığı ve hipertiroidizm sayılabilir. Her iki ebeveyni enüretik olanlarda alt ıslatma sıklığı %77, anne babadan biri enüretikse çocukta görülme sıklığı %46'dır. Tek yumurta ikizlerinde görülme sıklığı daha fazladır.

Primer enürezis idrar kontrolünün doğumdan itibaren hiç sağlanamamasıdır. Sekonder enürezis ise 6 aylık kuru bir dönemden sonra idrar kaçırmanın başlamasıdır. Enürezis tanımı 5 yaş üstü çocuklar için yapılmakta sıklığı yaşla birlikte gittikçe azalmaktadır. Enürezis nokturna, sosyoekonomik ve eğitim düzeyi düşük, geniş ailelerde daha sık görülür. Genellikle 10-11 yaşına kadar erkek çocuklarda rastlanır.

Başlıca Enürezis nokturna nedenleri şunlardır:

Uyanma bozuklukları: Eskiden beri alt ıslatan çocukların uykularının derin olduğu bilinir. Ailelerin çoğu çocuklarının zor uyandırıldığından şikayetçidir. Ancak bazı çocuklarda bu soruna rastlanmaz. Yapılan araştırmalarda bazı çocuklarda idrar kaçırmanın uyku ile ilişkisi olmadığı da gösterilmiştir. Basit idrar kaçırmada en önemli problem çocukların idrar keselerinin dolduğunu fark etmemeleri ve tuvalete gitmek için uyandırılamamalarıdır. 

* Düşük mesane kapasitesi ve mesanede aşırı kasılmalar

* Gece artan idrar miktarı: Akşamları aşırı sıvı tüketimi bu duruma yol açabilir. 

* İdrar yolu enfeksiyonu: Bu çocuklarda gündüzleri idrara sıkışma, sık idrara çıkma, idrarda yanma ve kabızlık görülebilir.

* Üretranın tıkanıklığı: Üretra idrar yollarının bir parçasıdır. Üretradaki tıkanıklık mesanede aşırı doluluğa yol açarak alt ıslatmaya neden olabilir.

* Şeker hastalığı: Şeker hastalarında aşırı idrar üretimi vardır. Bazen şeker hastalığı altını ıslatan bir çocuğun araştırılması esnasında bulunabilir.

* Şekersiz şeker hastalığı: Diabetes insibitus adı verilen bu hastalıkta beyinden salgılanan ADH adlı hormonun yetersizliği vardır. Bu durum aşırı işemeye neden olur.

* Hipertiroidizm

* Uyku apnesi sendromu

* Psikolojik nedenler

* Genetik nedenler

* Dikkat eksikliği hiperaktivite

ENÜREZİS NOKTURNA TEDAVİSİ

Erken yaşlardaki çocuklardaki şikayetler eğer çocuğun ve ailesinin hayat kalitesini bozacak düzeyde değilse bu durumun büyüdükçe geçebileceği düşünülerek tedavi bir müddet ertelenebilir. Yine bu çocuklara önerilebilecek olan ve genellikle ilk tedavi seçeneği olarak bilinen davranışsal tedavi uygulanabilir. Bunun psikolojik bir problem olmadığı ve oldukça sık rastlanan bir problem olduğu unutulmamalıdır.

Destekleyici tedavi: Çocuğa ve aileye problemin tanımlanması ve ayrıntılı bilgi verilmesi tedavinin başarısında büyük rol oynar. 5 yaşından önce tedaviye başlanmaz. Genellikle tedaviye başlama yaşı okula başlama yaşıdır. Tedavide geç kalınması sosyal ve psikolojik problemlere yol açar. Hastaların günlük sıvı tüketimleri düzenlenir. Akşamları sıvı alımları kısıtlanır. Yatmadan önce kola, kafein içeren içecekler, çay, kalsiyum içeren yiyecekler ve tuzlu gıdalar yasaklanır. Kabızlık varsa diyet düzenlenir ve gerekirse ilaç tedavisi başlanır. Uzun süre televizyon seyretme ve bilgisayar oyunlarına engel olunmalıdır. Evde ve okulda 2 saatte bir düzenli olarak işemesi sağlanmalıdır. Yatmadan önce mutlaka tuvalete gidilmeli yattıktan iki saat sonra çocuk uyandırılmalıdır. Bez kesinlikle bağlanmamalıdır.

Alarm tedavisi: Özellikle uyanma sorunu olan çocuklarda çok etkili bir yöntemdir. Çocuk idrar damlattığında alarm çalarak çocuğun uyanmasını sağlar. Çocuğun uyanma alışkanlığı kazanmasında yardımcı olur. En az 6-8 hafta uygulanmalı, cevap alındıysa 6 ay tedaviye devam etmelidir. 

İlaç tedavisi: Alt ıslatma tedavisinde desmopresin, trisiklik antidepresanlar , antikolinerjik ilaçlar kullanılır. Desmopresin idrar miktarını azaltan bir ilaçtır. Tablet veya sprey şeklinde verilir. Ağızda eriyen şekli vardır.İlaç hastaya yatmadan yarım saat önce verilir. Uzun süreli kullanımda kullanımı güvenlidir. Hasta sıvı kısıtlaması kurallarına uyarsa yan etkisi düşüktür. Bu hastaların akşamları mutlaka sıvı kısıtlaması yapmaları gerekir.

Psikoterapi: Alt ıslatma psikolojik sorunlardan kaynaklanıyorsa veya kendisi psikolojik ve sosyal sorunlara neden olmuşsa psikoterapi faydalıdır. 

Obsesif kompülsif bozukluk nedir? Obsesif kompülsif bozukluk genetik mi?