FETÖ, çeþitli kumpaslarýn ardýndan nihai amacý olan devlet yönetimini ele geçirmek amacýyla 15 Temmuz 2016'da darbe giriþiminde bulundu, kamu görevlileri ve vatandaþlarýn karþý durmasýyla darbe giriþimi bastýrýldý. Darbe giriþimi sýrasýnda ülke genelinde 252 kiþi þehit, 2 binden fazla kiþi gazi oldu.
Henüz darbe giriþimi devam ederken Cumhuriyet baþsavcýlýklarýnca ülke genelindeki eylemlere iliþkin soruþturmalar baþlatýlarak, darbeciler ve örgütün elebaþý Gülen hakkýnda tutuklamaya yönelik yakalama kararlarý çýkartýldý.
Soruþturmalar kapsamýnda, darbe giriþiminden önce kamera karþýsýna geçerek "haki renk cübbe" giyen ve örgüt mensuplarýna "darbe" talimatýný veren Gülen, hazýrlanan iddianamelerde "1 numaralý þüpheli" olarak yer aldý. Ýddianamelerin mahkemelerce kabul edilmesiyle Gülen, firari olarak "1 numaralý sanýk" konumuna geldi.
FETÖ'nün elebaþý Gülen, baþkent Ankara'da açýlan ve ülke genelindeki darbeye iliþkin eylemlerin yöneticilerinin yargýlandýðý Genelkurmay çatý davasýnda da sanýk sýfatýyla yer aldý.
Aralarýnda sözde yurtta sulh konseyinin üyeleri eski orgeneral Akýn Öztürk, eski tümgeneral Mehmet Diþli, eski tuðgeneral Mehmet Partigöç'ün de olduðu sanýklardan 17'si, 141'er kez aðýrlaþtýrýlmýþ müebbet hapse mahkum edilirken, Gülen'in de aralarýnda olduðu firari sanýklar hakkýndaki dosyalar baþka bir esasa kaydedilerek, yargýlanmalarýna baþka bir dava dosyasý üzerinden devam edilmesi kararlaþtýrýldý.
Darbe giriþiminin "merkez üssü" olarak bilinen Akýncý Üssü'ndeki eylemlere iliþkin davada da "1 numaralý sanýk" olarak yer alan Gülen, FETÖ içerisinde "sivil imam" olarak nitelendirilen örgüt yöneticileri Adil Öksüz, Kemal Batmaz, Harun Biniþ, Nurettin Oruç ve Hakan Çiçek ile savaþ uçaklarýyla Ankara'yý bombalayan pilotlarla yargýlandý.
Yargýlama sonucu örgüt yöneticisi sanýklar Batmaz, Çiçek, Biniþ ve Oruç ile eski asker 14 darbeci "anayasal düzeni ortadan kaldýrmaya teþebbüs", "Cumhurbaþkaný'na suikast" ve "kasten öldürme" suçlarýndan 79'ar kez aðýrlaþtýrýlmýþ müebbet hapse çarptýrýldý. Gülen ve Öksüz ile firari diðer sanýklarýn dosyalarý ise tefrik edildi.
Ankara Cumhuriyet Baþsavcýlýðýnca, FETÖ'ye iliþkin soruþturmalar, 15 Temmuz darbe giriþimi öncesinde baþlatýlmýþtý.
Örgüt hiyerarþisinde en tepede yer alan 73 FETÖ'cü hakkýnda Ankara 4. Aðýr Ceza Mahkemesi'nde açýlan davanýn "1 numaralý sanýðý", FETÖ elebaþý Gülen'di. Davanýn sanýklarý arasýnda eski Samanyolu Yayýn Grubu Baþkaný Hidayet Karaca, eski milletvekili Ýlhan Ýþbilen, kapatýlan Zaman gazetesi eski Ýmtiyaz Sahibi Alaeddin Kaya ile terör örgütü elebaþý Fetullah Gülen'in halasýnýn oðlu Kazim Avcý'nýn ve Gülen'in avukatlarýndan Abdülkadir Aksoy, avukat Ali Çelik ve iþ adamý Dilaver Azim de yer aldý.
Rus Büyükelçi Andrey Karlov, 19 Aralýk 2016'da katýldýðý bir sergide polis memuru Mevlüt Mert Altýntaþ'ýn silahlý saldýrýsý sonucu hayatýný kaybetti, Altýntaþ da polis tarafýndan vurularak öldürüldü.
Olaya iliþkin yürütülen soruþturmada, suikast emrinin FETÖ tarafýndan verildiði tespit edildi.
FETÖ elebaþý Gülen'in de aralarýnda bulunduðu 28 kiþi hakkýnda açýlan davada yargýlamayý yapan Ankara 2. Aðýr Ceza Mahkemesi, suikastçý Altýntaþ'ýn örgütteki "abisi" Þahin Söðüt'ün de aralarýnda olduðu sanýklar hakkýnda mahkumiyet kararý verdi. Mahkeme, Gülen'in de aralarýnda bulunduðu 9 sanýðýn dosyasýnýn ayrýlmasýna hükmetti.
Karlov suikastý davasýnýn temyiz incelemesini yapan Yargýtay 3. Ceza Dairesi, 2023'te sanýklar hakkýndaki mahkumiyet kararlarýný onadý.
Dairenin kararýnda, "Darbe giriþiminin baþarýsýz olmasý nedeniyle bu eylem ile FETÖ tarafýndan ulaþýlmak istenen ayný amaçlarýn hedef alýndýðý, Rusya-Türkiye iliþkilerinin savaþ düzeyine getirilmesi suretiyle yeni bir darbe giriþimine zemin hazýrlama amacýný taþýdýðý anlaþýlmýþtýr." tespiti yer aldý.
Akademisyen Necip Hablemitoðlu, yýllar öncesinde, "Fetullahçýlar Türkiye'nin yüz yüze olduðu en tehlikeli tehdit odaðýdýr" tespiti ve "MÝT Müsteþarý olacaðý" yönündeki duyumlar üzerine 18 Aralýk 2002'de silahlý saldýrý sonucu öldürüldü.
Olaya iliþkin hazýrlanan iddianamede, "örgüt aleyhinde çalýþmalar yapan Hablemitoðlu ile ilgili dönemin sözde 'Türkiye imamý' Mustafa Özcan'ýn görevlendirildiði" tespiti yer aldý.
Örgütün elebaþý Gülen, "tasarlayarak öldürmeye azmettirmek" suçlamasýyla davanýn sanýklarý arasýnda yer aldý. Dava, Ankara 28. Aðýr Ceza Mahkemesince görülmeye devam ediyor.