Geven otu kanser ile savaþacak
Ýzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (ÝYTE) ve Ýzmir Biyotýp ve Genom Merkezinden (ÝBG) araþtýrmacýlar, geven bitkisinin bir türünden saflaþtýrýlan molekülün, kanser hastalarýnýn baðýþýklýk sistemini güçlendirmede kullanýlabileceðini bildirdi.
ÝYTE Biyomühendislik Bölümü Öðretim Üyesi Prof. Dr. Erdal Bedir, Kimya Bölümü Öðretim Üyesi Prof. Dr. Ali Çaðýr, doktora öðrencisi Nilgün Yakuboðullarý ve ÝBG'den Doç. Dr. Duygu Sað'ýn yer aldýðý proje ekibi, geven bitkisinin baðýþýklýk sistemi ve kanser hücreleri üzerindeki etkilerini araþtýrdý.
Bilim insanlarý, uzun süren çalýþmalar sonucunda bitkiden elde edilen moleküllerden bazýlarýnýn sitokinlerin miktarýný arttýrdýðýný ve güçlü bir þekilde baðýþýklýðý uyardýðýný gözlemledi.
Bu kapsamda ekibin "Saponin Moleküllerinin Eldesi Ýçin Bir Yöntem ve Aktif Moleküllerin Ýmmünomodülatör Olarak Kullanýmý" baþlýklý buluþ için yaptýðý patent baþvurusu da Türk Patent ve Marka Kurumu tarafýndan tescil edildi.
Uzmanlar, uluslararasý patent baþvurusunun da kýsa sürede onaylanmasýný beklediði buluþlarýnýn, kanser immünoterapisine önemli katký sunacaðýna inanýyor.
- "ELDE ETTÝÐÝMÝZ MOLEKÜLLER BAÐIÞIKLIÐI UYARIYOR"
Prof. Dr. Erdal Bedir, AA muhabirine, Güneydoðu Anadolu Bölgesi'nde geven bitkisinin bir türünün kansere yakalananlar tarafýndan kullanýlmasýndan hareketle çalýþmaya baþladýklarýný anlattý.
Çalýþmalarýnda bitkinin kanser hücrelerine direkt etkisinin olmadýðýný ancak baðýþýklýk sistemini güçlendirdiðini gözlemlediklerini belirten Bedir, þöyle devam etti:
"Literatür çalýþmalarýmýzda bu tip molekülleri taþýyan bazý týbbý bitkilerin zaten geleneksel Çin týbbýnda benzer kullanýmlarý olduðunu ve kanser merkezlerinde kemoterapiye yardýmcý olarak reçetelendiðini belirledik. Elde ettiðimiz molekülerden bazýlarýnýn bazý önemli sitokinlerin miktarýný arttýrdýðýný ve güçlü bir þekilde baðýþýklýðý uyardýðýný gördük. Ekibimizin aldýðý patent, bir geven türünden elde edilen molekül ve türevlerini içermektedir. Bu patentte sunulan moleküllerin hücresel seviyede baðýþýklýk sistemini tetikledikleri için aþý formülasyonlarýnda güçlü adjuvan (aþýnýn etkinliðini artýrmak üzere bakteri ve virüs bileþenleri yanýnda kullanýlan ek madde) adaylarý olarak hatta kanser aþýlarýnda kullanýlabileceklerini ortaya koyduk. Hatta Kovid-19 için geliþtirilen aþý formülasyonlarý için de ideal adjuvan adaylarý olduðunu vurgulamak isterim."
Prof. Dr. Bedir, kanser aþýsý çalýþmalarýnýn TÜBÝTAK tarafýndan desteklendiðini, farelerde oluþturulan deri kanser modelinde elde edilen moleküllerle geliþtirilen aþý formüllerinin etkinliðini test edeceklerini aktardý.
- "GIDA DESTEÐÝ OLARAK TÝCARÝ ÜRÜN HALÝNE GETÝRMEYÝ PLANLIYORUZ"
Prof. Dr. Bedir, elde ettikleri ürünün ilk etapta gýda desteði olarak kullanýlacaðýný kaydederek, þöyle konuþtu:
"Hedeflerimizden biri, moleküllerimizi ülkemizin katma deðeri yüksek ürünleri olarak adjuvan pazarýna ve dolayýsýyla aþý sektörüne sunabilmek. Diðer taraftan hýzlý çözüm noktasýnda ilaç geliþtirmek çok uzun bir süreç. 'Bu molekülleri veya karýþýmlarýný hýzlý bir þekilde halkýn hizmetine nasýl sunabiliriz' diye düþündüðümüzde gýda desteði olarak kullaným aklýmýza geldi. O noktada da gerekli olan çalýþmalarýmýzý tamamlamak üzereyiz. Molekülleri içeren farklý formülasyonlar geliþtirdik ve devamýnda ilk tabletlerimizi bastýk. Testlerimiz devam ediyor. Bu testlerde baþarýlý çýkarsa devamýnda gýda desteði olarak ticari bir ürün haline getirmeyi planlýyoruz."
- "AÞI SEKTÖRÜNE TAÞIYABÝLMEK HEYECAN VERÝCÝ"
Projede yer alan doktora öðrencisi Nilgün Yakuboðullarý da çalýþmaya iliþkin þu bilgileri paylaþtý:
"Aldýðýmýz patentte geven türünden alýnan bir molekülü daha aktif bir hale getirmeye çalýþarak yeni moleküller elde ettik. Bu moleküllerin, doðal baðýþýklýk sistemi hücrelerini tetiklediklerini ve güçlendirdiðini gösterdik. Elde ettiðimiz sonuçlar doðrultusunda bu moleküllerin enfeksiyöz hastalýklar ve kanser gibi hastalýklara karþý oluþturulacak aþýlarda efektif bir þekilde kullanýlabileceðini tahmin ediyoruz. Biz bu noktada kansere karþý insanlarýn baðýþýklýk sistemlerini geliþtirerek kendi kendilerine savaþmasýný saðlamayý amaçlýyoruz. Bu anlamda Türkiye'de yeni bitkisel moleküller üzerinde çalýþmak ve bunlarý daha sonrasýnda aþý sektörüne taþýyabilmek benim için de çok heyecan verici."
