Yumaklý, Dünya Gýda Güvenilirliði Günü kapsamýnda Orman Genel Müdürlüðünde düzenlenen etkinlikte yaptýðý konuþmada, Dünya Gýda Güvenilirliði Günü'nün bu yýlki temasýnýn "Beklenmeyene hazýrlýklý ol" olarak belirlendiðini ifade etti.
Temanýn belirlenmesinde yakýn dönemde herkesin takip ettiði ve endiþeyle izlediði geliþmelerin etkisinin büyük olduðunu düþündüklerini belirten Yumaklý, iklim deðiþikliðinden salgýn hastalýklara ve doðal afetlere kadar etkisinin çok yakýndan hissedildiði birçok risk faktörünü hep birlikte tecrübe ettiklerini belirtti.
Yumaklý, nüfus artýþýnýn gýdaya olan talebi beraberinde getirdiðini dile getirerek, "2050 yýlýnda dünya nüfusunun 10 milyar olacaðý, ülkemiz nüfusunun da 100 milyonu aþacaðý düþünülürse, gýdaya olan ihtiyacýn yaklaþýk yüzde 70 daha fazla artacaðýný öngörülmekte. Bu gýdayý üretmek için de yaklaþýk yüzde 55 daha fazla su tüketiminin söz konusu olacaðý hesaplanmakta." diye konuþtu.
Bunun için hem gýda arz güvenliðini hem de gýda güvenilirliðini korumak ve dünyadaki geliþmeleri iyi okuyup analiz etmek durumunda olduklarýna vurgu yapan Yumaklý, bakanlýk olarak politikalarýnda gýda güvenliðini üç aþamada ele aldýklarýna iþaret etti.
Yumaklý, ilk aþamanýn üretim, ikincisinin denetim, üçüncüsünün ise tüketim olduðunu ifade ederek, destek ve hibelerden kredilere, sulama ve altyapý yatýrýmlarýndan tarým arazilerinin korunmasýna kadar birçok düzenleme ve faaliyetlerle üretim aþamasýnýn devam ettiðini söyledi.
Bu çalýþmalarýn sonucunda hem 85 milyon vatandaþýn hem de 60 milyon turistin gýda ihtiyacýnýn sorunsuz bir þekilde karþýlanmýþ olduðunun altýný çizen Yumaklý, þöyle devam etti:
"Hasat dönemi baþladý. Dün itibarýyla hububat fiyatlarýyla ilgili Toprak Mahsulleri Ofisi referans fiyat açýklamasýný gerçekleþtirdi. Bütün hazýrlýklarýný da yapmýþ durumda. Gýda konusu siyasi bir aparat deðildir. 7 gün 24 saat iþiyle hemhal olan bu ülkenin insanýnýn sofrasýna, onun gýdasýný saðlamak için gece gündüz çalýþan çiftçinin, üreticinin hiçbir þekilde rasyonel olmayan, gerçekçi olmayan birtakým vaatlerle adeta kýþkýrtýlmasýný kabul etmiyorum. Bizler bakanlýk olarak bütün çiftçilerimizin, bütün üreticilerimizin her türlü halinde yanýnda olan üretici bir bakanlýðýz. Bizi üreticiyle ayýrmaya çalýþacak her türlü söylemi de reddediyorum. Bizler fiyatý açýkladýktan sonra yanýnda bir dizi tedbirler de aldýk. Bazý ürünlerin ithalatýný kýsýtladýk. Özellikle ihraç edilebilecek olan ürünlerin daha önce yapýlmayan ihracatýný açtýk. Bizlerin üreticiden, çiftçimizden hiç kimsenin koparmasýna izin vermeyeceðiz. Onlarýn bütün ihtiyaçlarýnda birlikte olacaðýz ve inþallah bu güzel hasat dönemini de bereketli bir þekilde geçirmiþ olacaðýz."
Yumaklý, bakanlýk olarak gýda güvenliði çalýþmalarýný yürütürken, dünyada uygulanmak üzere uluslararasý kuruluþlarýn "tek saðlýk" yaklaþýmýný benimsediklerini belirtti.
Gýda mevzuatýný oluþtururken Avrupa Birliðine uyumun yaný sýra, Birleþmiþ Milletler Gýda ve Tarým Örgütü ile Dünya Saðlýk Örgütünün çalýþmalarýný dikkate aldýklarýna iþaret eden Yumaklý, vatandaþlarýn güvenilir, saðlýklý ve kaliteli gýdaya ulaþmasý için gerekli düzenlemeleri yaptýklarýný ve yapmaya da devam edeceklerinin altýný çizdi.
Yumaklý, þu ana kadar 104 Türk Gýda Kodeksi mevzuatý yayýnlandýðýný, 81 ilde de güçlü bir denetim altyapýsýnýn bulunduðunu belirtti. 41 kamu, 107 özel gýda laboratuvarýyla hizmet verdiklerine dikkati çeken Yumaklý, gýdaya yönelik 15 AR-GE merkezinin bulunduðunu dile getirdi.
Bakan Yumaklý, gýda denetimleri için 7 bin 617 personelin olduðunu belirterek, þöyle konuþtu:
"Biz en önemli gýda denetçisinin vatandaþýmýzýn kendisinin olduðunu düþünüyoruz ve bunu ifade ediyoruz. Bugün, Türkiye Gýda ve Ýçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu ve Bakanlýðýmýzla birlikte imzalanan protokolle, gýda okuryazarlýðý konusunda daha çok þeyler yapmamýz gerektiðiyle ilgili husus, bir yol haritasýyla uygulanabilir hale geldi. Geçen yýl denetim sayýsý 1,3 milyon, 2024 yýlýnýn ilk 5 ayýnda ise 515 bin denetim gerçekleþtirildi. Bu denetimlerin yaný sýra gýda zincirinin birincil aþamasýnda da çalýþmalarýmýzý yürütüyoruz. Bu kapsamda, gýda etiketlerine yeni düzenlemeler getirildi. Tüketicilerin doðru bilgilendirilmesi için yanýltýcý görsel ve ifadelerin kullanýmýný yasakladýk. Gýda katký maddelerinin bazýlarýný yasakladýk. Son dönemde onlarý çaðrýþtýran farklý metotlarla bu yasamýzý delmeye çalýþtýklarýný da görüyoruz, onlarý da çok yakýndan takip ediyoruz. Tek hedefimizin insanýmýzýn gýda konusundaki güvenilirliðini saðlamak için her þeyi yapýyoruz. Ýlk kez arý ürünlerine yönelik bir teblið yayýmlandý. Ýhracattan geri dönen taze meyve ve sebzelerin kontrollerini ülkemizde giriþ noktasýnda yapmaya baþladýk. Bu konuda mesnetsiz bazý iddialar, iftiralar geliyor, sanki hiçbir þey yapýlmýyormuþ gibi."
Ýhracattan dönen ürünlerin imha edildiði görüntüleri izleten Yumaklý, bu durumun iç acýtan bir husus olduðunun altýný çizdi.
Yumaklý, hayvansal üretimle alakalý þap aþýsýný aza indirmek ve bir süre sonra da tamamýyla yok etmek adýna aþýlamayý üçe çýkardýklarýnýn altýný çizerek, bu ve alýnan diðer tedbirlerle beraber hastalýðýn görülme oranýnýn yüzde 53 azalmýþ olduðunu söyledi.
Hayvan hastalýklarýnýn yayýlýmýnýn engellenmesi adýna Erzurum ve Elazýð'da Veteriner Yol Kontrol Denetim noktalarý oluþturulduðuna iþaret eden Yumaklý, bundan sonraki dönemde Ankara, Çankýrý, Kayseri ve Mersin'de bu noktalarýn açýlmýþ olacaðýný ifade etti.
Yumaklý, tüketicilerin güvenilir gýdaya ulaþma hakkýnýn kendileri tarafýndan takip edilebilirliðini saðlamak üzere yeni bir uygulamayý tanýtarak, daha önce yaptýðý açýklamada uygulama üzerinde çalýþmalarýn devam ettiðini söylediðini belirtti.
Salonda bulunanlardan telefonlarýna indirdikleri, "Tarým Cebimde" uygulamasýný açmalarýný isteyen Yumaklý, þunlarý kaydetti:
"Tarým Cebimde uygulamamýzý açýyoruz, gýda kontrol sekmesini týklýyoruz. Ýþletme denetim sorgulama çýkýyor, barkodu olduðunuz yerden okutabilirsiniz. Ýlk denetimi bakanlýðýmýzýn kafeteryasý için yapmýþýz. Bu ne iþe yarayacak, onu da söyleyeyim. Sizler herhangi bir alýþveriþ yapacaðýnýz yere gittiniz, bir restorana gittiniz, o iþletmenin en son ne zaman denetlediðine dair bu barkodla bilgi sahibi olabilirsiniz. Bunun bir sonraki aþamasý bu denetim sonucunun ne olduðunu göstermek olacak. Biz burada gönüllülük esasý istiyoruz. Ýþletmeler kendi firmalarýnýn güvenilirliðini, ne kadar güvenli olduðunu tüketicilere göstermek istiyorlarsa bu barkodu kendi iþletmelerinin görünür yerlerine, menülerine, kapýlarýna yapýþtýrarak sizlere güvenilir gýdaya ulaþma hakkýnýzýn bakanlýk tarafýndan da denetlediðini göstermiþ olacaklar."
Türkiye Gýda ve Ýçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Baþkaný Demir Þarman da gýda güvenilirliðinin, toplum saðlýðýnýn korunmasý ve sürdürülebilir kalkýnmanýn saðlanmasý açýsýndan hayati öneme sahip olduðunu söyledi.
Üretimden tüketime kadar olan süreçte üyeleriyle birlikte ulusal ve uluslararasý standartlara uygun üretim yapmanýn yaný sýra yenilikçi teknolojiler ve iyi uygulamalarla gýda güvenilirliðini artýrmayý hedeflediklerine dikkati çeken Þarman, "Kaliteli ürün, güvenilir gýdanýn temelidir" prensibiyle hareket etiklerini belirtti. Þarman, "Eðitim ve farkýndalýk kampanyalarýyla vatandaþlarýmýzý, tüketicilerimizi bilinçlendirmek, bu çabanýn en önemli parçalarýndan biridir." diye konuþtu.
Þarman, etkin denetim mekanizmalarýnýn oluþturulmasý, iyi tarým uygulamalarýnýn teþvik edilmesi, dezenformasyonla mücadele edilmesi ve tedarik zincirinin her aþamasýnda þeffaflýðýn saðlanmasý gerektiðine vurgu yaptý.