Ýletiþim Baþkaný Altun: Dezenformasyon insan hayatýný, kamu saðlýðýný ve ekonomilerimizi tehdit ediyor

Altun, "Birlikte Geliþmek: Sorumluluklar, Eylemler ve Çözümler" temasýyla Hilton Ýstanbul Bomonti Hotel & Conference Center'da bu yýl 7'ncisi düzenlenen "TRT World Forum 2023"ün "Dijital Çaðda Kamu Yayýncýlýðý: Zorluklar ve Fýrsatlar" baþlýklý oturumunun açýlýþ konuþmasýný yaptý.

Burada çok önemli bir konuyu tartýþmak üzere toplandýklarýný kaydeden Altun, bugün gazeteciliðin, dijitalleþmenin yoðun baskýsýna maruz kaldýðýný söyledi.

Altun, haber sektörünün de bu durumdan etkilendiðini ve "adeta yeniden þekillendiðini, diðer yandan ise kamu yayýncýlarýnýn bu baðlamda bir dizi yeni zorluk ve ayný zamanda fýrsatla karþý karþýya olduðunu dile getirdi.

Özel yayýn kuruluþlarýnýn karlarýný en üst düzeye çýkarmayý amaçlayan, büyük miktarda dijital bilgi ve viral içeriklerinin insanlarýn hayatýna hýzla nüfuz ettiðini vurgulayan Altun, ancak bu içeriklerin genellikle daha entelektüel bir hedef kitle oluþturmaktan ziyade daha fazla sayýda izleyici çekmeye odaklandýðýný belirtti.

Kamu yayýncýlarýnýn motivasyon kaynaklarýnýn yüksek reytingler ve geniþ izleyici kitleleri olmamasý nedeniyle bir avantaja sahip olduðunu belirten Altun, þu deðerlendirmede bulundu:

"Kamu yayýncýlarý, sadece etkileþimi artýrmak amacýyla içerik oluþturamaz ve yayýnlayamaz. Bu, bir dezavantaj gibi görünse de anlamlý bir etkileþimle izleyicilerimizde güven ve itibar inþa edebilirsek bunun bizi farklý kýlabilecek bir avantaja dönüþeceðine inanmaktayým."

Giderek geliþen medya ortamýnýn, izleyici davranýþlarýný derinden etkilediðini kaydeden Altun, "Dünyanýn dört bir yanýndaki izleyiciler, genellikle yanlýþ bilgilendirmeye açýk olan ve sosyal medyanýn da dahil olduðu çeþitli kaynaklara itimat etmektedir. Finansman sorunlarý nedeniyle güçlük yaþayan geleneksel medya kanallarý, teknoloji devleriyle güçlü bir rekabete girmek durumunda kalmaktadýr. Bu zorluklarýn sadece kamu yayýncýlýðýný etkilemekle kalmadýðýna, ayný zamanda benzersiz fýrsatlar da sunduðuna inanmaktayým. Asýl soru, kamu yayýncýlýðýnýn bu koþullara uyum saðlayýp saðlayamayacaðý ve esnek yaklaþýmlarla kendini yeniden keþfedip keþfedemeyeceðidir." diye konuþtu.

Dijitalleþmenin her alana nüfuz etmesinin haberciler açýsýndan bir süredir hayatýn gerçeði haline geldiðini belirten Fahrettin Altun, "medya ve gazetecilik ve diðer tüm alanlarda insan unsurunu zamanla aþýndýran yapay zekanýn yol açabileceði zorluklarý ele almalarý" gereken safhaya geldiklerini söyledi.

Cumhurbaþkanlýðý Ýletiþim Baþkaný Altun, "Dünyanýn dört bir yanýndaki izleyicilerin, insanlar ve robotlar tarafýndan yapýlan iþleri birbirinden ayýrmakta güçlük çektiði bir ortamda bu durumun gazetecilik üzerindeki etkisi konusunda endiþelenmeliyiz. Kamu yayýncýlarý, izleyicilere özgün içeriðin deðerini ve derinliðini göstererek kendi çalýþmalarýný algoritmalarýn yaptýðý çalýþmalardan ayýrma fýrsatýna sahiptir." ifadelerini kullandý.

"YAPAY ZEKA, ÞAÝBELÝ AMAÇLARI OLAN ÖRGÜTLÜ GRUPLARIN DEZENFORMASYON YOLUYLA KÝTLELERÝ MANÝPÜLE ETME GÝRÝÞÝMLERÝNE DE ÝMKAN TANIYOR"

Yapay zekanýn kötüye kullanýmýna dikkati çeken Altun, "Yapay zeka, þaibeli amaçlarý olan örgütlü gruplarýn dezenformasyon yoluyla kitleleri manipüle etme giriþimlerine de imkan tanýmaktadýr. Yapay zeka sistemleri, belirli mesajlarý hýzla çoðaltarak dezenformasyon sorununu daha da þiddetlendirmektedir." deðerlendirmesini yaptý.

Söz konusu sistemlerin saniyeler içinde internetten bilgi toplayabildiðini ve insan yapýmý içeriklerden ayýrt edilmesi neredeyse imkansýz içerikler üretebildiðini kaydeden Altun, diðer taraftan da kamu yayýncýlarýnýn gazetecilik eðitimlerinden aldýklarý güç ile ayný dijital araçlar, teknolojiler ve uygun stratejileri kullanarak yanlýþ bilgi ve dezenformasyonu ifþa etme imkanýna sahip olduðunu vurguladý.

Cumhurbaþkanlýðý Ýletiþim Baþkaný Altun, tüm bu zorluklarla yüzleþmek ve bunlarýn zararlý etkileri ile mücadele etmenin kolay bir iþ olmadýðýný belirterek "Ancak dijitalleþmeyi kamu yayýncýlarý için fýrsatlar yaratacak þekilde kucaklamaktan baþka seçeneðimiz bulunmamaktadýr." dedi.

Kamu yayýncýlarý olarak dayanýklý, nitelikli ve uzun ömürlü içerikler sunmak için dijital araçlardan istifade edilmesi gerektiðini kaydeden Altun, halkýn doðru ve hýzlý bilgi edinme hakkýný teslim etme taahhüdünü sürdürürken, halký baðlamsal bilgi konusunda da eðitmeleri gerektiðini dile getirdi.

Altun, "Halký, doðru düzgün eðitim almamýþ, etikle çalýþmayan ve yalnýzca bir sonraki viral içeriðin ve sansasyonun peþinde koþan sözde gazetecilerin insafýna býrakamayýz. Yapay zekanýn ön yargýlý ve þüpheli algoritmalar kullanarak bilgi toplamasýna ve bunlarý bize içerik olarak sunmasýna da izin veremeyiz. Vazgeçilmez bilgi kaynaklarý olarak kamu yayýncýlarý, dezenformasyon ve baðlam eksikliðiyle mücadelede çok önemli bir rol oynamaktadýr. Özel çýkarlardan ve ticari amaçlarla manipülasyondan uzak, doðru bilgiyi aktaran aracýlar olarak etkin bir þekilde hizmet vermelidirler." diye konuþtu.

Kamu yayýncýlarýnýn dijital dönüþümlerin hayatýn her alanýna sirayet eden etkisiyle ortaya çýkan engebeli arazide yol aldýðýný kaydeden Altun, bu yayýncýlarýn, geniþ medya ekosistemi içinde içerik üretme ve tüketme yaklaþýmlarýný, insana özgü eþsiz niteliklerinden de faydalanarak dönüþtürme fýrsatýna sahip olduklarýný söyledi.

Cumhurbaþkanlýðý Ýletiþim Baþkaný Altun, bilgi ve uzmanlýðýn halen önemli olduðunu ve gelecekte de önemli olmaya devam edeceðini vurgulayarak dijital dünyanýn insanlarýn bilgi daðarcýðý ve uzmanlýðýnýn sýnýrlarýný bugün hayal bile edilemeyecek þekillerde zorlamaya devam ettiðini ancak insanlarýn görevinin birbirlerini eðitmek ve yalnýzca kendilerinin gerçekten anlayabileceði ve hissedebileceði bir düzeyde iliþki kurmak olduðunu ifade etti.

"KAMUOYUNU BÝLGÝLENDÝRMEK GÝBÝ EÐÝTSEL, AYDINLATICI VE KÜLTÜREL BÝR GÖREVÝMÝZ BULUNMAKTADIR"

Öte yandan dijital çaðda önlerindeki büyük zorluklara iþaret eden Altun, en kolayýnýn "kalabalýklara katýlarak bir sonraki büyük viral içeriðin peþine düþmek" olduðunu ancak "bu tür bir gazeteciliðin hiçbir etkisi olmadýðýnýn ve uzun vadede insanlýða hizmet etmeyeceðinin" aþikar olduðunu vurguladý.

Kamu yayýncýlarýnýn izleyicilerle baðlantý kurmanýn yeni yollarýný anlayarak, uyumlanarak ve yenilikler getirerek dijital çaðda çok önemli fark yaratabileceklerini belirten Fahrettin Altun, þu deðerlendirmede bulundu:

"Bilginin güvenilirliðini korumak, doðru bir bilgi daðarcýðý oluþturmak ve anlayýþýmýzý geniþletmek zor olmakla birlikte insana özgü faaliyetlerdir. Kamu yayýncýlarý bu deðerlere gerçek anlamda baðlý kaldýklarýnda, mükemmel bir konuma eriþerek hakikatin önderleri olacaklardýr. Çalýþmalarýmýzýn amacýnýn kamu yararýna hizmet etmek olduðunu unutmamalýyýz. Elimizdeki araçlar ve yetenekler sürekli deðiþse de amacýmýz hep ayný kalacaktýr."

Dijital çaðýn zorluklarý ve tuzaklarý konusunda açýk görüþlü olduklarý sürece kamu yayýncýlýðýnýn halk için faydalý ve iþlevsel olmaya devam edeceðini kaydeden Altun, kamu yayýncýlarýnýn haber sektörünün özel ve ticari çýkarlar gütmeyen son aktörleri olduðunun farkýna varmalarý gerektiðini dile getirdi.

Cumhurbaþkanlýðý Ýletiþim Baþkaný Altun, "Geniþ kitlelere ulaþarak ve reklam verenleri çekerek kar peþinde koþan özel yayýncýlarýn aksine, bizim kamuoyunu bilgilendirmek gibi eðitsel, aydýnlatýcý ve kültürel bir görevimiz bulunmaktadýr." dedi.

Ulusal ve uluslararasý izleyici kitlelerinin gitgide daha fazla sansasyonel ve algoritma güdümlü çoðunlukla dezenformasyon amaçlý içerik bombardýmanýna maruz kaldýðýný kaydeden Altun, kamu yayýncýlarýnýn bir yandan yüksek kalite standartlarýný muhafaza ederken diðer yandan da hýzla deðiþen ilgi alanlarý ve zevklere hitap edebilmesi gerektiðini ve bunu yaparken, giderek daha da parçalý hale gelen yeni yayýn formatlarýna da uyum saðlamalarý gerektiðini ifade etti.

Altun, Ýletiþim Baþkanlýðý olarak bu eðilimlerin son derece farkýnda olduklarýný ve TRT'ye büyük yatýrýmlar yapmak üzere yola çýktýklarýný belirterek "Yurt içinde olduðu kadar yurt dýþýnda da güncel konulara odaklanmamýzýn mümkün ve gerekli olduðuna inanmaktayýz. Hakikati hem ulusal hem de uluslararasý izleyicilere ulaþtýrma konusundaki kararlýlýðýmýz, dijital araç ve platformlara yaptýðýmýz yatýrýmlarla birleþtiðinde ortak baþarýya ulaþmamýzý saðlayacaktýr." diye konuþtu.

"ULUSLARARASI TANINIRLIÐA ERÝÞMÝÞ OLMAKTAN GURUR DUYMAKTAYIZ"

Ýzleyicilere eðitici, bilgilendirici ve keyifli içerik saðlamak gibi bir görevlerinin olduðunu her zaman hatýrlamalarý gerektiðini kaydeden Fahrettin Altun, bunu ancak yeni dijital beceriler edinerek ve iþ gücünü eðiterek baþarabileceklerine dikkati çekti.

Altun, dijital içerik oluþturma, veri analitiði ve dijital pazarlama becerilerinin geliþtirilmesi ve yeni yetenekleri çekerek diðer yayýncýlar nezdinde rekabet gücünün korunmasý gerektiðine iþaret ederek bunu baþarmanýn tek yolunun kapasitelerini geliþtirmeye yönelik yatýrýmlar yapmak olduðunu, son birkaç yýldýr tam olarak bu amaç doðrultusunda adýmlar attýklarýný kaydetti.

TRT'ye yaptýklarý yatýrýmlarýn þimdiden muazzam sonuçlar verdiðini kaydeden Altun, þöyle devam etti:

"Yurt içindeki içeriklerimiz, sýklýkla özel yayýncýlara kýyasla daha niteliklidir ve programlarýmýz her zaman reyting sýralamasýnda en üstlerde yer almaktadýr. Ýngilizce, Arapça ve diðer bölgesel dillerdeki uluslararasý programlarýmýz çoðu kez köklü yayýncýlarýn programlarýyla rekabet etmektedir. Son dakika haberlerimiz ve eþsiz içeriklerimiz sayesinde bu seviyede bir uluslararasý tanýnýrlýða eriþmiþ olmaktan gurur duymaktayýz. Tüm bu baþarýlar, dijital çaðda baþarýya giden yolculuðumuzun yalnýzca baþlangýcýdýr."

Altun, Ýletiþim Baþkanlýðý olarak, yayýncýlýk alanýnda yeniliklere ve yeni trendlere ayak uydurmak için hiçbir çabadan kaçýnmayacaklarýný, bilakis sadece ayak uydurmak deðil, ayný zamanda birden fazla cephede liderlik etme arzusunda olduklarýný belirterek "Kapasitemize ve Sayýn Cumhurbaþkaný'mýz Recep Tayyip Erdoðan'ýn desteðine güvenimiz tamdýr. Kendisinin eþsiz vizyonu ve liderliði olmasaydý, sýnýrlarýmýzý bu þekilde zorlamamýz mümkün olmazdý." ifadelerini kullandý.

Dijital çaðýn görünüþte kendilerine çok daha karmaþýk bir dünya sunduðunu ancak bu karmaþýklýktan doðan eþsiz fýrsatlardan faydalanabileceklerini kaydeden Altun, "Yol boyunca kendimizi deðiþtirme, uyumlandýrma ve dönüþtürme cesaretini göstermeliyiz. Bunu yapabilirsek sadece baþarýlý olmakla kalmayacak, ayný zamanda dijital çaða da öncülük etmiþ olacaðýz." dedi.

"KAMU YAYINCILARI STRATEJÝK ÝLETÝÞÝME YATIRIM YAPMALIDIR"

Cumhurbaþkanlýðý Ýletiþim Baþkaný Altun, kamu yayýncýlarýnýn stratejik iletiþim alanýnda kritik rol oynadýðýný belirterek "Kamu yayýncýlarý stratejik iletiþime yatýrým yapmalýdýr. Stratejik iletiþim alaný, sosyal medyanýn ürettiði sanal terör ve anarþizme karþý hakikati ve doðru haberi savunmak isteyenlerin yatýrým yapmasý gereken bir alandýr." deðerlendirmesini yaptý.

Stratejik iletiþim alanýnýn yalnýzca kamu diplomasisi, halkla iliþkiler, iletiþim kampanyalarý ve araþtýrmacý gazetecilik gibi yapýcý giriþimlerle sýnýrlý olmadýðýný vurgulayan Altun, bugün stratejik iletiþim alanýnýn ayný zamanda hibrit tehditler, dezenformasyon, siber saldýrýlar ve sistematik dezenformasyon kampanyalarý gibi yýkýcý unsurlarla mücadeleyi de içerdiðini söyledi.

Altun, bugün dünya çapýnda stratejik iletiþim çalýþmalarýnýn önemli bir kýsmýnýn yeni iletiþim teknolojileriyle birlikte giderek artan bu yýkýcý unsurlarla mücadeleden oluþtuðunu belirterek "Bu yýkýcý unsurlar bir yandan toplumsal fay hatlarýný doðrudan harekete geçirmeyi hedeflerken diðer yandan ise uluslararasý alanda kutuplaþmayý ve çatýþmayý körüklemeye çalýþmaktadýr. Kriz zamanlarýnda bu tarz yýkýcý faaliyetler, özellikle de dezenformasyon, þiddeti tetikleyen, nefret suçlarýný besleyen bir nitelik kazanmaktadýr." diye konuþtu.

Bugün hibrit tehditlerin, yalan ve yalan haberin yaygýnlaþmasýnýn, sahte haber hegemonyasýnýn, hakikatin adeta önemsizleþtirilmesinin ve yeni medya teknolojileri ile demokrasilerin manipülasyonunun çokça tartýþýldýðýný belirten Fahrettin Altun, þunlarý kaydetti:

"Dezenformasyonun insan hayatýný, kamu saðlýðýný, demokrasilerimizi ve ekonomilerimizi doðrudan tehdit ettiðinin farkýna vararak ulusal mücadele stratejileri geliþtirmeye gayret gösteriyoruz. Bu deðerli çabalarýn muhafaza edilmesi ve hakikatin savunulmasý kamu yayýncýlarýnýn sorumluluðu olmalýdýr. Yaþadýðýmýz hakikat sonrasý çaðda hakikat uðruna mücadele edecek asýl aktörler kamu yayýncýlarýdýr, öyle de olmalýdýr."

Altun, bu panelin kamu yayýncýlarý arasýndaki hakikat mücadelesine katký saðlamasýný umduklarýný belirtti.