Ýstiklal Mücadelesindeki çocuk asker: Onbaþý Nezahet

Kurtuluþ Savaþý tarihinin bilinen en önemli çocuk kahramanlarýndan Onbaþý Nezahet (Baysel), tüfeðin boyundan uzun olmasý nedeniyle onun yerine kullandýðý filinta ile Kuvayýmilliye saflarýnda vatan savunmasýnda etkin rol oynadý.

Cephede birlikleri teftiþ eden Cumhuriyetin Kurucusu Büyük Önder Gazi Mustafa Atatürk ile de karþýlaþan Onbaþý Nezahet 24 Eylül 1993'te hayata gözlerini yumdu. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde 1921 yýlýnda ilk kez verilmesi kararýna raðmen çeþitli gerekçelerle bir türlü kavuþamadýðý Ýstiklal Madalyasý, dönemin TBMM Baþkaný Cemil Çiçek tarafýndan 92 yýl sonra merhumun torunu Gizem Ünaldý'ya takdim edildi.

"Meclis'in Unuttuðu Kahraman: Nezahet" kitabýnýn yazarý senarist Ozan Bodur, Baysel'in hayatýný ve Ýstiklal Madalyasý'nýn yýllar sonra torununa verilmesinin hikayesini AA muhabirine anlattý.

-"EN ÖNEMLÝ ÇOCUK KAHRAMANLARDAN"

Bodur, Onbaþý Nezahet'in Kurtuluþ Savaþý tarihinin bilinen en önemli çocuk kahramanlarýndan biri olduðunu söyledi.

Nezahet Baysel'in 8 yaþýndayken annesini kaybetmesi üzerine babasý Hafýz Halit Paþa'nýn yanýnda büyüdüðünü, bu nedenle askerlerin arasýnda yetiþtiðini dile getiren Bodur, onun silah kullanýp ata binmeyi öðrendiðini belirtti.

Milli Ordu'ya katýlmak için Ýzmit daðlarýndan geçerken Baysel'in baþýndan geçen bir anýyý aktaran Bodur, çocuk yaþta olduðu için normal askerlerin kullandýðý tüfeðin kendi boyundan uzun olduðunu söyledi.

Bodur, Baysel'in bu nedenle tüfeði olmadýðýný, Kuvayýmilliye birlikleriyle karþýlaþan Nezahet'i gören Çerkes Ethem'in onun hakkýnda bilgi aldýðýný ifade etti.

- BÜYÜK ÖNDER ATATÜRK ÝLE CEPHEDE TANIÞTI

Çetelerden alýnan Yunan filintasýnýn kendisine verildiði Nezahet'in mücadelesini onunla yaptýðýna dikkati çeken Bodur, þöyle devam etti:

"Mustafa Kemal Paþa, Baþkomutan sýfatýyla birlikleri teftiþ ederken sýrayla askerlere bakýyor. Babayiðit bir sürü adam yan yana sýralanmýþ. Mustafa Kemal Paþa hepsini böyle gözüyle takdir ediyor, en sona gelince bir boþluk var. Kafasýný aþaðýya bir indiriyor. Bir tane çocuk var orada. Hani o boy sýralamalarýna uymayan, o heybete, o azamete uymayan bir çocuk var, þaþýrýyor. Yanýnda da hemen bizim 'Ayýcý' lakabýyla andýðýmýz Ayýcý Arif Paþa var. Ondan sonra Ayýcý Cahit Paþa'ya dönüyor, 'Arif Bey ben size talimat vermedim mi, çocuklarý askere almayýn diye' diyor. Ondan sonra Ayýcý Cavit Bey de eðiliyor 'Nezahet, Hafýz Halit Paþa'nýn kýzýdýr. Kurt çocuðu kurt olur Paþam.' diyor. Þaþýrýyor, Mustafa Kemal Paþa ve hikayesini dinliyor ve onu yanaklarýndan seviyor."

TBMM'deki mebuslardan birinin çocuk yaþta yaptýðý mücadelelerden dolayý 1921 yýlýnda kendisine Ýstiklal Madalyasý verilmesi önerisinde bulunulduðunu dile getiren Bodur, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk Ýstiklal Madalyasý'nýn Onbaþý Nezahet'e verilmesi kararý çýktýðýný ancak verilmediðini söyledi.

'ACABA BU KIZA MADALYASI VERÝLDÝ MÝ?'

Bodur, tarihin burada donduðuna deðinerek, "O karar, Meclis arþivinin tozlu raflarýnda unutuluyor. Meclis ceridelerini düzenli olarak okuyordum. Onlarý okurken 'Acaba bu kýza madalyasý verildi mi?' diye merak ettim. Bu merakýn sonunda onunla ilgili kitap yazdým. 92 senelik bir unutkanlýk vardý ortada. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Ýstiklal Madalyasý 92 yýldýr verilmemiþ. Ortada bir dram vardý. Nezahet Baysel, madalyasý kendisine verilmediði için kahrolmuþ. Kurtuluþ Savaþý'ndaki kahramanlýklarý Ýkinci Ýnönü Muharebesi'nde de devam etti, 70. Alay'ýn yine en önünde Onbaþý Nezahet vardý. Derviþ Paþa, ilk kez bir kýz çocuðuna onbaþýlýk rütbesi vermiþtir. 'Onbaþý Nezahet' ismi de oradan geliyor."

Yýllar sonra Mustafa Kemal Atatürk'ün verdiði davete katýlan Baysel'in, eþi Rýfat Bey ile konuþup salondaki herkes Kurtuluþ Savaþý kahramaný olduðu için madalya konusunu dile getirmenin ayýp olacaðýna karar verdiklerini belirten Bodur, Ýnönü ve Menderes dönemlerinde bunun gündeme getirildiðini ancak unutulduðunu anlattý.

Dönemin Tüm Parlamenterler Birliði Baþkaný'nýn düzenlenen bir programa Baysel'i davet ettiðini ifade eden Bodur, "Dolmabahçe Sarayý'na davet ediliyor. Nezahet Baysal çok heyecanlanýyor. Artýk çok yaþlý ancak bizzat Meclis Baþkaný çaðýrmýþ. Düþünün Dolmabahçe Sarayý'na davet ediliyor. Hikayeden haberdar, giyiniyor, kuþanýyor. 'Madalyamý alacaðým' diye heyecanlanýyor. Ancak programda kendisine bir porselen tabak hediye ediyorlar. Baysel, merdivenlerden aðlaya aðlaya iniyor. En son GATA'da vefat etmeden önce kýzý Ýnci'ye söylediði son söz, 'Koca memlekette bir Ýstiklal Madalyasý'ný bana çok gördüler' dedi ve öyle vefat etti." diye konuþtu.

Bu konuda kamuoyu oluþturmak için mücadele ettiðini dile getiren Bodur, birçok gazete ve dergiyle iletiþime geçip konuyu gündeme getirmeye çalýþtýðýný kaydederek, "Nihayetinde 29 Ekim Cumhuriyet Bayramý'nda, eski TBMM Baþkaný Cemil Çiçek tarafýndan Baysel'in torununa Ýstiklal Madalyasý takdim edilerek, bir unutkanlýk giderildi. Bir iadei itibar yerine getirildi. Buna vesile olmak, herhalde benim ömrümün en gurur verici hadiselerinden biri olsa gerek." ifadelerini kullandý.

- NEZAHET ONBAÞI'NIN HAYATI

1908 yýlýnda Ýskeçe'de doðan, 70. Alay Komutaný Albay Hafýz Halit Bey'in kýzý olan Baysel, babasýyla cephelerde bulundu. Çanakkale Savaþý sonrasý alayýn talimlerine katýlan Baysel, ata binmeyi ve silah kullanmayý öðrendi. 12 yaþýna geldiðinde Milli Mücadele'nin de baþlamasýyla babasýyla cephelere gitti. Ýlk asker elbisesini 1920'de giydi. Üç sene boyunca, babasýnýn katýldýðý her muharebeye katýldý, 70. Alay'ýn simgesi haline geldi.

Gediz Muharebesi kaybedilse de 70. Alay baþarýlý oldu ve düþman askerlerinin Anadolu'nun içlerine sýzmasý geciktirildi. Baysel'e 11. Tümen Komutaný Derviþ Ahmet Paþa tarafýndan resmi onbaþýlýk rütbesi verildi.

Nezahet Baysel, savaþýn sona ermesinin ardýndan önce Bursa Amerikan Kýz Koleji'nde, daha sonra Kumkapý'da açýlan Fransýz Jeanne D'Arc Enstitüsü'nde öðrenim gördü. Dönemin TBMM Baþkaný Necmettin Karaduman tarafýndan 1986 yýlýnda 78 yaþýndaki Baysel'e Dolmabahçe Sarayý'nda þükran plaketi verildi. Baysel, 24 Eylül 1993'te hayata gözlerini yumdu.

Dönemin TBMM Baþkaný Cemil Çiçek tarafýndan merhum Nezahet Onbaþý'nýn Ýstiklal Madalyasý 92 yýl sonra 2013 yýlýnda torunu Gizem Ünaldý'ya verildi.