Ýtalya'daki G7 Liderler Zirvesi'nin sonuç bildirisi yayýnlandý

ABD, Almanya, Ýngiltere, Japonya, Fransa, Kanada ve Ýtalya'dan oluþan G7 ülkeleri ve Avrupa Birliði (AB) liderlerinin katýlýmýyla Ýtalya'nýn tatil beldesi Borgo Egnazia'da gerçekleþtirilen 50. G7 Liderler Zirvesi, ikinci gününde sonuç bildirisinin yayýnlanmasýyla tamamlandý.

Bildiride, G7 liderlerinin, tarihin kritik bir döneminde uluslararasý toplumun birbirleriyle baðlantýlý birden fazla krizle karþý karþýya olduðu bir dönemde küresel güçlüklerle baþa çýkmak için kararlýlýklarýný Ýtalya'daki bu zirvede teyit ettikleri belirtildi.

Rusya-Ukrayna Savaþý'nda Ukrayna'ya verilen kesin desteðin teyit edildiði belirtilen bildiride, "Ukrayna'ya askeri, bütçe, insani ve yeniden yapýlanma desteði saðlamaya devam etmekte kararlýyýz. Ukrayna'nýn acil kýsa vadeli finansman ihtiyaçlarýný karþýlamasýna yardýmcý olmaya ve uzun vadeli toparlanma ve yeniden yapýlanma önceliklerini desteklemeye güçlü bir þekilde baðlýyýz." ifadesi kullanýldý.

"Rusya, yasa dýþý saldýrganlýk savaþýný sona erdirmeli ve Ukrayna'ya verdiði zararý ödemelidir." denilen bildiride, Dünya Bankasý'na göre Ukrayna'nýn zararýnýn 486 milyar dolarý aþtýðý bilgisi verildi.

Bildiride, þunlar ifade edildi:

"Dondurulmuþ Rus varlýklarýnýn olaðanüstü gelirlerinden yararlanarak yaklaþýk 50 milyar dolar tutarýnda bir kaynak ayýrmaya karar verdik. Bu, (Rusya Devlet Baþkaný Vladimir) Putin'e açýk bir mesajdýr. Rusya'ya karþý Ukrayna'nýn mevcut ve gelecekteki ihtiyaçlarýný desteklemek amacýyla G7, Ukrayna'ya yýl sonuna kadar 50 milyar dolar ek mali finansman saðlamak amacýyla Ukrayna için Olaðanüstü Gelir Hýzlandýrma Kredileri baþlatacaktýr."

Rusya'nýn Ukrayna savaþý baðlamýnda nükleer silah kullanmasýnýn da kabul edilemez olduðu belirtilen bildiride, "Rusya'nýn sorumsuz ve tehdit edici nükleer söylemini ve Belarus'ta nükleer silah konuþlandýrma duyurusu da dahil olmak üzere stratejik gözdaðý verme tavrýný en güçlü þekilde kýnýyoruz. Ukrayna halkýna karþý iþledikleri vahþetten sorumlu olanlarý uluslararasý hukuka uygun þekilde sorumlu tutmaya kararlýyýz." ifadesine yer verildi.

G7 liderleri, Ukrayna'nýn Karadeniz üzerinden tahýl, gýda maddeleri, gübre gibi malzemelerinin engelsiz taþýnmasýný talep etti.

BÝDEN'IN AÇIKLADIÐI GAZZE'DE ATEÞKES ÖNERÝSÝNE DESTEK

Bildiride, Ýsrail'e verilen destek de yinelenerek, "Ýsrail, meþru müdafaa hakkýný kullanýrken her durumda uluslararasý insancýl hukuk da dahil olmak üzere uluslararasý hukuka uygun davranmalý." deðerlendirmesinde bulunuldu.

"Tüm sivil can kayýplarýný eþit þekilde kýnýyoruz ve özellikle kadýn ve çocuklar olmak üzere kabul edilemez sayýdaki sivil can kaybýný büyük bir endiþeyle karþýlýyoruz." ifadesinin kullanýldýðý bildiride, tüm taraflara sivillerin korunmasý için somut adýmlar atma çaðrýsý yapýldý.

Bildiride, ilk olarak ABD Baþkaný Joe Biden'ýn açýkladýðý Gazze'de ateþkes önerisine destek verildiði vurgulandý.

Hamas'a, bu teklifi kabul etme, Hamas üzerinde etkisi olan ülkelere de anlaþmanýn kabulü için baský yapma çaðrýsýnda bulunuldu.

G7 ülkeleri, tüm taraflarý baþta kadýn ve çocuklar için gönderilenler olmak üzere tüm insani yardýmlarýn giriþi için engelleri kaldýrmaya çaðýrýrken, Usdud (Aþdod) limaný ve Refah Sýnýr Kapýsý'nýn da uluslararasý insancýl hukuka uygun olarak açýlmasý gerektiðine dikkati çekti.

Bildiride, tüm kara sýnýr kapýlarý, deniz daðýtým yollarý ve Gazze içindeki insani yardým eriþiminin tam, hýzlý, güvenli ve engelsiz bir þekilde saðlanmasýnýn öncelik olduðuna iþaret edildi.

"FÝLÝSTÝN DEVLETÝNÝN TANINMASI, SÝYASÝ SÜRECÝN ÖNEMLÝ BÝR BÝLEÞENÝ"

Tüm Birleþmiþ Milletler (BM) kurumlarýnýn yardým daðýtým görevlerini yerine getirebilmesinin kritik öneme sahip olduðu vurgulanan bildiride, "Refah'ta devam eden kara operasyonlarýnýn sivil nüfus üzerindeki sonuçlarýndan ve siviller için daha da kötü sonuçlar doðuracak tam ölçekli bir askeri saldýrý olasýlýðýndan derin endiþe duyuyoruz. Ýsrail'i böyle bir saldýrýdan kaçýnmaya çaðýrýyoruz." ifadesi yer aldý.

Yeni Filistin hükümetinin kurulmasýndan duyulan memnuniyetin ifade edildiði bildiride, Filistin yönetimine desteðin süreceði belirtildi.

Filistin yönetimini zayýflatmaya yönelik tüm eylemlerin durmasý gerektiðinin altý çizilen bildiride, bunlara örnek olarak Ýsrail'in Filistin'e ait bazý gelirlere el koymasý gösterildi.

Bildiride, Batý Þeria'nýn ekonomik istikrarýnýn bölge güvenliði için önemli olduðuna iþaret edildi. Bu kapsamda Ýsrail'e, bankacýlýk konularýnda gerekli hizmetleri saðlama, ticaretin devamýný saðlayacak adýmlar atma, el konulan gelirleri Filistin yönetimine aktarma, bölgenin ekonomik durumunu daha kötüye götüren uygulamalarý kaldýrma ve hafifletme çaðrýsý yapýldý.

Ýki devletli çözüme olan baðlýlýðýn da vurgulandýðý bildiride, "Uygun zamanda bir Filistin devletinin tanýnmasý da dahil olmak üzere karþýlýklý tanýmanýn bu siyasi sürecin önemli bir bileþeni olacaðýný belirtiyoruz." denildi.

Tüm taraflara iki devletli çözümü baltalayacak eylemlerden kaçýnma çaðrýsý yapýlan bildiride, "Tüm taraflar, Ýsrail'in yasa dýþý Yahudi yerleþim yerlerini geniþletmesi ve bunlarý yasallaþtýrýlmasý dahil olmak üzere iki devletli çözüm olasýlýðýný baltalayan tek taraflý eylemlerden kaçýnmalýdýr. Batý Þeria'daki güvenliði ve istikrarý baltalayan ve kalýcý bir barýþ olasýlýðýný tehdit eden Filistinlilere karþý iþlenen aþýrýlýk yanlýsý Yahudi yerleþimci þiddetindeki artýþý kýnýyoruz." ifadesi kullanýldý.

"HUSÝ SALDIRILARI, YEMEN'DE BARIÞA YÖNELÝK BM YOL HARÝTASINI TEHLÝKEYE ATMA RÝSKÝ TAÞIYOR"

Ýran'ýn 13-14 Nisan'da Ýsrail'e gerçekleþtirdiði saldýrý kýnanýrken, Aden Körfezi ve Kýzýldeniz'deki ticaret gemilerine yönelik saldýrýlarýn sona ermesi gerektiði bildirildi.

Yemen'deki Husilere, alýkoyduklarý denizcileri salýverme çaðrýsý yapýlan bildiride, þu deðerlendirmede bulunuldu:

"Deniz güvenliði ve seyrüsefer hakký, tüm dünyadaki limanlar ve halklar için mallarýn özgürce hareket etmesi için kritik öneme sahiptir. Bunlara, Yemen halkýnýn yarýsý için gönderilen hayat kurtaran insani yardým malzemeleri de dahildir. Husilerin Kýzýldeniz'deki saldýrýlarý, bölgeyi istikrarsýzlaþtýrma, seyrüsefer özgürlüðü ve ticari akýþý durdurma ve Yemen'de barýþa yönelik BM yol haritasýný tehlikeye atma riski taþýyor."

Bildiride, "Ýran, istikrarsýzlaþtýrýcý eylemlerine son vermeli. Nükleer silah geliþtirmemesi ve almamasý yönündeki kararlýlýðýmýzý yineliyoruz." denilerek, Ýran, nükleer alanda attýðý adýmlarý durdurup geri dönmeye çaðýrýldý.

G7 ülkeleri, Ýran'a, Rusya-Ukrayna Savaþý'nda Rusya'ya destek vermeme uyarýsýnda da bulundu.

G7 ÜLKELERÝ, SAHEL BÖLGESÝNDE ANAYASAL DÜZENE GEÇME SÜREÇLERÝNE YARDIM ETMEYE HAZIR

Bildiride, Afrika'nýn Sahel bölgesindeki güvenlik, terörizm, çatýþmalar ve yerinden edilmelerin endiþe verici olmayý sürdürdüðü belirtildi.

Sahel bölgesi ülkelerine anayasal düzene geçme sürecini hýzlandýrma çaðrýsý yapýlan bildiride, bu konuda G7 ülkelerinin yardým etmeye hazýr olduðu vurgulandý.

Sudan'daki insani durumun da her geçen gün kötüye gittiðine iþaret edilen bildiride, "Tüm dýþ aktörleri bu ateþi körükleyecek eylemlerden kaçýnmaya, Sudanlý aktörleri ise ulusal diyaloða katýlmaya çaðýrýyoruz." ifadesi kullanýldý.

HÝNT-PASÝFÝK'TEKÝ DURUM

"Çin'in, Rusya'ya verdiði destekten dolayý derin endiþemizi dile getiriyoruz." denilen bildiride, G7'nin Çin'e zarar vermeye ya da ekonomik geliþimini engellemeye çalýþmadýðý belirtildi.

Sonuç bildirisinde, "Çin'i, özellikle kritik mineraller üzerinde küresel tedarik zincirinde önemli kesintilere yol açabilecek ihracat kontrol önlemleri almaktan kaçýnmaya çaðýrýyoruz. Çin'i siber alanlarda da sorumlu davranmaya davet ediyoruz." ifadesi kullanýldý.

BM Güvenlik Konseyi kararlarýný ihlal ederek Kuzey Kore'ye nükleer veya balistik füzelerle ilgili bir teknoloji transfer edilmesi ihtimalinden derin endiþe duyulduðu belirtilerek, Kuzey Kore'ye, tüm kitle imha silahlarýnýn ve balistik füzelerinin tamamen, doðrulanabilir ve geri döndürülemez þekilde imha edilmesi çaðrýsý yinelendi.

ÝKLÝM DEÐÝÞÝKLÝÐÝ, TEMÝZ ENERJÝ VE SÝBER GÜVENLÝK

Biyolojik çeþitliliðin azalmasý, kirlilik ve iklim deðiþikliði konusunda çabalarýn süreceði ifade edilen bildiride, küresel ýsýnmayý 1,5 derecede tutma sözüne baðlýlýk yinelendi.

Sýfýr emisyon hedefine 2050'de ulaþmak için baþta büyük ekonomiler olmak üzere herkesin birlikte hareket etmesinin öneminin vurgulandýðý bildiride, "Herkes için uygun fiyatlý temiz enerjiyi güvence altýna almak için küresel ve bölgesel çabalarý ilerleteceðiz ve farklý ulusal yollara saygý duyacaðýz." ifadesine yer verildi.

Bildiride, þunlar kaydedildi:

"Ýklim hedeflerimize ulaþmak ve tüm ülkelerin temiz enerji geçiþinin faydalarýný elde etmesine yardýmcý olmak için ortaklarýmýzla birlikte yeni, kesintisiz kömür enerjisine verilen desteði sonlandýrmak, yenilenebilir ve temiz enerji kaynaklarýna yatýrýmlarý hýzlandýrmak ve güvenli, çeþitli, sorumlu temiz enerji tedarik zincirleri kurmak için çalýþacaðýz."

Kötü niyetli siber saldýrganlarý eylemlerinden sorumlu tutma ve stratejik tehditlere karþý koyma konusunda kararlýlýktan da söz edilen bildiride, G7 ülkelerinin ilgili kurumlarý arasýndaki koordinasyonu artýrma çabalarýnýn yoðunlaþacaðý bilgisi verildi.

Saldýrgan siber faaliyetlere karþý G7 ülkelerinin, siber alanda sorumlu devlet davranýþýný teþvik etme, özel sektör de dahil siber güvenliði iyileþtirme, hasmane tutumlar ile siber suçlarý caydýrýp bunlara anýnda yanýt verme, kullanýlan altyapýyý bozacak araçlar geliþtirme yöntemlerini benimsediði belirtildi.

TERÖR, GÖÇ, YAPAY ZEKA VE KÜRESEL EKONOMÝ

Bildiride, terör ve þiddet her türlü formuyla kýnandý. Terörün finansmanýyla, terör propagandasýyla ve terörist içeriklerin yayýlmasýyla mücadele etmede kararlýlýk mesajý verildi.

Göçü küresel bir olgu olarak ele alma, zorluklarýyla mücadele etme ve uluslararasý hukuka uygun, bütünleþik, kapsamlý ve dengeli bir yaklaþýmla küresel olarak getirdiði fýrsatlarý yakalama konusundaki ortak taahhüt teyit edilirken, kapsayýcý çözüm geliþtirilmesi konusunda çalýþýlacaðý belirtildi.

Küresel ekonominin dayanýklýlýk gösterdiði vurgulanan bildiride, "Ancak jeopolitik gerginliklerden, enerji fiyatlarýndaki deðiþkenlikten ve tedarik zincirlerinin düzgün iþleyiþindeki daha fazla kesintiden kaynaklanan risklere maruz kalmaya devam ediyor. Ayrýca mevcut G7 döviz kuru taahhütlerimizi yeniden teyit ediyoruz." ifadesi kullanýldý.

Bildiride, yapay zeka konusunda þu bilgiler verildi:

"Yapay zeka, toplumlarýmýzda ilerleme ve geliþmeyi teþvik etmede önemli bir rol oynayabilir. Güvenli, emniyetli ve güvenilir yapay zekayý teþvik edeceðiz. Ortak demokratik deðerlerimiz ve insan haklarýna saygýmýz doðrultusunda, ekonomik büyümeyi ve sürdürülebilir kalkýnmayý destekleyen, faydalarý en üst düzeye çýkaran ve riskleri yöneten, kapsayýcý, insan merkezli bir dijital dönüþümü sürdüreceðiz."