Kamuda alýnacak tasarruf tedbirleri! Kanun teklifi, TBMM Baþkanlýðýna sunuldu

Teklifle, Anayasa Mahkemesinin, Cumhurbaþkanlýðý Kararnamesi ile Türk Standartlarý Enstitüsünün gelirleri arasýnda sayýlan "genel bütçeden yapýlacak Hazine yardýmlarýna" iliþkin hükme yönelik kararý doðrultusunda düzenlemeye gidiliyor. Buna göre söz konusu hüküm, Türk Standartlarý Enstitüsü ile Ýlgili Bazý Düzenlemeler Hakkýnda Kanun'a derç ediliyor.

Karayollarý Trafik Kanunu'nda tanýmlanan taþýt ve iþ makineleri ile Çevre, Þehircilik ve Ýklim Deðiþikliði Bakanlýðýna devredilen bu türdeki taþýt ve iþ makinelerinin idareler adýna bütüncül ve hýzlý bir þekilde, belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde satýþýnýn gerçekleþtirilmesi amacýyla Özelleþtirme Ýdaresi Baþkanlýðýna yetki veriliyor. Bu kapsamdaki iþlemler ve ihale sürecinin yürütülmesi dahil, ihtiyaç duyulan her türlü danýþmanlýk hizmeti alýmý, Özelleþtirme Uygulamalarý Hakkýnda Kanun hükümleri çerçevesinde gerçekleþtirilecek ve giderler Özelleþtirme Fonu'ndan karþýlanacak. Satýþ bedellerinden masraflar düþülecek ve kalan tutar genel bütçeli idareler için Hazine ve Maliye Bakanlýðý Merkez Muhasebe Müdürlüðü hesabýna, diðerlerinde ise ilgili idare muhasebe birimi hesaplarýna aktarýlacak. Aktarýlan bu tutarlar ilgisine göre genel bütçeye veya ilgili kamu kurum ve kuruluþu bütçelerine gelir kaydedilecek.

Damga Vergisi Kanunu'nda yapýlacak deðiþiklikle, Sanayi ve Teknoloji Bakaný ile yatýrýmcýlar arasýnda imzalanan ve yatýrým teþviklerine iliþkin hükümler içeren yatýrým sözleþmeleri, yatýrým teþvik belgelerine istinaden uygulananlara benzer þekilde damga vergisinden istisna tutulacak. Bu hüküm, 1 Temmuz 2024'ten geçerli olmak üzere düzenlemenin yayýmý tarihinde yürürlüðe girecek.

Yükseköðretim Kurumlarý Teþkilatý Kanunu'nun Anayasa Mahkemesi tarafýndan iptal edilen hükmü yeniden düzenleniyor. Buna göre, iptal gerekçesine uygun olarak üniversitelere öðretim elemaný kadrolarý ihdas ediliyor.

- BOTAÞ VE TPAO'YA YÖNELÝK HÜKÜMLER

Doðal Gaz Piyasasý Kanunu'nda yapýlacak deðiþikliðe göre, BOTAÞ'ýn nakit yönetiminin saðlýklý bir þekilde yürütülebilmesi için doðal gaz ithalatýndan kaynaklanan þirketin ödenmemiþ her türlü vergi, fon ve paylar ile idari para cezalarý, bunlara baðlý gecikme zammý ve gecikme faizlerinden oluþan borçlarý, Hazineden görevlendirme bedeli alacaklarýna karþýlýk mahsup edilecek. Bu kapsamda mahsuba konu olacak borçlara hükmün yayýmlandýðý tarihten sonra feri alacak hesaplanmayacak. BOTAÞ'ýn Hazineden olan görevlendirme bedeli alacaðý tutarýný tespit etmeye ve mahsup suretiyle yapýlacak terkin iþlemlerini belirlemeye Hazine ve Maliye Bakaný yetkili olacak.

Anayasa Mahkemesinin, Elektrik Piyasasý Kanunu ile Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun ile Kamu Ýhale Kanunu'nda yapýlan doðal gaz alýmlarýna yönelik deðiþikliðe yönelik iptal kararý doðrultusunda da düzenlemeye gidiliyor. BOTAÞ tarafýndan yapýlacak her türlü doðal gaz alýmý, Kamu Ýhale Kanunu'ndan istisna tutulacak.

Anayasa Mahkemesinin ilgili kararý doðrultusunda Kamu Ýhale Kanunu'nda da deðiþikliðe gidiliyor. Buna göre, BOTAÞ tarafýndan yapýlacak doðal gaz alýmlarýna yönelik olarak satýn alma yöntemleri dahil, alým sürecinin yürütülmesi ve sonuçlandýrýlmasýna iliþkin gerçekleþtirilecek iþ ve iþlemler hakkýnda usul ve esaslar, piyasa koþullarý, gizlilik, güvenilirlik, ihtiyaçlarýn uygun þartlarla ve zamanýnda karþýlanmasý ve kaynaklarýn verimli kullanýlmasý ilkeleri doðrultusunda Cumhurbaþkaný tarafýndan belirlenecek.

Anayasa Mahkemesinin iptal kararý doðrultusunda BOTAÞ'ýn; Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklýðýna (TPAO) saðlanan istisnalardan, baðlý ortaklýklarýný da kapsayacak þekilde yararlanabilmesi amaçlanýyor. Buna göre, Kamu Ýhale Kanunu'nda yapýlan deðiþiklikle kanunun "istisnalar" hükmünde belirlenen parasal limit, TPAO, BOTAÞ ve bu þirketlerin baðlý ortaklýklarý ile yurt dýþýnda kurduklarý þirketlerin petrol ve doðal gaz arama, sondaj, üretim, taþýma, depolama ve gazlaþtýrma faaliyetleri ile ilgili olarak yapacaklarý her türlü mal ve hizmet alýmlarý ile yapým iþlerinde uygulanmayacak.

BOTAÞ tarafýndan yapýlacak alýmlarda, belirlenen temel ilkeler doðrultusunda uygulanacak satýn alma yöntemleri, ilan ve davet süreleri ile kurallarý, doküman hazýrlanmasý, tekliflerin sunulmasý, deðerlendirilmesi ve alýmlarýn sonuçlandýrýlmasý dahil, ihale süreci ve çerçeve anlaþmalara iliþkin iþ ve iþlemler ile ilgili esas ve usuller kurum görüþü üzerine þirket tarafýndan çýkarýlacak yönetmelikle düzenlenecek ve ihale sürecindeki iþlemler kýsmen veya tamamen Elektronik Kamu Alýmlarý Platformu (EKAP) üzerinden gerçekleþtirilebilecek.

- TÜRK-JAPON BÝLÝM VE TEKNOLOJÝ ÜNÝVERSÝTESÝ DIÞ FÝNANSMANI

Kamu Finansmaný ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkýnda Kanun'da yapýlan deðiþiklikle, Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesinin Kuruluþu Hakkýnda Kanun ile kurulan Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesinin, Japonya hükümeti veya Japonya ülke kuruluþlarýndan kendi adýna yatýrým programýnda yer almaksýzýn saðlayacaðý dýþ finansmana Hazine geri ödeme garantisi verilmesinde Hazine ve Maliye Bakaný yetkili olacak. Bu kapsamda verilen Hazine geri ödeme garantileri kapsamýnda doðacak Hazine alacaklarý hakkýnda Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümleri uygulanacak.

Teklifle, kamu bankalarýnýn sermaye yapýlarýnýn güçlendirilmesi hedefleniyor. Buna göre, Türkiye Varlýk Fonu Yönetimi Anonim Þirketinin Kurulmasý ile Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun kapsamýnda kurulan Türkiye Varlýk Fonu Yönetimi Anonim Þirketi Piyasa Ýstikrar ve Denge Alt Fonu'na kamu bankalarýnýn sermayelerinin güçlendirilmesi amacýyla 2024 mali yýlý içerisinde ikrazen özel tertip devlet iç borçlanma senedi ihraç etme hususunda Hazine ve Maliye Bakanýna yetki verilecek.

Sadece araç dýþýndan þarj edilebilen (plug-in) hibrit elektrikli araçlardan birleþtirilmiþ kilometre baþýna karbondioksit emisyonu 25 gramýn altýnda ve birleþtirilmiþ elektrikli motor menzili 70 kilometre ve üzerinde olanlardan, motor silindir hacmi 1800 santimetreküpü geçmeyenlerin motor silindir hacmi ve matrah eþiklerine göre ÖTV oranlarý ayrýca belirleniyor.

Yeterli depolama ve kendi araçlarýna akaryakýt ikmal kapasitesine sahip olmalarý ve akaryakýtý kendi ihtiyaçlarý için kullanmalarý þartýyla; kamu kurum ve kuruluþlarýna, fabrika, þantiye, maden veya taþ ocaklarýna yapýlan teslimler hariç, araçlara yapýlacak akaryakýt ikmali bayilik lisansý ve yeterli donanýmý olan akaryakýt istasyonlarý dýþýnda yapýlamayacak.

Akaryakýt istasyonu dýþýnda yapýlacak akaryakýt teslimlerinde akaryakýtýn alýcý deposuna taþýnmasý veya taþýttýrýlmasý bayilik lisansýna sahip satýcý tarafýndan gerçekleþtirilecek. Bu düzenleme 1 Ocak 2025'te yürürlüðe girecek.

- TASARRUF TEDBÝRLERÝNE UYMAYANLARA DÝSÝPLÝN HÜKÜMLERÝ UYGULANACAK

Kamu kurum ve kuruluþlarýnýn harcama ve uygulamalarýnýn tasarruf tedbirlerine uygunluðunun idarelerince veya Hazine ve Maliye Bakanlýðýnca izlenmesi ve denetlenmesi sonucunda, alýnan tedbirlere aykýrý iþ ve iþlemleri tespit edilenler hakkýnda tabi olduklarý mevzuat uyarýnca disiplin hükümleri uygulanacak. Sonuçlarý idarelerince Cumhurbaþkanlýðýna bildirilecek.

Teklifle, bakanlýklar ve diðer merkezi idare kuruluþlarýnýn, il özel idareleri aracýlýðýyla yapacaðý yatýrýmlarýna iliþkin kaynak transferlerinin avans ödemeleri hariç ilgili iþe ait hakediþ raporlarýna istinaden yapýlmasý düzenleniyor.

Ýl özel idareleri aracýlýðýyla yapýlacak iþlere iliþkin ödenekler kamu kurum ve kuruluþlarýnýn bütçelerinde ayrý tertiplerde izlenecek, bu ödeneklerden diðer tertiplere aktarma yapýlamayacak ve baþka amaçlarla kullanýlamayacak. Tertiplerde yer alan ödeneklerden harcanmayan kýsýmlar ertesi yýl bütçesine devren ödenek kaydedilebilecek.

Bakanlýklar ve diðer merkezi idare kuruluþlarý tarafýndan il özel idarelerine aktarýlan kaynaklardan bu düzenlemenin yürürlük tarihi itibarýyla kullanýlmayan kýsýmlarý il özel idarelerince hizmeti yaptýran idareye iade edilecek.

- GELÝR ÝDARESÝ BAÞKANLIÐI PERSONELÝNÝN GÖREV VE SORUMLULUKLARI DÜZENLENÝYOR

Teklifte, Gelir Ýdaresi Baþkanlýðýna baðlý birimlerde görev yapan gelir uzmanlarý ve gelir uzman yardýmcýlarýnýn görev ve sorumluluklarý da düzenleniyor.

Gelir Ýdaresi Baþkanlýðýna ait defterdar kadrosu mali ve sosyal hak ve yardýmlar ile diðer özlük haklarý bakýmýndan vergi dairesi baþkaný kadrosuna denk olacak.

Düzenlemeye göre, 1 Eylül 2024 tarihi itibarýyla kadrolarý kaldýrýlan "Defterdar Yardýmcýsý" unvanlý personel, kadro derecelerine uygun olarak Gelir Ýdaresi Baþkanlýðý taþra teþkilatýnda bulunan Gelir Ýdaresi Grup Müdürü kadrolarýna baþkaca bir iþleme gerek kalmaksýzýn atanmýþ sayýlacak.

- ANAYASA MAHKEMESÝ'NÝN ÝPTAL KARARININ GEREKÇELERÝNE GÖRE DÜZENLEME

Teklifte, avukatlarýn, Suç Gelirlerinin Aklanmasýnýn Önlenmesi Hakkýnda Kanun kapsamýnda yükümlü sayýlmasýna iliþkin hükmün Anayasa Mahkemesi'nin 18 Ocak tarihli kararýyla iptali nedeniyle bir düzenleme yapýlýyor.

Buna göre, avukatlarýn, sadece "taþýnmaz alým satýmý, sýnýrlý ayni hak kurulmasý ve kaldýrýlmasý, þirket, vakýf ve dernek kurulmasý" gibi iþlerle sýnýrlý olarak MASAK yükümlüsü olduklarý düzenleniyor. Öte yandan düzenlemede savunma hakký kapsamýnda icra edilen görevlerin ve edinilen bilgilerin (meslek sýrrý olarak), MASAK yükümlülüðü kapsamýnda olmadýðý vurgulanýyor.

Mali Suçlarý Araþtýrma Kurulu tarafýndan verilen idari para cezalarýna iliþkin ihtilaflarýn görüleceði mahkemenin, sulh ceza yerine idari yargý olarak belirleniyor.