Marmara Denizi olasý bir deprem sonrasý oluþabilecek tsunamiye karþý 24 istasyonla anlýk izleniyor

Prof. Dr. Özel, Marmara Denizi'nde yaþanabilecek olasý bir tsunamiyi önceden tespit etmek ve olasý zararý en aza indirmek için yürüttükleri çalýþmalar hakkýnda AA muhabirine deðerlendirmelerde bulundu.

Endonezya'nýn Sumatra adasýnda 26 Aralýk 2004'te meydana gelen deprem ve ardýndan oluþan tsunami felaketinin üzerinden 20 yýl geçtiðini aktaran Özel, bu afette 250 binden fazla can kaybý yaþandýðýný hatýrlattý.

Tsunaminin en fazla can kaybýna yol açan afetler içine girdiðini vurgulayan Özel, 2004 yýlýnda meydana gelen felaketten sonra Birleþmiþ Milletler (BM) tarafýndan tüm denizlerde tsunami servis saðlayýcý, tsunami erken uyarý ve zarar azaltma sistemleri kurulmasýnýn tavsiye edildiðini aktardý.

Özel, "Bizim bölgemizde, yani Kuzeydoðu Atlantik, Doðu Akdeniz bölgesinde ve baðlantýlý denizler için bir tsunami uyarý merkezi kurulmasý giriþimleri 2005 yýlýnda baþladý." dedi.

-"ÞÝMDÝYE KADAR 46 TSUNAMÝ MESAJINI ÝLGÝLÝ KURUMLARA BÝLDÝRDÝK"

Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araþtýrma Enstitüsünün, Dýþiþleri Bakanlýðý tarafýndan tsunami uyarý merkezi çalýþmalarýna katýlmak üzere görevlendirildiðini aktaran Özel, "Kandilli Rasathanesi ülke içinde bütün koordinasyonu saðlayarak Harita Genel Komutanlýðý, Orta Doðu Teknik Üniversitesi, Afet Ýþleri Genel Müdürlüðü þu anki AFAD gibi birçok kurumla iþbirliði yaparak, ülke çapýnda koordinasyonu saðladý. Devlet Planlama Teþkilatýnýn da katkýlarýyla çeþitli toplantýlar ve çalýþmalar gerçekleþtirildi." diye konuþtu.

Özel, bu süreçte Ege Denizi'ndeki komþu ülkelerin de tsunami uyarý merkezi olma çabalarýnýn söz konusu olduðunu vurgulayarak, sözlerini þöyle sürdürdü:

"Önemli diplomatik ve bilimsel tartýþmalar sonucunda Kandilli Rasathanesi 2012 yýlýnda tsunami hizmet saðlayýcý olarak tespit ve kabul edildi. 1 Temmuz 2012'den beri biz bu denizlerde meydana gelebilecek 5,5 ve sýð, ters ya da normal faylanmalý deprem sonucu olacak tsunami uyarý mesajýný bölgemizde 13 ülkeye, Türkiye içinde AFAD'a, Muðla Belediyesi'ne, Ýstanbul Büyükþehir Belediyesi'ne ve ilgili kurumlara servis ediyoruz. Þimdiye kadar 46 tane tsunami mesajý üretilmiþ ve ilgili kurumlara bilgi vermiþiz."

Prof. Dr. Özel, Marmara Denizi'nde gerçekleþebilecek olasý bir tsunami tehlikesine karþý yaptýklarý çalýþmalarla ilgili de bilgi verdi.

Geçen yýl Kandilli Rasathanesi olarak 20 gözlem istasyonu daha kurduklarýný belirten Özel, "Kuzey Anadolu fay zonunun Marmara Denizi içindeki devamýnda meydana gelebilecek bir deprem, Marmara Denizi içinde heyelanlarý tetikleyebilir. Bu heyelanlar da deniz suyunun yükselmesi neticesinde tsunamilere neden olabilir. Bu tehlikelere karþý Marmara Bölgesi'nin kýyýlarýný korumak için biz bu istasyonlarý çalýþtýrýyoruz. Marmara'yý çok yakýndan izliyoruz." ifadelerini kullandý.

- "5,5 BÜYÜKLÜÐÜN ÜZERÝNDEKÝ DEPREMLERDE TSUNAMÝYE KARÞI UYARIYORUZ"

Kandilli Rasathanesi Deprem Araþtýrma Enstitüsü Bölgesel Deprem Tsunami Ýzleme Deðerlendirme Merkezi Tsunami Operasyonlarýndan Sorumlu Müdür Yardýmcýsý Dr. Musavver Didem Cambaz ise enstitünün, tsunami servis saðlayýcý ve uluslararasý tsunami uyarý merkezi olarak hizmet verdiðini söyledi.

UNESCO çatýsý altýnda akreditasyonunu almýþ bir kurum olarak, 7/24 deprem çözümlerini yaptýktan sonra tsunami potansiyeli bulunan durumlara iliþkin mesajlar yayýnladýklarýný aktaran Cambaz, " Bu mesajlarý Kuzeydoðu Atlantik, Akdeniz ve baðlantýlý denizler dediðimiz Marmara, Karadeniz ve Ege Denizi'ni de içine alan alanda 13 ülkeden 16 enstitü ve kuruma, ülkemizde doðrudan AFAD'a, bunun dýþýnda projelerde iþbirliklerinden dolayý sistemimize kayýt olan birimlere daðýtýyoruz." þeklinde konuþtu.

Cambaz, denizde veya denize yakýn bir mesafede 5,5 büyüklüðün üzerindeki depremlerde tsunami uyarý mesajlarý yayýnladýklarýný belirtti.

Deniz seviyesi yüksekliklerini gözlemleyip anomali görülmesi durumunda devam mesajlarýný da yayýnladýklarýný ifade eden Cambaz, belirli bir zaman geçmesi ve hiçbir deðiþikliðin olmamasý durumunda mesajý sonlandýrdýklarýný anlattý.

- "TSUNAMÝ MESAJLARI ÇEÞÝTLÝ DENÝZLERDEKÝ GÖZLEM ÝSTASYONLARIYLA DESTEKLENÝYOR"

Cambaz, Kandilli Rasathanesi Deprem Araþtýrma Enstitüsü'nde yayýnlanan tsunami mesajlarýnýn, Türkiye'de çeþitli denizlerdeki gözlem istasyonlarýyla da desteklendiðini dile getirdi.

Daha önceki yýllarda Harita Genel Müdürlüðünün iþletmekte olduðu istasyonlarý birincil olarak kullandýklarýný ifade eden Cambaz, þunlarý kaydetti:

"Fakat son yýllarda yaptýðýmýz çalýþmalarla özellikle Ýstanbul Ýl Afet Risk Azaltma Planlamasý kapsamýnda kurulan istasyonlarla, þu anda Marmara Denizi'nde 20 yeni istasyon kuruldu ve ülkemizde en iyi izlenen denizlerden bir tanesi Marmara Denizi. Þu anda Kandilli Rasathanesi tarafýndan iþletilen 24 istasyonla Marmara Denizi izlenmekte. Herhangi bir deniz seviyesi deðiþikliði anýnda ölçülerek bunlarla ilgili mesajlar gerekli görüldüðü durumlarda yayýnlanmakta."