Mýsýrlý siyaset bilimci Zeyyad: Beyrut'taki feci patlamadan en fazla istifade eden ülken Ýsrail olacak

Beyrut Limaný’nda yaþanan bu facianýn Lübnan tarihinin önemli bir dönüm noktasý olacaðýný ve Orta Doðu’da ise tehlikeli kýrýlmalara yol açacaðýný siyaset bilimciler þimdiden konuþmaya baþladýlar.

Bölgesel güçlerin çatýþma alaný olarak kabul edilen Lübnan’da, son aylarda ortaya çýkan ekonomik krizin ardýndan meydana gelen bu denli büyük bir patlamanýn, tesadüf gibi görünse dahi “sonuçlarý bakýmýndan stratejik bir hamle” etkisi yapacaðý öngörülüyor.

Ülke ithalat ve ihracatýnýn yüzde 70’inin gerçekleþtirildiði stratejik bir limaný kullanýlamaz hale getiren ve altyapýyý yerle bir eden patlamanýn, siyasi iþbirliklerinde de kýrýlmalara neden olmasýna kesin gözüyle bakýlýyor.

Lübnan’ýn son aylarda içinde bulunduðu ekonomik kriz, Hizbullah’ýn doðrudan Suriye’ye müdahil olmasý, Ýran’ýn Hizbullah’a desteði ve son birkaç haftadýr sýnýrda Ýsrail’le yaþanan bazý geliþmelerin ardýndan böyle bir patlamanýn meydana gelmesi soru iþaretlerine neden olsa dahi, dýþarýdan doðrudan bir saldýrý olduðuna dair henüz herhangi bir kanýt bulunmuyor.

Ýçeride düzenlenen hükümet karþýtý eylemler, siyasi suikastlar ve patlamalarýn kimler tarafýndan organize edildiðini aþaðý yukarý tahmin eden uzmanlar, bu çapta bir saldýrýyý elde edilen ilk verilerle objektif olarak deðerlendirmekte zorlanýyor.

- Nasrallah’ýn "amonyum nitrat" ve “nükleer silah etkisi” ifadeleri

Beyrut’un Hizbullah’ýn kontrolünde olmasý ve orada bulunan 2 bin 750 ton amonyum nitratýn çýkan yangýn sonrasýnda infilak etmesi dikkat çekti. Ancak asýl soru iþaretlerini büyük patlamanýn öncesinde meydana gelen küçük patlamalar oluþturuyor.

Ýnfilak etme riski bulunan bu kadar büyük miktardaki amonyum nitratýn ülkenin en önemli limanýnda bulunmasýna ilk tepki Lübnan Cumhurbaþkaný Miþel Avn’dan geldi. Cumhurbaþkanlýðýna ait Twitter hesabýndan yaptýðý yazýlý açýklamasýnda Avn, herhangi bir güvenlik önemli alýnmadan 2 bin 750 ton amonyum nitratýn 6 yýl boyunca bir depoda tutulmasýnýn kabul edilemez olduðunu kaydetti.

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ýn bir konuþmasýndaki amonyum nitrat ifadeleri de dikkat çekti. Nasrallah yaptýðý bir konuþmada, “Ýsrail Hayfa limanýnda bulunan amonyum nitrat yüklü gemilerin roketle vurulmasýnýn nükleer silah etkisi yapacaðý ve on binlerce insanýn ölümüne neden olacaðý” þeklindeki açýklamalarý dün gece sosyal medyaya düþtü.

Sosyal medyaya servis edilen ve bir Körfez ülkesindeki kullanýcý vasýtasýyla yayýlan Nasrallah’ýn konuþma videosunun sonuna, “kendi baþýnda patladý” ifadesinin eklenmesi ise kayda deðerdi.

Beyrut Limaný’ndaki ilk yangýnýn 12 numaralý depoda çýktýðýnýn duyurulmasý, buranýn ise Hizbullah’a ait olmasýnýn Nasrallah’ý hedef tahtasý haline getirmesi bekleniyor.

Hizbullah’ýn faaliyetlerinden Lübnan’daki farklý Hýristiyan gruplarýn ve Sünnilerin rahatsýz olduðu biliniyor. Bu acý bilançonun ardýndan Hizbullah’a karþý sosyal tepkilerin yaný sýra siyasi eleþtirilerin daha da artacaðý tahmin ediliyor.

- Siyasi krizin ardýndan gelen patlamadan istifade edecek ülke

Lübnan Maruni Patriði Beþara Butrus er-Rai, geçtiðimiz 15 Temmuz’da Hizbullah’a gönderme yaparak “Lübnan’ýn tarafsýz kalmasý gerektiði” yönündeki çaðrýsýný yineledi.

Patlamadan bir gün önce 3 Aðustos’ta Lübnan Dýþiþleri Bakaný Nasif Hitti, Baþbakan Hassan Diyab'a istifasýný sundu. Söz konusu hükümette Hizbullah’ýn etkili olduðu biliniyordu.

Uluslararasý Özel Lübnan Mahkemesi, önümüzdeki 7 Aðustos’ta, Refik Hariri’ye 14 Þubat 2005’te düzenlenen suikastla ilgili davanýn sonucunu açýklayacak. Bazýlarýna göre mahkeme “Hariri’yi Hizbullah’ýn öldürdüðü gerçeðini” dünya kamuoyuna duyuracak.

Mýsýr merkezli Al-Marsad Al-Masry araþtýrma merkezinde yayýmlanan deðerlendirmesinde Mýsýrlý siyaset bilimci Dr. Muhammed Mücahid ez-Zeyyad Beyrut patlamasý öncesinde yaþanan geliþmelerin Hizbullah’a iþaret ettiðini kaydetti.

“Kartlarý karýþtýrýp iç durumu kötüleþtirmeyi hedefleyen temiz bir istihbarat operasyonu” baþlýklý yazýsýnda Zeyyad, ancak bu patlamadan en fazla istifade eden ülkenin Ýsrail olacaðýný öngörüyor.

Patlamanýn ardýndan Hizbullah’a Lübnan’da daha fazla baský yapýlacaðýný ve uluslararasý arenada Nasrallah’ýn daha zor duruma düþeceðinin altýný çizen Zeyyad, saldýrýda Saad el-Hariri’nin de hedef alýndýðýný düþünüyor.

- ABD’ye Lübnan’da etkin olma fýrsatý

Bazý gözlemciler ise ülkedeki acý geliþmelerin ve siyasi krizin Lübnan’ý Ýran’dan uzaklaþtýracaðý, haliyle Avrupa ve ABD’ye daha fazla yakýnlaþtýracaðýný tahmin ediyor.

Fransa yönetiminin Washington’a Lübnan’a müdahale için baský yaptýðýný ancak Donald Trump yönetiminin buna yanaþmadýðýný hatýrlatan uzmanlar, patlamanýn ABD’ye Lübnan’da daha etkin olma fýrsatý sunacaðýný deðerlendiriyor.

Lübnan’da önümüzdeki süreçte Hizbullah’ýn en fazla kan kaybeden taraf olacaðý görüþünde birleþen uzmanlar, iç politikada Hariri’ye teveccühün artacaðýný öngörüyor.