MÝT ilk kez paylaþtý: Ýþte bazý istihbarat raporlarý

"Özel koleksiyon" içerisinde yer alan ve en eskisi 1920 tarihli olan 17 belge, MÝT'in resmi internet sitesinde ziyaretçilerin eriþimine açýldý.

MÝT'in yayýmladýðý belgeler arasýnda, Adana ve Mersin'de 1920'li yýllarda konsolosluklar ile maske kuruluþlar bünyesinde çalýþan yabancýlar hakkýnda Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti (MAH) tarafýndan derlenen detaylý bilgi ve bu yabancýlarýn faaliyetlerinin deþifresine yönelik çalýþmalar yer alýyor.

Ýstiklal Harbi'nin þiddetle devam ettiði günlerde "Karakol Cemiyeti"ne girerek kapanmasýnda rol oynayan, Kemalistlere ve Mustafa Kemal Paþa'ya yaklaþmayý baþaran ancak sonunda Hint asýllý bir Ýngiliz casusu olduðu tespit edilen Mustafa Sagir hakkýndaki 1921 tarihli belgenin "Osmanlýca" yazýlmýþ orijinal hali de sitede sergileniyor.

Belgeler arasýnda, "Rebeka" kod adlý Dilber Cavidan isimli kadýn casusa iliþkin "çift hilal" simgesiyle damgalanan 1921 tarihli "acil" ibareli rapor, yine Mart 1921 tarihli Erkan-ý Harbiye-i Umumiyye Riyaset-i Celilesine, yani Genelkurmay Baþkanlýðýna gönderilen "Yavuz Grubu" mühürlü belge, Felah Grubu'ndan 1922'de Erkan-ý Harbiye-i Umumiyye Riyaset-i Celilesine gönderilen "çift hilal" mühürlü yazý da yayýmlanan belgeler arasýnda bulunuyor.

Teþkilatýn internet sitesinde ayrýca, MAH'a baðlý Kurmay Albay Þükrü Ali Bey'in tayin edildiðine ve kararname hükümlerinin yürütülmesinde Baþvekil'in sorumlu olduðuna dair Baþvekil Ýsmet Ýnönü ve Reis'i Cumhur Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün imzasýný taþýyan 25 Aralýk 1926 tarihli kararname de yer alýyor.

Ýcra Vekilleri Heyeti'nin 19 Aralýk 1926 tarihli mahrem kararnamesi ile kurulan MAH Teþkilatý Riyaseti'ne Erkan-ý Harbiye'de vazifeli Þükrü Ali Bey'in tayin edildiði ve bu tebliðin Baþvekalet tarafýndan ilgili kurumlara ve Þükrü Ali Bey'e yapýldýðýna dair 27 Aralýk 1926 tarihli belge de sitedeki raporlar içerisinde bulunuyor.

- MAKSÝM GORKÝ'NÝN FÝLMÝNE ÝSTÝHBARAT BELGESÝ

Ankara Merkezi Bölge Amirliðinden, Milli Emniyet Hizmeti Riyaset-i Celilesine 1 Mart 1927'de "zata mahsustur", yani "kiþiye özel" gizlilik derecesi ile gönderilen þubat ayý faaliyet raporu, MÝT'in internet sayfasýnda yayýmlanýyor.

MÝT'in sayfasýnda, Ýstanbul Bölge Amirliðinin Milli Emniyet Hizmeti Riyaset-i Aliyyesi'ne gönderdiði 31 Mart 1928 tarihli raporda Sovyet yazarý Maksim Gorki'nin ünlü romaný "Ana"nýn film olarak Ýstanbul'da gösterime girdiði ve bu eserin kuvvetli bir komünizm propagandasý olabileceði konusunda görüþleri içeren istihbari belge de dikkati çekiyor.

MAH'ýn kuruluþ yýllarýnda savunma bakýmýndan mesaisinin bir bölümünü oluþturan hilafetin geri gelmesine yönelik faaliyetlerine dair "Kürt-Türk Ýade-yi Hilafet Komitesi Teþkilatý" adýyla oluþturulan istihbari þemanýn da yer aldýðý belgeler arasýnda, Ýzmir'e yeni gelen Fransa Konsolosu'nun yazdýðý bir askeri raporun parçalarýnýn, sobadan alýnýp bir araya getirilerek içeriðinin deþifre edilmesine dair Ýzmir Merkezi Amirliði'nin 4 Temmuz 1932 tarihli yazýsý da bulunuyor.

Söz konusu belgenin birleþtirildikten sonraki Fransýzca orijinal halinin yaný sýra Türkçe olan metin raporu da yine teþkilatýn internet sitesinde yayýmlanan belgeler arasýnda yer alýyor.

- HALÝDE EDÝP ADIVAR'I TAKÝP TALEBÝNE RET

Dahiliye Vekaleti'ne baðlý Emniyet Umum Müdürlüðünün, 1935'te kýsa süreliðine Türkiye'ye gelen Halide Edip Adývar hakkýndaki bilgi talebi ve MAH Reis Vekili Naci Perkel'in bu talebe iliþkin, "Biz casus takip ediyoruz. Rauf, Halide olsa olsa rejime karþý olabilirler. Peþlerine düþmedik ki." sözlerinden oluþan derkenarý da bu belgeler arasýnda bulunuyor.

Yayýmlanan belgeler arasýnda MAH'ýn Hatay'ýn anavatana katýlmasý çabalarýna, Fransýzlarýn önceliklerinin Tunus, Cezayir ve Fas olduðu, gerekirse Ýskenderun'dan çekilecekleri yönünde istihbarat elde ederek katký saðladýðýna iliþkin 16 Haziran 1938 tarihi raporlar da dikkati çekiyor.

- ALMAN PROPAGANDA BAKANI GOEBBELS DE TAKÝP EDÝLDÝ

Öte yandan sitede, gazeteci gibi davranan MAH mensubunun Ýkinci Dünya Savaþý'ndan kýsa süre önce Türkiye'ye gelen Alman Propaganda Bakaný Joseph Goebbels'e yaklaþarak, hakkýnda tuttuðu Nisan 1939 tarihli rapor da öne çýkýyor.

Söz konusu raporda, þu ifadeler yer alýyor:

"Alman Propaganda Nazýrý Goebbels'in Ýstanbul'a gelmesi münasebetiyle memurlarýmýzdan Turan'a vazife verilmiþtir. Bir gazeteci gibi kendisini gösteren bu arkadaþýn verdiði rapor bilgisi olmak üzere takdim kýlýnmýþtýr. Deniz yollarýndaki KÝP hakkýndaki bilgi Merkez'in daha evvel tespit ettiði vaziyeti kuvvetlendirmektedir. Arz eylerim."

MÝT'in resmi internet sitesinde, "özel koleksiyon" sekmesi baþlýðý altýnda yer alan "belgeler" kýsmýnda yayýmlanan son raporda ise 1948'de MAH Reisi Naci Perkel imzalý, þüpheli görülen bir kiþiye iliþkin Ankara Bölge Amirliðine gönderilen talimat da bulunuyor.