Kök, AA muhabirine yaptýðý açýklamada, ODTÜ'lü pek çok bilim insanýnýn koronavirüs salgýnýyla mücadele için kendi alanlarýnda çalýþmalar yürüttüðünü ifade etti.
"Akademisyenler tarafýndan, Kovid-19 araþtýrmalarýna özel, yapay zeka tabanlý arama motoru ve insan gücüne gereksinim duyulmadan dezenfeksiyon saðlayan robot geliþtirildiðini" bildiren Kök, bu çalýþmalarla ilgili detaylar verdi.
ODTÜ Berimsel Ontoloji Laboratuvarý uzmanlarýndan Doç. Dr. Aziz Fevzi Zambak, Erdem Ünal, Onur Yeþil ve Tennur Baþ'ýn yer aldýðý "Funktor" adlý giriþim tarafýndan Kovid-19 araþtýrmalarýna özel, yapay zeka tabanlý "CARNAP" isimli arama motoru geliþtirildiðini bildiren Kök, "Arama motoru, týp ve yaþam bilimleri alanýndaki bilimsel araþtýrmalarda en sýk karþýlaþýlan, binlerce makale ve veri arasýnda doðru kaynaklara zamanýnda ulaþabilme, analiz etme sorunlarýný mevcut sistemlere göre çok daha etkili þekilde yapabiliyor." bilgisini verdi.
Yeni nesil arama motorunu, bir haftadýr Türkiye'nin ve dünyanýn birçok yerinden binlerce araþtýrmacýnýn kullandýðýný aktaran Kök, þöyle konuþtu:
"CARNAP, öncelikli olarak, týp ve yaþam bilimleri alanýndaki bilgilerin iþlenmesini hedeflemektedir. Medikal alanda çalýþan araþtýrmacýlarýn sýk baþvurduklarý bilgi kaynaðý Medline veri tabanýnda 30 milyonun üzerinde makale bulunuyor ve her 10 saniyede bir bu bilgi havuzuna yeni bir makale ekleniyor. Ýnsanlarýn bu kadar çok bilgi içinde, aradýklarý þeye doðru þekilde ulaþmalarý gittikçe zorlaþýyor. Klasik arama motoru yaklaþýmý artýk yeterli olmuyor. Geliþtirilen mimari ve algoritmalar sayesinde týp ve yaþam bilimleri alanýnda ortaya konan bilgiler, ögelerine ayrýþtýrýlarak bilgilere daha doðrudan ve kolay ulaþým saðlanýyor. Buna ek olarak, varolan bilgiler üzerinden yeni bilgi türetilebilmesi de olanaklý hale geliyor."
Salgýn gibi olaðan dýþý durumlarýn araþtýrmacýlarý kýsa zamanda çözüm bulma baskýsý altýnda býraktýðýna iþaret eden Kök, "Bu noktada, araþtýrmacýlarýn kýsa süre içinde Kovid-19 ile ilintili 47 binin üzerinde makale içindeki tüm bilgilere hakim olmasý beklenemez. Yeni bilgi yapýlandýrma mimarisi ve algoritmalar kullanýlarak geliþtirilen CARNAP sayesinde araþtýrmacýlarýn bilgi üzerindeki hakimiyetinin daha derinlikli olarak saðlanmasý hedefleniyor." diye konuþtu.
Kök, buluþ yapacak araþtýrmacýlar için yeni bilgilerin düzenli olarak sunulmasýnýn da planlandýðýný belirtti.
- ÝNSANSIZ ROBOT, KAPALI ALANLARI DEZENFEKTE EDECEK
Kök, koronavirüsle mücadele için robot da geliþtirdiklerini bildirdi.
Söz konusu robot için, ODTÜ Fizik Bölümü Öðretim Üyesi Prof. Dr. Bilge Demirköz'ün müdürü olduðu Uzay ve Hýzlandýrýcý Teknolojiler Uygulama ve Araþtýrma Merkezi (ÝVME-R) ve savunma sanayisi firmalarýndan Elektroland'ýn iþ birliði yaptýðýný kaydeden Kök, robotun kapalý alanlarýn insan gücüne gereksinim duyulmadan dezenfeksiyonu amacýyla kullanýlacaðýný söyledi.
"Merdiven çýkabilme becerisine sahip robot 5 litrelik dezenfektan tanký ve 180 derece dönebilen püskürtme cihazýnýn yaný sýra 8 saat kesintisiz çalýþabilen ultraviyole lambalarý ile virüs ve mikroorganizmalarý etkisiz hale getirmeyi hedefliyor." ifadelerini kullanan Kök, robotun mobil iletiþim yapýlabilen her alanda uzaktan kumanda edilebildiðini anlattý.
Rektör Kök, ODTÜ Tasarým Fabrikasý'nda geliþtirilen lazer kesici veya el ile üretilebilen siperlik ile kapý kollarýnýn el deðmeden açýlmasýna olanak saðlayan aparatýn oldukça ilgi gördüðünü sözlerine ekledi.