Orduya sınır ötesi görev yabancı askere üs vizesi
IŞİD tehdidine karşı harekete geçen Ankara yoğun saatler yaşıyor. Geceyarısı Çankaya’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Başbakan Davutoğlu’nun görüşmesiyle başlayan trafik, komutanların bilgi sunduğu Bakanlar Kurulu ve MİT Müstaşarı’nın da katıldığı Güvenlik Zirvesi’yle sürdü. Irak ve Suriye tezkeresi birleştirildi. Tezkerede, Türk askerinin sınırdışına çıkması ve yabancı askerlerin Türkiye’deki üsleri kullanabilmesi var.
SURİYE VE IRAK TEZKERELERİ BİRLEŞTİRİLEREK MECLİS’E SUNULDU
HÜKÜMET, daha önce Irak ve Suriye için çıkarılan iki farklı tezkereyi tek tezkerede birleştirdi. Muhalefetin de destek vereceği şekilde hazırlanan ortak tezkerede Suriye devleti ve PKK’nın oluşturduğu tehditten farklı olarak “IŞİD ve radikal örgütler tehdidi” de yer aldı. Tezkere yarın TBMM genel Kurulu’nda kapalı oturumda görüşülecek. Suriye ve Irak’taki IŞİD tehdidinin artması ve Kobani’de çatışmalarda top ve havan mermilerinin Türkiye’ye düşmesi üzerine Ankara önceki geceyarısı alarma geçti.
Çankaya’da geceyarısı zirvesi
Gündüz tanklar sınıra konuşlanırken, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Başbakan Ahmet Davutoğlu gece yarısı Ankara’da bir araya geldi. Çankaya Köşkü’nde 35 dakika süren görüşmede, Suriye sınırına güvenli bölgesi kurulması için yürütülen diplomasi trafikten çıkan sonuçların değerlendirildiği belirtildi. Hava harekatının IŞİD tehdidini ortadan kaldırmak için yeterli olmayacağını, kara harekatının da gerektiğini vurgulayan ve operasyonun Esad rejimini de kapsamasını isteyen Erdoğan’ın, Davutoğlu ile atılacak adımları ele aldığı öne sürüldü. Zirvenin ardından Davutoğlu, dün Bakanlar Kurulu’nu toplantıya çağırdı. Saat 11.40’da Yeni Başbakanlık binasında başlayan toplantıya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Akın Öztürk, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hulusi Akar, Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler ve Genelkurmay Harekat Daire Başkanı Korgeneral Erdal Öztürk katıldı.
Özel Güvenlik toplantısı
Bakanlar Kurulu’na 14.30’da ara verilerek, Özel Güvenlik Toplantısı’na geçildi. Davutoğlu başkanlığında düzenlenen toplantıya, Genelkurmay Başkanı Özel, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, İçişleri Bakanı Efkan Ala, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, Kara Kuvvetleri Komutanı Akar, Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu, MİT Müsteşarı Hakan Fidan, Başbakanlık Müsteşar Vekili Ergin Ergül, Başbakanlık Başmüşaviri Ali Sarıkaya katıldı.
Dört tehdit tek tezkerede
Bir saatlik toplantının ardından Bakanlar Kurulu toplantısı saat 16.20’de yeniden başladı ve 5 saat sürdü. Bakanlar Kurulu’na verilen bir saatlik arada yapılan güvenlik zirvesinde süreleri bu ay sona erecek Irak ve Suriye tezkereleri ele alındı. Zirvede iki tezkerenin birleştirilmesi kararlaştırıldı. Irak ve Suriye’deki tehdit algısının birbirinden bağımsız olmadığı gerekçesiyle tek tezkere olarak hazırlanan metin, TSK’nın yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunması, bu kuvvetlerin, hükümetin belirleyeceği esaslara göre kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilmesi için her türlü tedbirin alınmasını da kapsıyor. Tezkerede Suriye rejimi ve PKK tehdit olarak varlığını sürdürürken, bu tehditlere “IŞİD ve radikal örgütler” de eklendi.
Terörün kaynağı Esad rejimi
Tezkere’de Esad rejiminin tehditlerine de geniş şekilde yer veriliyor. Bölgedeki terör faaliyetlerinin Şam rejimi kaynaklı olduğu ve genişleyerek uluslararası tehdit haline geldiği vurgulanıyor. Suriye rejiminin Türkiye’yi hedef alan saldırgan politikilarının sürdüğü, kimyasal silahlar kullandığı belirtilerek ulusal çıkarlarımıza yönelik tehdit düzenini gösterdiği ifade ediliyor. Tezkere dün gece Meclis Başkanlığı’na sunuldu. Tezkereye muhalefetin de desteği aranacak ancak CHP’den ilk tepki olumsuz oldu. CHP Genel Sekreteri Gürsel Tekin “Büyük ihtimalle hayır deriz” diye konuştu.
Kapalı oturum bekleniyor
Hükümet tezkeresinin yarın görüşülmesi için iktidar ve muhalefet anlaştı. Görüşmenin kapalı oturumda ele alınması bekleniyor. 70’e yakın milletvekili Hac’da olmasına karşın 1 Mart tezkeresi gibi sürpriz beklenmiyor. Katılanların salt çoğunluğuyla tezkerenin kabul edilmesi bekleniyor. Oturum sonunda sadece tezkerenin kabul edilip edilmediği açıklanacak.
YABANCI ASKER İFADESİ ANAYASA’DAN
Tezkerede, “TSK’nın gerektiği takdirde sınır ötesi harekat ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesi ve aynı amaçlara yönelik yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmasını içeriyor ifadesi Anayasadan kaynaklanıyor. Anayasanın 92. Maddesine göre, “TSK’nın yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmasına izin verme yetkisi TBMM’nindir” deniyor.
- Anayasa 92 madde: Milletlerarası hukukun meşru saydığı hallerde savaş hali ilanına ve Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası andlaşmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiği haller dışında, TSK’nın yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmasına izin verme yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde veya ara vermede iken ülkenin ani bir silahlı saldırıya uğraması ve bu sebeple silahlı kuvvet kullanılmasına derhal karar verilmesinin kaçınılmaz olması halinde Cumhurbaşkanı da, Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verebilir.
TEZKERENİN AYRINTILARI
Hükümetin Suriye ve Irak konusunda tek metin olarak hazırladığı tezkere Meclis Başkanlığı’na sunuldu. Tezkere’nin gerekçeleri arasında ülkenin güney kara sınırları boyunca ulusal risk ve tehditlerin arttığı, Kuzey Irak’ta PKK varlığın sürdürmekte olduğu, terör örgütlerinin sayısının arttığı ve Türkiye’nin ulusal güvenliğini koruma hakkı olduğu yer alıyor. Gerekçe bölümünde ayrıca, uluslararası hukuk uyarınca Türk toprağı kabul edilen Süleyman Şah Saygı Karakolu’na dönük güvenlik riski de arttığı ifadesi yer aldı. Tezkere metninden öne çıkan başlıklar şöyle:
- Türkiye’nin güvenliğine terör tehtidi ve her türlü güvenlik riskine karşı uluslarası hukuk çerçevesinde gerekli her türlü tedbiri almak
- Irak ve Suriye’deki tüm terörist örgütlerden ülkemize dönük tehditleri bertaraf etmek
- Kitlesel göç gibi risklere karşı güvenliğinin idame ettirilmesini sağlamak
- Kriz sürecinde ve sonrasında hasıl olabilecek gelişmeler istikametinde Türkiye’nin yüksek menfaatlerini etkili şekilde korumak ve kollamak
- Gelişmelerin seyrine göre ileride telafisi güç bir durumla karşılaşmamak için süratli ve dinamik bir politika uygulanmasına yardımcı olmak üzere hudut, şumul, miktar ve zamanı hükümetçe takdir ve tayin olacak şekilde TSK’nın gerektiği takdirde, sınır ötesi harekat ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesi.
- Aynı amaçlara dönük olmak üzere yabancı silahlı kuvvetlerinin Türkiye’de bulunması ve bu kuvvetlerinin hükümetin belirleyeceği esaslara göre kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilmesi için her türlü tedbirin alınması
- Her düzenlemenin hükümet tarafından belirlenecek esaslara göre yapılması için 4.10.2014 tarihinden itibaren bir yıl süreyle hükümete izin verilmesi.
