Tarih belli oldu! Kamuda tasarruf tedbirleri TBMM'de kabul edildi

Kanunla, Anayasa Mahkemesinin, Cumhurbaþkanlýðý Kararnamesi ile Türk Standartlarý Enstitüsünün gelirleri arasýnda sayýlan "genel bütçeden yapýlacak Hazine yardýmlarýna" iliþkin hükme yönelik kararý doðrultusunda düzenlemeye gidilecek. Buna göre, söz konusu hüküm, Türk Standartlarý Enstitüsü ile Ýlgili Bazý Düzenlemeler Hakkýnda Kanun'a derç edilecek.

Karayollarý Trafik Kanunu'nda tanýmlanan taþýt ve iþ makineleri ile Çevre, Þehircilik ve Ýklim Deðiþikliði Bakanlýðýna devredilen bu türdeki taþýt ve iþ makinelerinin idareler adýna bütüncül ve hýzlý bir þekilde, belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde satýþýnýn gerçekleþtirilmesi amacýyla Özelleþtirme Ýdaresi Baþkanlýðýna yetki verilecek.

Bu kapsamdaki iþlemler ve ihale sürecinin yürütülmesi dahil, ihtiyaç duyulan her türlü danýþmanlýk hizmeti alýmý, Özelleþtirme Uygulamalarý Hakkýnda Kanun hükümleri çerçevesinde gerçekleþtirilecek ve giderler Özelleþtirme Fonu'ndan karþýlanacak.

Satýþ bedellerinden masraflar düþülecek ve kalan tutar genel bütçeli idareler için Hazine ve Maliye Bakanlýðý Merkez Muhasebe Müdürlüðü hesabýna, diðerlerinde ise ilgili idare muhasebe birimi hesaplarýna aktarýlacak. Aktarýlan bu tutarlar ilgisine göre genel bütçeye veya ilgili kamu kurum ve kuruluþu bütçelerine gelir kaydedilecek. Söz konusu satýþlar, açýk ihale veya e-ihale yöntemleriyle yapýlacak.

Sanayi ve Teknoloji Bakaný ile yatýrýmcýlar arasýnda imzalanan ve yatýrým teþviklerine iliþkin hükümler içeren yatýrým sözleþmeleri, yatýrým teþvik belgelerine istinaden uygulananlara benzer þekilde damga vergisinden istisna tutulacak. Bu hüküm, 1 Temmuz 2024'ten geçerli olmak üzere düzenlemenin yayýmý tarihinde yürürlüðe girecek.

Anayasa Mahkemesinin iptal gerekçesine uygun olarak üniversitelere öðretim elemaný kadrolarý ihdas edilecek. Ondokuz Mayýs Üniversitesine iliþkin kadro cetvelinde deðiþikliðe gidilecek ve bazý üniversite kadrolarýna öðretim elemanlarý eklenecek.

- BOTAÞ VE TPAO'YA YÖNELÝK HÜKÜMLER

BOTAÞ'ýn nakit yönetiminin saðlýklý bir þekilde yürütülebilmesi için doðal gaz ithalatýndan kaynaklanan þirketin ödenmemiþ her türlü vergi, fon ve paylar ile idari para cezalarý, bunlara baðlý gecikme zammý ve gecikme faizlerinden oluþan borçlarý, Hazineden görevlendirme bedeli alacaklarýna karþýlýk mahsup edilecek.

Bu kapsamda mahsuba konu olacak borçlara hükmün yayýmlandýðý tarihten sonra feri alacak hesaplanmayacak. BOTAÞ'ýn Hazineden olan görevlendirme bedeli alacaðý tutarýný tespit etmeye ve mahsup suretiyle yapýlacak terkin iþlemlerini belirlemeye Hazine ve Maliye Bakaný yetkili olacak.

Anayasa Mahkemesinin, Elektrik Piyasasý Kanunu ile Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun ile Kamu Ýhale Kanunu'nda yapýlan doðal gaz alýmlarýna yönelik deðiþikliðe yönelik iptal kararý doðrultusunda da düzenlemeye gidiliyor. BOTAÞ tarafýndan yapýlacak her türlü doðal gaz alýmý, Kamu Ýhale Kanunu'ndan istisna tutulacak.

Anayasa Mahkemesinin kararý doðrultusunda Kamu Ýhale Kanunu'nda da deðiþikliðe gidiliyor. Buna göre, BOTAÞ tarafýndan yapýlacak doðal gaz alýmlarýna yönelik olarak satýn alma yöntemleri dahil, alým sürecinin yürütülmesi ve sonuçlandýrýlmasýna iliþkin gerçekleþtirilecek iþ ve iþlemler hakkýnda usul ve esaslar, piyasa koþullarý, gizlilik, güvenilirlik, ihtiyaçlarýn uygun þartlarla ve zamanýnda karþýlanmasý ve kaynaklarýn verimli kullanýlmasý ilkeleri doðrultusunda Cumhurbaþkaný tarafýndan belirlenecek.

Anayasa Mahkemesinin iptal kararý doðrultusunda BOTAÞ'ýn; Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklýðýna (TPAO) saðlanan istisnalardan, baðlý ortaklýklarýný da kapsayacak þekilde yararlanabilecek. Buna göre, Kamu Ýhale Kanunu'nda yapýlan deðiþiklikle kanunun "istisnalar" hükmünde belirlenen parasal limit, TPAO, BOTAÞ ve bu þirketlerin baðlý ortaklýklarý ile yurt dýþýnda kurduklarý þirketlerin petrol ve doðal gaz arama, sondaj, üretim, taþýma, depolama ve gazlaþtýrma faaliyetleri ile ilgili olarak yapacaklarý her türlü mal ve hizmet alýmlarý ile yapým iþlerinde uygulanmayacak.

Anayasa Mahkemesinin iptal kararýndaki gerekçeler karþýlanarak, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüðünün de ithalat yoluyla yapacaðý tarýmsal ürün alýmlarý ve buna iliþkin hizmet alýmlarýnda Kamu Ýhale Kanunun "istisnalar" baþlýðý altýnda yer alan parasal limit uygulanmayacak.

BOTAÞ tarafýndan yapýlacak alýmlarda, belirlenen temel ilkeler doðrultusunda uygulanacak satýn alma yöntemleri, ilan ve davet süreleri ile kurallarý, doküman hazýrlanmasý, tekliflerin sunulmasý, deðerlendirilmesi ve alýmlarýn sonuçlandýrýlmasý dahil, ihale süreci ve çerçeve anlaþmalara iliþkin iþ ve iþlemler ile ilgili esas ve usuller kurum görüþü üzerine þirket tarafýndan çýkarýlacak yönetmelikle düzenlenecek ve ihale sürecindeki iþlemler kýsmen veya tamamen Elektronik Kamu Alýmlarý Platformu (EKAP) üzerinden gerçekleþtirilebilecek.

- TÜRK-JAPON BÝLÝM VE TEKNOLOJÝ ÜNÝVERSÝTESÝ DIÞ FÝNANSMANI

Kamu Finansmaný ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkýnda Kanun'da yapýlan deðiþiklikle, Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesinin Kuruluþu Hakkýnda Kanun ile kurulan Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesinin, Japonya hükümeti veya Japonya ülke kuruluþlarýndan kendi adýna yatýrým programýnda yer almaksýzýn saðlayacaðý dýþ finansmana Hazine geri ödeme garantisi verilmesinde Hazine ve Maliye Bakaný yetkili olacak. Bu kapsamda verilen Hazine geri ödeme garantileri kapsamýnda doðacak Hazine alacaklarý hakkýnda Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümleri uygulanacak.

Türkiye Varlýk Fonu Yönetimi Anonim Þirketi Piyasa Ýstikrar ve Denge Alt Fonu'na kamu bankalarýnýn sermayelerinin güçlendirilmesi amacýyla 2024 mali yýlý içerisinde ikrazen özel tertip devlet iç borçlanma senedi ihraç etme hususunda Hazine ve Maliye Bakanýna yetkili olacak.

TBMM Genel Kurulunda kabul edilen ve kamuda tasarruf tedbirlerine iliþkin düzenlemeler içeren Bazý Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun'a göre, sadece araç dýþýndan þarj edilebilen (plug-in) hibrit elektrikli araçlardan aðýrlýklý birleþtirilmiþ kilometre baþýna karbondioksit emisyonu 25 gramýn altýnda ve eþdeðer elektrik enerjisiyle katedilebilir menzili 70 kilometre ve üzerinde olanlardan, motor silindir hacmi 1800 santimetreküpü geçmeyenlerin motor silindir hacmi ve matrah eþiklerine göre ÖTV oranlarý ayrýca belirlenecek.

Yeterli depolama ve kendi araçlarýna akaryakýt ikmal kapasitesine sahip olmalarý ve akaryakýtý kendi ihtiyaçlarý için kullanmalarý þartýyla; kamu kurum ve kuruluþlarýna, fabrika, þantiye, maden veya taþ ocaklarýna yapýlan teslimler hariç, araçlara yapýlacak akaryakýt ikmali, bayilik lisansý ve yeterli donanýmý olan akaryakýt istasyonlarý dýþýnda yapýlamayacak.

Akaryakýt istasyonu dýþýnda yapýlacak akaryakýt teslimlerinde akaryakýtýn alýcý deposuna taþýnmasý veya taþýttýrýlmasý bayilik lisansýna sahip satýcý tarafýndan gerçekleþtirilecek. Bu düzenleme 1 Ocak 2025'te yürürlüðe girecek.

Limanlarýn ve havalimanlarýnýn meskun mahal dýþýnda ve akaryakýt istasyonlarýna uzak konumda bulunabilmesi, havalimanlarýnda görevli yangýnla mücadele, karla mücadele gibi özel ekipmanlý araçlar ile limancýlýk faaliyetlerinde elleçleme amacýyla kullanýlan iþ makinelerinin yakýt ikmali için trafikte seyretmesinin doðurabileceði güçlük, muhtemel anlýk yakýt ihtiyacý nedeniyle havacýlýk veya denizcilik faaliyetlerinin olumsuz etkilenebileceði, süresini uzatabileceði ve iþlerin zamanýnda yerine getirilmemesinin ticari kayýplara neden olabileceði; gemi ambarlarýnda kullanýlan iþ makinelerine ise yerinde yakýt verilmesi zorunluluðu gibi hususlar nazara alýnarak limanlarda ve havalimanlarýnda kullanýlan araçlara da belirlenen þartlarý saðlamalarý durumunda, akaryakýt istasyonu dýþýnda akaryakýt ikmali yapýlabilmesine imkan tanýnacak.

- TASARRUF TEDBÝRLERÝNE UYMAYANLARA DÝSÝPLÝN HÜKÜMLERÝ UYGULANACAK

Kamu kurum ve kuruluþlarýnýn harcama ve uygulamalarýnýn tasarruf tedbirlerine uygunluðunun idarelerince veya Hazine ve Maliye Bakanlýðýnca izlenmesi ve denetlenmesi sonucunda, alýnan tedbirlere aykýrý iþ ve iþlemleri tespit edilenler hakkýnda tabi olduklarý mevzuat uyarýnca disiplin hükümleri uygulanacak. Sonuçlarý idarelerce Cumhurbaþkanlýðýna bildirilecek.

Kanunla, bakanlýklar ve diðer merkezi idare kuruluþlarýnýn, il özel idareleri aracýlýðýyla yapacaðý yatýrýmlarýna iliþkin kaynak transferlerinin avans ödemeleri hariç ilgili iþe ait hakediþ raporlarýna istinaden yapýlmasý düzenleniyor.

Ýl özel idareleri aracýlýðýyla yapýlacak iþlere iliþkin ödenekler kamu kurum ve kuruluþlarýnýn bütçelerinde ayrý tertiplerde izlenecek, bu ödeneklerden diðer tertiplere aktarma yapýlamayacak ve baþka amaçlarla kullanýlamayacak. Tertiplerde yer alan ödeneklerden harcanmayan kýsýmlar ertesi yýl bütçesine devren ödenek kaydedilebilecek.

Bakanlýklar ve diðer merkezi idare kuruluþlarý tarafýndan il özel idarelerine aktarýlan kaynaklardan bu düzenlemenin yürürlük tarihi itibarýyla kullanýlmayan kýsýmlarý il özel idarelerince hizmeti yaptýran idareye iade edilecek.

- GELÝR ÝDARESÝ BAÞKANLIÐI PERSONELÝNÝN GÖREV VE SORUMLULUKLARI DÜZENLENÝYOR

Kanunla, Gelir Ýdaresi Baþkanlýðýna baðlý birimlerde görev yapan gelir uzmanlarý ve gelir uzman yardýmcýlarýnýn görev ve sorumluluklarý da düzenlenecek.

Gelir Ýdaresi Baþkanlýðýna ait defterdar kadrosu, mali ve sosyal hak ve yardýmlar ile diðer özlük haklarý bakýmýndan vergi dairesi baþkaný kadrosuna denk olacak.

Düzenlemeye göre, 1 Eylül 2024 tarihi itibarýyla kadrolarý kaldýrýlan "Defterdar Yardýmcýsý" ünvanlý personel, kadro derecelerine uygun olarak Gelir Ýdaresi Baþkanlýðý taþra teþkilatýnda bulunan Gelir Ýdaresi Grup Müdürü kadrolarýna baþkaca bir iþleme gerek kalmaksýzýn atanmýþ sayýlacak.

- ANAYASA MAHKEMESÝNÝN ÝPTAL KARARININ GEREKÇELERÝNE GÖRE DÜZENLEME

Kanunla, avukatlarýn, Suç Gelirlerinin Aklanmasýnýn Önlenmesi Hakkýnda Kanun kapsamýnda yükümlü sayýlmasýna iliþkin hükümde Anayasa Mahkemesinin iptal kararý nedeniyle bir düzenleme yapýldý.

Buna göre, avukatlarýn, sadece "taþýnmaz alým satýmý, sýnýrlý ayni hak kurulmasý ve kaldýrýlmasý, þirket, vakýf ve dernek kurulmasý" gibi iþlerle sýnýrlý olarak MASAK yükümlüsü olduklarý düzenleniyor. Öte yandan düzenlemede, savunma hakký kapsamýnda icra edilen görevlerin ve edinilen bilgilerin (meslek sýrrý olarak), MASAK yükümlülüðü kapsamýnda olmadýðý vurgulanýyor.

Mali Suçlarý Araþtýrma Kurulu tarafýndan verilen idari para cezalarýna iliþkin ihtilaflarýn görüleceði mahkeme, sulh ceza yerine idari yargý olacak.

TBMM Genel Kurulunda kabul edilen ve kamuda tasarruf tedbirlerine iliþkin düzenlemeler içeren Bazý Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun ile deprem bölgesindeki nüfusu azalan belediyelerin genel bütçeden alacaklarý payýn azalmasý engellenecek.

Buna göre, 30 Haziran 2027 tarihine kadar 6 Þubat 2023 tarihinde meydana gelen depremler dolayýsýyla genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen Adana, Adýyaman, Diyarbakýr, Elazýð, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraþ, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Þanlýurfa illerinde yer alan ve 2023 yýlý ocak ayý verilerine göre nüfusu azalan belediyeler bakýmýndan 2023 yýlý ocak ayý nüfus verileri esas alýnacak. Bu tarih aralýðýnda 2023 yýlý ocak ayý nüfus verilerinin geçildiði belediyelerde yüksek olan veriler dikkate alýnacak.

Devlet Desteklerinin Ýzlenmesi ve Denetlenmesi Hakkýnda Kanunu'nda yapýlan deðiþiklikle, devlet desteklerinin bildirimi ve denetlenmesine iliþkin yönetmelikler, Cumhurbaþkanýnca alýnacak karar üzerine yürürlüðe konulacak. Strateji ve Bütçe Baþkanlýðý, kamu kurum ve kuruluþlarý, teþebbüslere mali fayda saðlayan uygulamalarýna iliþkin her türlü kayýt ve veriyi, bünyesindeki bilgi sistemine aktaracak.

Baþkanlýk ve devlet yardýmýnýn uygulanmasýndan sorumlu olan kamu kurum ve kuruluþlarý, gerçek ve tüzel kiþilerden, devlet yardýmlarýnýn izlenmesi ve etkilerinin deðerlendirilmesi amacýyla bilgi, belge, kayýt ve veri talep edebilecek. Söz konusu bilgi, belge, kayýt ve veriler bunlara sahip olan genel yönetim kapsamýndaki kamu idareleri ile kamu tüzel kiþiliðini haiz kurumlardan da talep edilebilecek. Bu suretle kendisi ile bilgi paylaþýlanlar, paylaþýlan verinin gizliliðinden ve güvenliðinden sorumlu olacak. Kiþisel verilerin korunmasý ile ilgili hükümleri ihlal edenler, muhtelif kanunlar gereðince gizli kalmasý lazým gelen bilgileri ifþa edenler ile bu fýkrada belirtilen amaç dýþýnda kullananlar hakkýnda Türk Ceza Kanunu ve ilgili diðer mevzuat hükümleri uygulanacak.

Devlet Destekleri Bilgi Sistemi'nde yer alan her türlü kayýt ve veri ile sisteme iliþkin mevcut teknik dokümantasyon ve kaynak kodlarý, bu maddenin yürürlüðe girdiði tarihten itibaren altý ay içinde bir protokol ile Strateji ve Bütçe Baþkanlýðýna devredilecek.

Düzenleme ile Ýller Bankasýnýn sermaye tavaný arttýrýlarak 9 milyardan 60 milyar liraya çýkarýlacak.

- YÖNETÝM KURULU ÜYELÝKLERÝ

Kamu idareleri ve bu idarelere baðlý, ilgili ve iliþkili kurum ve kuruluþlar, sermayesinin yarýsýndan fazlasý tek baþýna veya birlikte ya da ayrý ayrý doðudan veya dolaylý olarak kamuya ait olan ortaklýklar; fonlar, döner sermayeler, il özel idareleri, belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin baðlý kuruluþlarý, kurduklarý veya üye olduklarý birlikler ile doðrudan veya dolaylý olarak tek baþýna veya birlikte ya da ayrý ayrý sermayesinin yarýsýndan fazlasýna sahip olduklarý þirketler, kamu iktisadi teþebbüsleri ile bunlarýn doðrudan veya dolaylý olarak tek baþýna veya birlikte ya da ayrý ayrý sermayesinin yarýsýndan fazlasýna sahip olduðu kuruluþ, müessese, birlik, iþletme ve þirketler, özelleþtirme kapsam ve programýnda bulunanlarýndan sermayesinin yarýsýndan fazlasý kamuya ait kuruluþlar ile diðer kamu kurum ve kuruluþlarýnda istihdam edilen her statüdeki personel ile belediye baþkanlarý, belediye meclisi üyeleri ve il genel meclisi üyelerinden; özel veya kamu ayýrýmý gözetilmeksizin her statüdeki kurum ve kuruluþun yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danýþma kurulu üyeliðinde ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda görev alanlara, kurum içi ve kurum dýþý ayrýmý yapýlmaksýzýn bu görevlerinden sadece biri için ücret ödenebilecek.

Bu kapsamda yürütülen görevler nedeniyle huzur hakký, ücret, ikramiye gibi her ne ad altýnda olursa olsun bir ayda yapýlabilecek ödemelerin toplam 108 bin net tutarýnýn memur aylýk katsayýsý ile çarpýmý sonucu bulunacak tutarý geçemeyecek.

Genel Kurulda kabul edilen önergeyle, sermayesinin yarýdan fazlasý kamuya ait tüm ortaklýklar ve kamu görevlileri dýþýndan madde kapsamýndaki kamu kurum ve kuruluþlarý ile kamunun pay ve temsil hakký olan kurum ve kuruluþlara atananlar da uygulama kapsamýna alýndý.

Bu kapsamda, belirtilen üst sýnýra tabi ödemeler dýþýnda, söz konusu görevler nedeniyle doðrudan veya dolaylý olarak herhangi bir ad altýnda ayni veya nakdi menfaat saðlanamayacak.

Birden fazla görev alan personel, hangi görevin ücretini alacaðýný asli görevli olduðu kuruma beyan edecek.

Birden fazla görev alan personele ödenecek tutar üzerinden gerekli vergi kesintileri yapýlarak ilgilinin asli görevli bulunduðu kurumca bildirilen bir emanet hesabýna yatýrýlacak. Üst sýnýrý aþan ya da ücret alýnamayan görevlere iliþkin ödeme tutarlarý genel bütçe kapsamýndaki idarelerde genel bütçeye, diðer idarelerde ise ilgili kurum bütçesine gelir kaydedilecek.

Uygulamada ortaya çýkabilecek tereddütleri gidermeye ve uygulamayý yönlendirmeye Cumhurbaþkanlýðý yetkili olacak.

Kabul edilen bu düzenlemenin 1 Eylül 2024 olan yürürlük tarihi 1 Ocak 2025 olarak deðiþtirildi.