Türkiye'de serin hava etkisini sürdürecek mi?

Türkeþ, AA muhabirine, 2019'dan itibaren her yýl uzun ve sýcak yaz mevsimlerinden sonra sonbahar aylarýnýn kurak ve sýcak geçtiðini anlattý.

Bu sene de durumun ayný olduðunu belirten Türkeþ, "2024 sonbaharýnda da ne yazýk ki o beklenen yaðýþlar gelmedi, hava sýcaklýklarý hep yüksek oldu, ta ki hafta baþýna kadar. Bu hafta baþýnda yeni bir yaðýþlý sistem Akdeniz'den, Orta Akdeniz'den ve kýsmen Balkanlar'dan ama aðýrlýklý Akdeniz üzerinden geldi. Geçen haftaki kuru soðuk havanýn yerine nemli, ýlýk ama yaðýþlý bir hava gelmiþ oldu." dedi.

Türkeþ, yaðýþlý havanýn geç de gelse özellikle topraðýn tava gelmesini, ektikleri ürünün filizlenmesini isteyen çiftçiler için sevindirici olduðunu dile getirdi.

Bu yýl çok uzun süre Kuzey Atlantik'ten Türkiye'ye kadar geniþ bir alanda kuvvetli yüksek basýnç olduðunu aktaran Türkeþ, yüksek basýnç blokunun etkinliðinin sürdüðünü bildirdi.

Türkeþ, bu durumun Türkiye'ye kuzeyden, Balkanlar'dan, Kuzey Atlantik'ten ve Avrupa'dan yaðýþlý sistemlerin gelmesine engel olduðuna dikkati çekti.

Ýspanya'da ise tam tersi bir durumun yaþandýðýný vurgulayan Türkeþ, "Blok etkinliði bu kez yaðýþlý ve soðuk alçak havanýn Ýspanya üzerine yerleþmesine ve orada kuvvetli yaðýþ ve afete neden oldu. Hala tehlike devam ediyor. Küresel ölçekte havayý her gün takip ediyorum. 'Rossby dalgalarý' dediðimiz soðuk alçak, sýcak yüksek hava dalgalanmalarý var. Bu da böyle bir durum, 4-5 haftada küresel hava dolaþýmý tamamlanýyor." bilgisini verdi.

- "BU YIL HAVA SICAKLIKLARI MEVSÝM NORMALLERÝ CÝVARINDA"

Prof. Dr. Murat Türkeþ, bu yýl çok geç de olsa kýþýn göstergesi sayýlabilecek soðuk havanýn, Kuzey Amerika'dan Atlantik'e doðru "polar vortex" olarak adlandýrýlan sistemin bölgeye yerleþtiðini belirtti.

Bunun iyi olduðunu çünkü çok güçlü, genç bir sistemin atmosfere hareket verdiðinde Rossby dalgalarýnýn daha düzenli hareket ettiðini söyleyen Türkeþ, sözlerini þöyle sürdürdü:

"Öyle gözüküyor ki önümüzdeki birkaç hafta daha Türkiye'yi görece serin, yaðýþlý hava bekliyor. Yani Türkiye'nin özellikle yine çoðunlukla olduðu gibi kuzeybatýsý ve kuzeyi daha fazla yaðýþ almak üzere Türkiye'nin önemli bir bölümünde en az 3 hafta serin olacak. Yani sistemin biri gelecek, biri gidecek. Biz yaðýþ bekliyoruz. Daha uzun vadeli baktýðýmýzda bu yýl hava sýcaklýklarý, küresel iklim deðiþikliði, küresel ýsýnma nedeniyle mevsim normalleri civarýnda. Hatta bazý bölgeler normallerinin altýnda, bazýlarý normallerin üstünde seyredecek. Kýþ döneminde durum þimdilik böyle gözüküyor. Kuzey Atlantik'ten Türkiye'ye yaðýþlý hava sistemlerini getirebileceði genel atmosfer dolaþýmý hem Kuzey Amerika hem Kuzey ve Batý Avrupa için tekrar yeni yeni þekillenmeye baþladý. Sonra zamanlarda Türkiye için kýþ sistemleri yavaþ yavaþ etkili olmaya ve Türkiye'ye doðru yaklaþmaya baþladý. Eðer arada son 2 ayda olduðu gibi bir blok etkinliði Akdeniz'e ve Güney Avrupa'ya yerleþmezse serin bir hava beklentimiz var."

Uzun süreli kuraklýk analizlerini de deðerlendiren Türkeþ, Türkiye'nin güneyi, Ýç Anadolu'nun güneyi, Batý Anadolu ve Çanakkale'nin de bulunduðu bölgedeki barajlarýn 2023-2024 kýþ döneminde geç olsa da dolduðunu ifade etti.

Devamýnda yaz ve sonbaharýn çok uzun ve sýcak geçtiðini hatýrlatan Türkeþ, "Ýzmir yöresi çok tehlikeli. Ýzmir'deki barajlar örneðin Tahtalý Barajý yüzde 15 hatta altýna düþmüþ durumda. Yani yaðýþa ihtiyacýmýz var. Beklentimiz uzun süreli bölgesel yaðýþ yapabilen orta enlem alçak basýnçlarý ve Akdeniz alçak basýnçlarý. Bu birden olmayacak. Yani bu kuraklýðýn etkisi 3-5 yaðýþla mümkün deðil. Bu kalan günlerde ve kýþýn özellikle nisan ayýna kadar olan dönemde bölgesel, geniþ ölçekli, etkili, yeterli ve bereketli sistem yaðýþlarý alýrsak bunlar dolabilir ama eðer yeterli yaðýþ alamazsak var olan kuraklýða yeni bir kuraklýk eklenmiþ olacak." diye konuþtu.