Türkiye'nin göç yönetiminde üstün baþarýsý! ''Ýnsan haklarýna saygý temelinde yürütülen bir sýnýr dýþý mekanizmasý''
Ýçiþleri Bakaný Ali Yerlikaya, Türkiye'nin insan haklarý alanýndaki taahhütleri ve göç yönetimi konusundaki baþarýlarýný vurguladý. Bakan Yerlikaya, Türkiye'nin bu süreci, insan haklarýna saygý temelinde yürüttüðünü söyledi.
Anayasa Mahkemesi ve Ýçiþleri Bakanlýðý tarafýndan düzenlenen "Avrupa Ýnsan Haklarý Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi Kararlarý Iþýðýnda Göç ve Ýnsan Haklarý Uluslararasý Ýstiþare Konferansý" Cumhurbaþkanlýðý Dolmabahçe Çalýþma Ofisi'nde gerçekleþtirildi.
Ýçiþleri Bakaný Yerlikaya, konferansta yaptýðý konuþmada, göçün tarihin en kadim sosyolojik meselelerinden biri olduðunu ve hukuki açýdan da önemli bir olgu olduðunu söyledi.
Türkiye'nin göç yönetimini, Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan'ýn liderliðinde, Anayasa'nýn 6458 sayýlý Yabancýlar ve Uluslararasý Koruma Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde, milli menfaatler temelinde, medeniyet deðerleri ve insan haklarýna uygun olarak yürüttüðünü aktaran Yerlikaya, "Ülkemiz bugün, tarihsel birikimine uygun bir göç yönetimini baþarýyla uygulamaktadýr. Türkiye, kanunlarýmýza uygun olarak ülkemize gelen, bilim, sanayi ve ekonomi gibi alanlarda ülkemize katma deðer saðlayacak olan yabancýlarýn, iþlemlerini kolaylaþtýran, teþvik eden bir düzenli göç politikasýna sahiptir." ifadelerini kullandý.
Diðer taraftan Türkiye'nin, savaþ ve çatýþmalardan kaçan, yardýma ve desteðe ihtiyacý olan mazlumlara da þefkat elini uzattýðýný belirten Yerlikaya, "Göçü, insan hayatýný önceleyen, ancak kamu düzeni ve kamu güvenliðimizden asla taviz vermeyen bir anlayýþla yönetiyoruz." diye konuþtu.
Yerlikaya, "Uluslararasý temel tüm insan haklarý sözleþmelerine taraf olan ülkemiz, 4 Ekim 2024 tarihi itibarýyla, 1 milyon 45 bin 722 ikamet izni sahibi yabancýnýn yaný sýra, 3 milyon 89 bin 904 geçici koruma altýnda bulunan Suriyeliyi ve 213 bin 169 uluslararasý koruma sahibi yabancýyý misafir etmektedir." dedi.
Türkiye'nin insan haklarý hukuku alanýndaki uluslararasý temel belgeleri ve göç müktesebatýný erken dönemlerde kabul ettiðini ve iç hukukunun bir parçasý haline getirdiðini belirten Yerlikaya, 1951 Cenevre Sözleþmesi ve 1967 Protokolü baþta olmak üzere, uluslararasý mülteci hukukuna taraf olduðunu kaydetti.
Yerlikaya, "Ayný zamanda Avrupa Ýnsan Haklarý Sözleþmesi ve Birleþmiþ Milletler Mülteci Haklarý kapsamýnda üstlendiði yükümlülüklerle, göçmenlerin ve uluslararasý koruma altýndaki yabancýlarýn temel haklarýnýn korunmasýný güvence altýna almýþtýr. Uluslararasý insan haklarý hukukuna uygun politikalarýmýz, göçmenlerin ve uluslararasý koruma altýndaki yabancýlarýn sadece fiziksel güvenliðini saðlamakla kalmamýþ, ayný zamanda onlarýn eðitim ve saðlýk gibi temel haklara eriþimlerini mümkün kýlmýþtýr." deðerlendirmesinde bulundu.
"YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA KANUNU TÜRKÝYE'NÝN GÖÇ YÖNETÝMÝNDE ÖNEMLÝ BÝR KÝLOMETRE TAÞI"
Bakan Yerlikaya, 2013 yýlýnda kabul edilen 6458 sayýlý Yabancýlar ve Uluslararasý Koruma Kanunu'nun, Türkiye'nin göç yönetiminde önemli bir kilometre taþý olduðunu ifade ederek, þunlarý söyledi:
"Göç yönetimimize köklü deðiþiklikler getiren bu kanun, Türk Yabancýlar Hukuku'nda ve göç politikalarýnýn inþasýnda yeni bir dönemin baþlangýcý olmuþtur. Bugün uzman bir kuruluþ olarak görevlerini yerine getiren Göç Ýdaresi Baþkanlýðýmýzýn kuruluþu bu kapsamda gerçekleþmiþtir. Kanunun hazýrlanmasý sürecinde, ülkemizin tarihi ve kültürel mirasýyla birlikte, evrensel insan haklarý ve insanlýðýn ortak deðerleri dikkate alýnmýþtýr. Kanun, göçmenlerin her insan gibi doðuþtan getirdiði temel hak ve özgürlüklerini güvenceye alýrken ayný zamanda kamu düzeni ve güvenliðini saðlamak için etkin önlemler getirmiþtir."
6458 sayýlý kanunun, geçici koruma, uluslararasý koruma ve ikamet izni gibi düzenlemeleri, göçmenlerin hukuki statülerini net bir biçimde tanýmladýðýný ve bu kiþilerin haklarýný koruma altýna aldýðýný vurgulayan Yerlikaya, "Kanunla getirilen düzenlemeler ve özellikle koruma mekanizmasý, uluslararasý hukukun temel ilkelerine, Avrupa Konseyi ilkelerine ve özellikle Avrupa Ýnsan Haklarý Sözleþmesi ile Avrupa Ýnsan Haklarý Mahkemesi içtihatlarýna uygunluðuyla, güçlü bir dayanaða sahiptir. Avrupa Konseyi'nin kurucu üyesi olan ülkemizin göç yönetiminde benimsediði politikalar, Avrupa Konseyi'nin 3 temel dayanak olarak ifade ettiði insan haklarýna, demokrasiye ve hukukun üstünlüðüne dayanmaktadýr." ifadelerini kullandý.
"DÜZENSÝZ GÖÇLE MÜCADELE TÜM DÜNYADA BAÞLICA SORUNLAR ARASINDA YER ALMAKTADIR"
Bakan Yerlikaya, 6458 sayýlý kanunun getirdiði en kritik düzenlemelerden birinin, tüm kanunun uygulanmasýna temel teþkil eden 4. maddede yer aldýðýný belirterek, "Bu maddeye göre hiç kimse iþkenceye, insanlýk dýþý, onur kýrýcý ceza veya muameleye tabi tutulamaz. Irký, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi fikirleri dolayýsýyla hayatýnýn veya hürriyetinin tehdit altýnda bulunacaðý bir yere gönderilemez. AÝHM içtihatlarýndan olan 'otomatik durdurucu' etki de kanunlarýmýzýn temel yeniliklerinden birini oluþturmaktadýr." þeklinde konuþtu.
Düzensiz göçle mücadelenin tüm dünyada baþlýca sorunlar arasýnda yer aldýðýný belirten Yerlikaya, þöyle konuþtu:
"Göç yönetiminin tüm alanlarýnda olduðu gibi, düzensiz göç ve göçmen kaçakçýlýðýyla mücadele ve sýnýr dýþý süreçlerinin tamamýnda, hukuk, insan haklarý ve medeniyet deðerlerimizi referans almaktayýz. Ülkemiz, insan haklarýna saygý temelinde yürütülen bir sýnýr dýþý mekanizmasýna sahiptir. Geri gönderme merkezlerinin tamamý baþkanlýðýmýzca, 'kötü muameleye sýfýr tolerans' prensibiyle iþletilmektedir. Geri gönderme merkezleri, taraf olduðumuz uluslararasý sözleþmeler ve iç hukukumuzda yer alan kurumlar tarafýndan haberli ve habersiz denetlenmektedir."
Yerlikaya, Mobil Göç Noktasý araçlarýnýn da düzensiz göçle mücadele kapsamýnda, medeniyet deðerleri, insan haklarý ve hukuk temelinde yürüttükleri çabalarýnýn bir sonucu olarak uygulamaya geçirildiðini söyledi.
Ýstanbul'da 5 yýla yakýn valilik görevinde bulunduðunu anýmsatan Yerlikaya, düzensiz göçle mücadele için hizmete aldýklarý 270 Mobil Göç Noktasý aracýyla 1 milyon 678 bin kimlik kontrolü yaptýklarýný ve 142 bin düzensiz göçmeni tespit ederek geri gönderme merkezlerine gönderdiklerini kaydetti.
Ýnsan haklarý ile ilgili yaklaþýmlarýný ve faaliyetlerini en iyi anlatan uygulamalarýndan birinin de YÝMER 157 Çaðrý Merkezi olduðunu kaydeden Yerlikaya, "Göç Ýdaresi Baþkanlýðýmýz bünyesinde kurulan, acil yardým ve ihbar hattý olan YÝMER 157 Çaðrý Merkezi, þimdiye kadar 20 milyondan fazla çaðrý almýþtýr. 5 dilde, 7-24 hizmet veren YÝMER, yabancýlardan gelen her türlü bilgi talebini ve yardým ihbarýný titizlikle deðerlendirmekte, olaylara hýzlý müdahalede bulunmamýzý saðlamaktadýr. YÝMER 157, kolluk kuvvetleri koordinasyonuyla 15 binden fazla kiþinin hayatýný kurtarmýþtýr." dedi.
Bakan Yerlikaya, konferansýn düzenlenmesinde emeði geçenlere teþekkür etti.
Konferansta, Anayasa Mahkemesi Baþkaný Kadir Özkaya, Yargýtay Baþkaný Ömer Kerkez, Sayýþtay Baþkaný Metin Yener, Azerbaycan Anayasa Mahkemesi Baþkaný Farhad Abdullayev, Türkiye Avrupa Ýnsan Haklarý Mahkemesi yargýcý Prof. Dr. Saadet Yüksel ve AÝHM hakimlerinin yaný sýra Azerbaycan, Romanya ve Moldova Anayasa Mahkemesi üyeleri ile yargý mensuplarý da yer aldý.
