Türkiye'ye çaðrýda bulundular: Osmanlý'nýn izlerini korumak istiyoruz

Lübnan'da 2 bin 750 ton amonyum nitratýn infilak etmesi sonucu meydana gelen patlama, ülkenin ekonomik açýdan can damarý sayýlan Beyrut Limaný'ný harabeye çevirdiði gibi olay yerine yakýnlýðý nedeniyle tarihi yapýlarýn bulunduðu Cýmmeyze bölgesinin dokusunda da büyük tahribata yol açtý.

Beyrut sakinleri, ekonomik kriz nedeniyle devlet imkanlarýnýn sýnýrlý olmasýný göz önünde bulundurarak hayýr kuruluþlarý ve gönüllülerin destekleri ile yaralarýný sarmaya devam ediyorlar.

Beyrut Limaný'nýn hemen karþýsýndaki Mar Mihail Caddesi'nde yer alan Osmanlý döneminden kalma tarihi "Gulam" binasý, restorasyon çalýþmalarýnýn ardýndan sakinlerini bekliyor.

Osmanlý dönemine ait binalardan biri olarak 1840 yýlýnda inþa edilen Gulam binasý, patlamadan hasar gören tarihi 968 yapýdan biriydi. Üzerinden yaklaþýk 14 ay geçen patlamada büyük hasara maruz kalan 360 tarihi binanýn 4'te biri restore edilebildi.

Hayýr kuruluþlarý ve gönüllülerin destekleri ile restorasyonu tamamlanan Osmanlý dönemine ait Gulam binasý, Beyrut Limaný patlamasýnýn yýkýma maruz býraktýðý Cýmmeyze ve Mar Mihail bölgelerindeki yeniden imar için simgesel bir yapý olarak duruyor.

- "TÜRK (OSMANLI) DÖNEMÝ, LÜBNAN TARÝHÝNDE TEMEL BÝR AÞAMAYI OLUÞTURUYOR"

Beyrut Valisi Abbud, 4 Aðustos 2020'deki büyük patlamanýn meydana geldiði Beyrut Limaný'na yakýn tarihi yapýlarýn bulunduðu Cýmmeyze bölgesinde restorasyonu tamamlanan Osmanlý Ýmparatorluðu dönemine ait tarihi "Gulam" binasýný yerinde incelediði sýrada AA'ya konuþtu.

Vali Abbud, geçen yýl meydana gelen patlamanýn Beyrut kentinin mimari olarak en güzel bölgesinde yýkýma yol açtýðýný söyledi.

Beyrut Limaný'ndaki patlamanýn arkasýnda býraktýðý can kayýplarýnýn yaný sýra telafisi zor olacak bir yýkým da býraktýðýnýn altýný çizen Abbud, "Beyrut'un, patlamada maruz kaldýðý büyük yýkým sebebiyle kimliði ve mimari yapýsýný kaybedeceðinden endiþe ediyorduk." ifadelerini kullandý.

Liman patlamasýnýn izlerini ve özellikle de Beyrut mimarisi olan tarihi yapýlarýn restorasyonu için Türkiye'nin yaný sýra tüm dost ve kardeþ ülkelere yardým çaðrýsýnda bulunan Abbud, "Türk (Osmanlý Ýmparatorluðu) dönemi, Lübnan tarihinde temel bir aþamayý oluþturuyor. Beyrut kimliðinin bir parçasýný oluþturan o aþamayý korumak istiyoruz." diye konuþtu.

Beyrut'un tarihi kimliðinin geleceðinin ayrýlmaz bir parçasý olduðuna iþaret eden Abbud, bu nedenle de baþkentlerini tarihten koparmamaya gayret ettiklerini dile getirerek, restorasyonu tamamlanan "Gulam" binasý gibi tarih izlerini taþýyan diðer tüm yapýlarýn da bir an önce Beyrut'a kazandýrýlmasý temennisinde bulundu.

- "TARÝHÝ YAPILARIN RESTORASYONU DETAYLI ÝÞÇÝLÝKLER VE YÜKSEK MALÝYETLER GEREKTÝRÝYOR"

Beyrut Amerikan Üniversitesi'nde "Ýyi Komþuluk Giriþimi" projesine öncülük eden Lübnanlý mimar Muna Hallak da 1840 ila 1930 yýllarý arasýnda birkaç aþamayla inþa edilen Gulam binasýnýn Beyrut'un tarihi mimarisine ýþýk tuttuðunu söyledi.

Duvar ve merdivenlerinde beyaz taþýn kullanýldýðý tarihi binanýn çatýsýnda ahþap bulunduðunu anlatan Hallak, "Tüm bunlar da Lübnan'ýn 19. yüz yýlýna ait mimarisini oluþturuyor." dedi.

Gulam binasýnýn sadece bir mühendislik harikasýndan ibaret olmadýðýnýn altýný çizen Hallak, þunlarý kaydetti:

"Beyrut kentinin tarihiyle köklü baðlantýsý olan bu bina ayný zamanda içinde konaklanan çok sayýdaki insanýn hikayesine tanýklýk ediyor. Tarihi yapýlarýn ve özellikle de Osmanlý dönemine ait eserlerin restorasyonu, modern yapýlara göre zaman alan detaylý iþçilikler ve yüksek maliyetler gerektiriyor."

Lübnanlý mühendis Muhammed Gatma ise Osmanlý dönemi mimarisine tanýklýk eden eserlerden Gulam binasýna iþaret ederek, "Bu binadaki her taþ geçmiþin hikayelerini taþýyor ve geçmiþten günümüze mimarinin geliþtiðini yansýtýyor." diye konuþtu.

Gulam binasýnýn tarihi yapýsýný bozmamak için restorasyonunda 19. asýrda kullanýlan malzemelerden taviz vermediklerine dikkati çeken Gatma, çimento kullanmaya özen gösterdiklerini dile getirerek, "Bizler özenle binayý içerden ve dýþarýdan tarihi mimarisine uygun þekilde restore etmeye gayret ettik." ifadelerini kullandý.

- BEYRUT LÝMANI'NDAKÝ PATLAMA

Beyrut Limaný'nda 4 Aðustos 2020'de patlayýcý maddelerin bulunduðu bir depoda önce yangýn çýkmýþ, ardýndan tüm kenti sarsan çok güçlü bir patlama meydana gelmiþti.

Cumhurbaþkaný Miþel Avn, patlamaya 6 yýldýr limandaki bir depoda tutulan 2 bin 750 ton amonyum nitratýn yol açtýðýný söylemiþti.

Patlamada 200'ü aþkýn kiþinin hayatýný kaybettiði, 6 binden fazla kiþinin yaralandýðý ve 300 bin kiþinin patlama nedeniyle yerinden olduðu açýklanmýþtý.

Olayýn üzerinden 14 ay geçmesine raðmen patlamayla ilgili soruþturma sonuçsuz bir þekilde devam ediyor.