Uzmanlardan Tuzla fayý uyarýsý: Kýrýlma olasýlýðý var

Sözbilir, AA muhabirine AFAD'ýn 81 il için 2021'de yayýnladýðý Ýl Afet Risk Azaltma Planlarý çerçevesinde Ýzmir'in afetlerden en az zararla çýkmak için 227 eylemi gerçekleþtirmesi gerektiðini, bu eylemlerin zamanýnda tamamlanmasý halinde Ýzmir'in 2030'da tüm afetlere hazýr olacaðýný ifade etti.

30 Ekim 2020'deki Seferihisar merkez üslü depreminin ardýndan bölgedeki faylarda stres birikiminin gerçekleþmeye baþladýðýný bildiren Sözbilir, Ýzmir'de özellikle 2000 yýlý öncesi yapýlan binalarýn riskli olduðunu, kentsel dönüþüm çalýþmalarýnýn ise yavaþ ilerlediðini dile getirdi.

Sözbilir, Seferihisar ve Balçova'da yapý stoku envanterinin çýkartýldýðýný, Bayraklý, Konak, Bornova gibi ilçelerde de yeni çýkartýlmaya baþlandýðýný, bina performans analizi açýsýndan ise daha gerilerde olunduðuna iþaret etti.

Ýzmir il sýnýrlarýnda 17 diri fay tespit edildiðini, bunlardan 5'inin tekrarlama aralýðý, geçmiþ dönemlerde ürettiði deprem sayýsý ve en son ne zaman kýrýldýðýna iliþkin bilgiler bulunduðunu anlatan Sözbilir, þöyle konuþtu:

"Tuzla Fayýnýn yaklaþýk 2 bin yýldýr kýrýlmadýðý ortaya çýktý. Bu fayýn deprem tekrarlama aralýðý da 2 bin yýl civarýnda. Bu fayýn yakýn gelecekte kýrýlma olasýlýðý var. Birkaç gün önce bir sürü deprem oldu Buca'da. Bu depremlerin hepsi bu fayla iliþkili, bu fayýn kuzeydoðu ucunda gerçekleþiyor. Fay bir þekilde sistemi zorlamaya baþlamýþ durumda. Bu, yarýn deprem olacak anlamýna gelmiyor ama gelecekte bu fayýn kýrýlacaðý þu anki bilimsel veriler ýþýðýnda biliniyor."

- YENÝFOÇA, GÜMÜLDÜR VE KEMALPAÞA'DA FAY ÝNCELEMESÝ

Ýzmir'de birkaç üniversitenin hazýrladýðý TÜBÝTAK projesi kapsamýnda faylarýn daha iyi tanýnmasý için çalýþma yürütüldüðünü, faylarýn içinde hendek açarak geçmiþte ürettiði depremlere iliþkin verilere ulaþýlmaya çalýþýldýðýný kaydeden Sözbilir, bu kapsamda son olarak Yenifoça, Gümüldür ve Kemalpaþa faylarý için çalýþma yaptýklarýný aktardý.

Ýzmir özelinde 3 sene önce baþlattýklarý deprem erken uyarý sisteminde de test aþamasýna geldiklerini söyleyen Sözbilir, 1 ay içinde 12 istasyon kuracaklarýný, amaçlarýnýn metro, doðalgaz hattý ve büyük ölçekli yapýlarýn deprem öncesi elektriðini kesmek olduðunu ifade etti.

- MAHALLE BAZINDA ARAMA KURTARMA ÖRGÜTLERÝ

"Deprem ne zaman olacak" düþüncesinden ziyade "Deprem geldiðinde ne yapmam gerekiyor" düþüncesinin geliþmesi gerektiðini vurgulayan Sözbilir, þunlarý kaydetti:

"Hiçbir deprem bizim yapý stokumuzu güçlendirmemizi beklemeyecek. Deprem anýnda bina sallanýrken koþturmamamýz ve belli bir yaþam alaný oluþturmamýz gerekiyor. Mahalle, bina ve aile ölçeðinde ne yapmamýz gerektiðine dair önceden tatbikatlar yapmamýz gerekiyor. Dýþarýda olan insan enkazýn altýndaki insana müdahale edemiyor çünkü ne yapmasý gerektiðini bilmiyor. Kurtarma ekiplerinin hemen gelme þansý yok. Mahalle bazýnda arama kurtarma örgütlerinin kurulmasý lazým, halkýn içinden. Genç dinamik insanlarýn 8-10 kiþilik gruplarla AFAD, AKUT gibi kuruluþlarýndan eðitim almalarý ve her mahallenin içinde arama kurtarma gereçlerinin hazýr bulunduðu konteynerlerin kurulmasý lazým. Bina yýkmak, yeniden yapmak uzun süreçli iþler, o yüzden depreme hazýrlýklý olmak gerek."