Yargýtay'dan emsal karar! Yurt dýþýnda boþananlarý ilgilendiriyor

Yargýtay Hukuk Genel Kurulu, mal rejiminin tasfiyesi davalarýnýn zaman aþýmý baþlangýç tarihinde yaptýðý deðiþiklikle yabancý ülkede boþananlarý ilgilendiren emsal bir karar imza attý. Ýçtihat Bülteni'nden edinilen bilgiye göre, Seydiþehir Asliye Hukuk Mahkemesi'nin Aile Mahkemesi sýfatýyla baktýðý davada, davacý yabancý ülkede gerçekleþen boþanma davasýnýn Türkiye'deki tanýma tenfiz davasýndan itibaren 10 sene içerisinde zaman aþýmý baþlamasý gerektiðini savunarak mal rejiminin tasfiyesini istedi. Ancak mahkeme Türkiye'de gerçekleþen tanýma tenfiz davasýnýn kesinleþmesi tarihinden itibaren deðil; yabancý ülkede gerçekleþen boþanma davasýnýn kesinleþmesi tarihinden itibaren zaman aþýmýnýn baþlayacaðý gerekçesiyle davayý reddetti. Bunun üzerine dava temyiz edildi ve 2021 yýlýnda Yargýtay 8. Hukuk Dairesi yabancý ülkede gerçekleþen boþanma davalarýn zaman aþýmýnýn tanýma tenfiz davasýnýn kesinleþmesi tarihinden itibaren gerçekleþmesi gerektiðini ifade ederek bozmak kararý verdi. Seydiþehir Asliye Hukuk Mahkemesi'nin Aile Mahkemesi sýfatýyla kararýnda direnmesi üzerine, Yargýtay Hukuk Genel Kurulu 2023 yýlýnda, mal rejiminin tasfiyesi davalarýnda, yabancý ülkede gerçekleþen boþanma davalarýnda tanýma tenfiz davasýnýn kesinleþmesi tarihinden itibaren deðil; yabancý ülkede gerçekleþen boþanma davasýnýn kesinleþmesi tarihinden itibaren zaman aþýmý baþlangýcýnýn gerçekleþmesi gerektiðine karar verdi. Yargýtay'ýn verdiði emsal kararý yorumlayan Ýstanbul Barosu Avukatlarýndan Fatih Karamercan LL.M. (Legum Magister), bu þekilde zaman aþýmý baþlangýcýnýn artýk taraflarýn iradesine býrakýlmadýðýný, dolayýsýyla kararýn hem hukuken hem de sosyolojik olarak doðru ve yerinde olduðunu söyledi.

BÝRÝNCÝ DERECE MAHKEME KARARINDA DÝRENÝNCE DEÐÝÞÝKLÝÐE GÝDÝLDÝ

Kararýn detaylarýný anlatan Avukat Fatih Karamercan, "Yargýtay Hukuk Genel Kurulu, yabancý ülkede boþananlarý ilgilendiren emsal bir karara imza attý. Seydiþehir Asliye Hukuk Mahkemesi, aile mahkemesi sýfatýyla baktýðý davada; davacý yabancý ülkede gerçekleþen boþanma davasýnýn Türkiye'deki "tanýma tenfiz" davasýndan itibaren 10 sene içerisinde zaman aþýmý baþlamasý gerektiðini savunarak mal rejiminin tasfiyesini istiyor. 2019 yýlýnda mahkeme Türkiye'de gerçekleþen tanýma tenfiz davasýnýn kesinleþmesi tarihinden itibaren deðil; yabancý ülkede gerçekleþen boþanma davasýnýn kesinleþmesi tarihinden itibaren zaman aþýmýnýn baþlayacaðý gerekçesiyle davayý reddediyor. Dava temyiz edilince devreye Yargýtay 8. Hukuk Dairesi 2021 yýlýnda giriyor ve yabancý ülkede gerçekleþen boþanma davalarýn zaman aþýmýnýn tanýma tenfiz davasýnýn kesinleþmesi tarihinden itibaren gerçekleþmesi gerektiðini içtihat ediyor. Seydiþehir Asliye Hukuk Mahkemesi aile mahkemesi sýfatýyla kararýnda direniyor. Yargýtay Hukuk Genel Kurulu 2023 tarihinde verdiði emsal kararýnda, yabancý ülkede gerçekleþen boþanma davalarýnda tanýma tenfiz davasýnýn kesinleþmesi tarihinden itibaren deðil; yabancý ülkede gerçekleþen boþanma davasýnýn kesinleþmesi tarihinden itibaren zaman aþýmý baþlangýcýnýn gerçekleþmesi gerektiðine karar verdi" dedi.

"DOÐRU VE YERÝNDE BÝR KARARDIR"

Daha önceki içtihatý eleþtirdiklerini ifade eden Karamercan, "Gerçekleþen içtihat deðiþikliði ile zaman aþýmý baþlangýcý artýk taraflarýn iradelerine býrakýlmamýþtýr. Bu þekilde zaman aþýmý ruhuna uygun bir karar verilmiþtir. Özetle; yabancý ülkelerde gerçekleþen boþanma davalarýnda, mal rejiminin tasfiyesi davalarý açýsýndan yabancý ülkede gerçekleþen boþanma davasýnýn kesinleþmesi tarihinden itibaren 10 yýl içerisinde mal rejiminin tasfiyesi davasý açýlmalýdýr. Daha önce þu þekildeydi; Diyelim ki Almanya'da, Köln'de boþanma davasý açýldý ve kesinleþti, önceki içtihata göre zaman aþýmý baþlamýyordu. Türkiye'de taraflar ne zaman isterse, tanýma tenfiz davasýný açtýktan sonra o davanýn Türkiye'de kesinleþmesi tarihinden itibaren 10 sene içerisinde mal rejiminin tasfiyesi davasý açýlabiliyordu. Ancak bu hem sosyolojik hem de hukuksal sorunlara yol açýyordu. Genelde bu davalarýn da yýllar sonra açýlmasý sebebiyle bu davalar taraflarýn mirasçýlarý arasýnda görülüyordu. 30-40 sene sonra bile bu davalarýn açýlmasý mümkün hale gelmiþti. Þu andaki içtihata göre, örneðimizde olduðu gibi; Almanya Köln mahkemelerinde kesinleþmesi tarihinden itibaren 10 sene içerisinde Türkiye'de mal rejiminin tasfiyesi davasý açýlmalýdýr. Bu karar hem hukuken hem de sosyolojik olarak doðru ve yerinde bir karardýr" diye konuþtu.