Ýkinci Dünya Savaþý'nýn sona ermesinin üzerinden 74 yýl geçmesine raðmen, savaþýn etkileri ve yaþananlar hafýzalarda yankýlanmaya devam ediyor.
Savaþ sýrasýnda Almanya, Ýtalya ve Japonya'nýn kurduðu Mihver Ýttifaký'na karþý, Birleþik Krallýk, Fransa, Sovyetler Birliði, ABD ve Çin Cumhuriyeti baþta olmak üzere bazý ülkeler Müttefik Devletler ittifakýný oluþturmuþtu.
Rusya , 7 Kasým 1941'in yýldönümün Moskova'nýn Kýzýl Meydan'ýnda geçit töreni yaparak kutlarken, Ýngiltere, ABD, Kanada ve Dünyadaki diðer Batý müttefikleri de Ýkinci Dünya Savaþý ve sonrasýndaki çatýþmalarda hayatýný kaybedenlere adýyor.
Ancak Soðuk Savaþ dönemi, SSCB ile Batý arasýndaki savaþ ittifakýnýn unutulmasýna neden oldu.
Ýrlanda'daki University College Cork emekli tarih profesörü ve Sovyet diplomatik, askeri tarihine hakimliði ile bilinen Geoffrey Roberts, 1980'lerin sonlarýndan bu yana Ýkinci Dünya Savaþý'nda SSCB'nin rolü hakkýnda prolitik kitaplar yazýyor. Kitaplarýnda Dýþiþleri Bakaný Vyacheslav Molotov, Sovyet lideri Joseph Stalin ve savaþýn en ünlü komutanlarýndan General Georgy Zhukov gibi kilit isimler yer alýyor.
Roberts son olarak Londra'daki Brunel Universitesi Tarih Profesörü Dr. Martin Folly, II. Dünya Savaþý uzmanlarýndan önde isim Rus tarihçi Dr. Oleg Rzheshevsky ile birlikte, yeni bir kitap yayýmladý: : Churchill and Stalin: Comrades-in-Arms During the Second World War. (Ýkinci Dünya Savaþý Sýrasýnda Silah Arkadaþlarý: Churchill ve Stalin)
'TARÝHÝN EN BAÞARILI ÝTTÝFAKI'
Rus yayýn organý Sputnik'e konuþan Roberts, Sovyetler Birliði ile Batý müttefikleri arasýndaki savaþ ittifakýnýn önemini ve bugünkü yansýmalarýný anlatan yeni kitabýndan þöyle bahsetti:
''Stalin’in dediði gibi, Ýngiltere, Sovyetler Birliði ve ABD’nin savaþ koalisyonu tarihin en baþarýlý ittifakýydý. Hitler'i ve Nazileri yenmek için derin, geniþ kapsamlý; askeri, siyasi ve ekonomik iþbirliði gerekiyordu. Üç müttefik arasýndaki siyasi ve ideolojik farklýlýklar karmaþýktý. Ama bu durum iþbirliðini engellemedi ve her devlet Nazi Almanyasý karþýsýndaki ortak zaferlere büyük katkýlarda bulundu. Elbette, zafere asýl katkýda bulunan SSCB idi. Ýngiltere, ABD ve diðer müttefik devletler, Kýzýl Ordu’nun muzaffer ilerlemesini hýzlandýran ve Sovyetler Birliði’nin çok ihtiyaç duyduðu maddi yardýmda bulundu.''
ÝKÝLÝ ÝLÝÞKÝLER
Roberts, Folly ve Rzheshevsky kitaplarýnda, büyük ideolojik anlaþmazlýklarýna raðmen, Stalin ve Churchill'in yakýn ve samimi bir çalýþma iliþkisi kurduklarýný belirtiyor.
Bunun nasýl mümkün olduðu sorulduðunda Roberts, ''Ýkinci Dünya Savaþý Churchill'in önce Nazilere karþýydý ve Hitler'i durdurmak için bir Anglo-Fransýz-Sovyet ittifakýný savunuyordu. By da Stalin'in takdir ettiði bir duruþtu.'' ifadelerini kullanýyor. Roberts'a göre Churchill, kendi adýna Sovyet ordusunun ve halkýn Alman istilasý karþýsýnda verdiði mücadeleye hayran kaldý. Stalin'i savaþçý arkadaþý, silah arkadaþý olarak gördü.
Roberts, Churchill-Stalin iliþkisinin en önemli baðýný yazýþmalarýn saðladýðýný belirtiyor. Ýki liderin 500'den fazla mesaj alýþveriþinde bulunduðunu belirtiyor. Roberts'a göre Churchill, Stalin'i görmek için iki kez Moskova'ya uçtu ve iki lider Tahran, Yalta ve Potsdam zirvelerinde yoðun bir þekilde etkileþime girdi. Roberts ayrýca bu yazýþma ve konuþma kayýtlarýna, kitabýnda yer verildiðini belirtiyor.
Roberts, iki liderin iliþkisinin daha sonra Soðuk Savaþ döneminde birbirilerine katþý olan saygýlarýný yitirmemelerini saðladýðýný ifade etti.