Tam 2 bin 200 yýllýk... Uzun ve titiz bir çalýþmayla hazýrlanýyor, meraklýsýna satýlýyor

Turizm sektöründe faaliyet gösteren Meltem Demirel, Bergama'nýn önemli kültürel deðeri parþömenin yaþatýlmasý için çalýþma yapan Macit Gönlügür'ün iþ ilanýna baþvurarak 2014 yýlýnda bu zanaatla tanýþtý.

Parþömenin tüm yapým aþamalarýnda ustalaþmak isteyen Demirel, son karatabak ustasý olarak bilinen ve bir süre önce Cumhurbaþkanlýðý tarafýndan "Yaþayan Ýnsan Hazineleri Geleceðe Aktarýlan Mirasýn Temsilcileri Ödülü"ne de layýk görülen Ýsmail Araç'ýn çýraklýðýný yaptý.

Meltem Demirel ve 2018 yýlýnda "çýraklýða kabul ettiði" eþi Sinan Demirel, evlerinin çatý katýna parþömen atölyesi kurdu.

Oðlak derisini, orijinaline sadýk kaldýklarý yöntemlerle bir yazý ve resim aracýna dönüþtüren çift, hediyelik eþya olarak ürettikleri parþömenleri Bergama'daki turistik merkezlerin yaný sýra internet üzerinden pazarlamaya baþladý.

Sipariþe göre antik yazý ve resimlerin yaný sýra dijital baský yöntemiyle farklý görsellerin iþlenebildiði parþömen, dýþ pazarda büyüklüðüne göre 20 ile 50 avro arasýnda deðiþen fiyatlarda alýcý buluyor.

- COÐRAFÝ ÝÞARET SONRASI ÝLGÝ ARTTI

Meltem Demirel, AA muhabirine, deriyi tabaklama ve parþömen haline getirmenin uzun, kirli ve kötü kokulu bir iþlem olduðunu, çevresindekilerin bir kadýn olarak bu iþte ustalaþmasýný yadýrgadýðýný ancak onlara aldýrýþ etmediðini söyledi.

Tabakhaneden aldýklarý oðlak derilerini 10 gün kireçli suda beklettiklerini, kavaleta býçaðýyla üzerindeki tüyleri sýyýrdýklarýný anlatan Demirel, çerçeveye gerdikleri deriyi inceltme býçaðýyla kazýyarak parþömen haline getirdiklerini anlattý.

Parþömenlerin ressam ve hattatlar tarafýndan tuval olarak kullanýlabildiðini, üzerine dijital baskýyla farklý görsellerin iþlenebildiðini aktaran Demirel, geçen yýl coðrafi iþaret tescil belgesi alýndýktan sonra parþömene ilginin arttýðýna dikkati çekti.

Demirel, parþömene yurt dýþýndan da taleplerin arttýðýný belirterek, "Baþta ABD ve Ýspanya olmak üzere çeþitli ülkelerden teklif almaya baþladýk. Geleneksel yöntemlerle parþömen yaptýðýmýz için ayda 50 adet yapabiliyoruz. Bunu ilerleyen süreçte ayda 200 adede kadar çýkarmayý hedefliyoruz." ifadelerini kullandý.

Sinan Demirel ise iþin zorluðunu eþiyle çalýþmaya baþlayýnca gördüðünü söyledi.

Hazýrladýklarý her bir ürünün kendisi için ayrý güzelliði olduðunu dile getiren Demirel, bu zanaatýn yaygýnlaþmasý ve usta sayýsýnýn artmasý için ellerinden geleni yaptýklarýný kaydetti.

- PARÞÖMENÝN TARÝHÝ

Milattan önce 2. yüzyýlda Bergama Kütüphanesinin eser zenginliðiyle Ýskenderiye Kütüphanesi ile yarýþýr duruma gelmesi nedeniyle Mýsýr'ýn papirüs ihracatýný yasaklamasý üzerine Bergama Kralý II. Eumenes, alternatif bir yazý maddesi bulunmasýný emretti.

Dönemin kütüphane müdürü Krates ile Ýrodikos'un oðlak derisini gerip kurutarak hazýrladýðý yazý materyali, Bergama Kaðýdý (Pergaminae Chartae) adýyla hýzla yaygýnlaþtý ve sonraki yýllarda "pergament" olarak anýldý.

Ýki tarafýna da yazý yazýlabilmesi ve dayanýklýlýðý sayesinde tercih gören parþömen, kültürel eserlerin yaný sýra kutsal kitaplarýn geniþ kitlelere ulaþtýrýlmasýnda etkin bir aracýlýk iþlevi üstlendi.