Amerikalýlara örnek oluyor: Safranbolu Evleri
Safranbolu evleri mimarisiyle Amerika'ya örnek oluyor. Çatýsýnda kýrma çatý üzerinde de oluklu kiremitleri olan Safranbolu evlerinin yapým sistemi, Amerikalýlarýn örnek aldýðý ve bunu çeliðe uyguladýklarý bir sistem olarak yer alýyor.
UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan evleriyle dünyaca ünlü Karabük'ün Safranbolu ilçesindeki tarihi yapýlar, mimarisiyle dünyaya örnek oluyor.
4 Ekim Dünya Mimarlýk Günü çeþitli etkinliklerle kutlanýrken, Osmanlý döneminin mimarisi, þehir hayatý ve kültürünü yansýtmasý nedeniyle "Osmanlý'nýn parmak izi" olarak da adlandýrýlan Safranbolu ilçesinde 18, 19. yüzyýl ve 20. yüzyýlýn baþlarýnda inþa edilen evler, mimarisiyle dikkat çekiyor. Genelde 2 ya da 3 katlý binalardan oluþan Safranbolu evlerinde çoklu nüfus nedeniyle 8 oda bulunurken, evler tarihte komþuluk hakkýný da gözetilerek inþa edildi. Safranbolu'da hiçbir ev diðerinin manzarasýný ve ýþýðýný kapatmazken, tüm evlerin kendilerine göre daha merkezi konumdaki kamu binalarýna, dini yapýlara ve anýt eserlere dönük yapýlmasý dikkat çekiyor.
"AMERÝKALILARA ÖRNEK OLDU"
Giriþ ve zemin katlarý kalýn taþ duvardan yapýlan Safranbolu evleri, yazýn klima görevi görürken, ahþap yaydan arasýna çeltik dolgularla ýsý yalýtýmý, ahþap mefruþatlar arasýna konulan topraklarla da hem ses hem de su yalýtýmý yapmasý saðlanýyor. Çatýsýnda kýrma çatý üzerinde de oluklu kiremitleri olan Safranbolu evlerinin yapým sistemi, Amerikalýlarýn örnek aldýðý ve bunu çeliðe uyguladýklarý bir sistem olarak yer alýyor.
"ALDIÐIMIZ KARARLAR KENTLERÝN ÇOK UZUN VADEDE GELECEÐÝNÝ TAYÝN EDÝYOR"
Safranbolu Belediye Baþkaný Mimar Elif Köse, Safranbolu gibi tarihi bir kentte mimar olmaktan ve burada belediye baþkanlýðý yapýyor olmaktan mutlu olduðunu söyledi. 27 yýl mimarlýk mesleðini yürüttüðünü ifade eden Köse, "Bu açýdan kendimi de çok þanslý bir mimar olarak, sonrasýnda da belediye baþkaný olarak görüyorum. Bu tür kentlerde tabii ki belediye yapmak herkese nasip olan bir þey deðil. Özellikle de mimar olmam Safranbolu'nun geleceði açýsýndan orta ve uzun vadeli planlarýný yapabilmek açýsýndan da önemli olduðunu düþünüyorum. Belediye baþkanlýðýna baþladýktan sonra þunu çok daha iyi gördüm ve anladým ki, kentleri mutlaka teknik insanlar, mimarlar, inþaat mühendisleri ya da yönetenler eðer bu meslekten deðilse çok iyi bu meslekten danýþmanlarý olmasý gerekir diye düþünüyorum. Çünkü aldýðýmýz kararlar kentlerin çok uzun vadede geleceðini tayin eden, geleceðinin iyi ya da kötü olmasý noktasýnda alýnan kararlar söz konusu. Bu açýdan bu þekilde olmasý hem kent için hem de kentte yaþayan insanlarýn daha konforlu ve huzurlu bir ortamda yaþamalarý için çok önemli diye düþünüyorum" dedi.
"EN UYGUN TEKNÝKLERLE YAPILMIÞ"
Geçmiþte uygulanan teknikler, kullanýlan malzemeler ve detaylarýn kendilerine de ýþýk tutuðunu vurgulayan Köse, "Bunlarý bizim alýp günümüzdeki yaptýðýmýz yapýlara da geçirmemiz lazým. Yani yorumlamasýný yapmamýz lazým. Bunu ne kadar yapabiliyoruz sorgulanýr tabii ki. Safranbolu evlerine baktýðýnýzda bir kere özellikle yapýnýn kendisinden önce yapýldýðý coðrafya, arazi çok iyi tespit edilmiþ. Deprem açýsýndan bunun önemi çok büyük. Özellikle de verimli olmayan kýraç ve taþ arazilere, eðimli arazilere yapýlarý yapýp, düz ve verimli arazilerde de tarým yapmýþlar. Biz günümüzde bunun tam tersini yapýyoruz maalesef. O yüzden buraya da dikkat çekmek istiyorum. Aldýklarý kararlarý en baþýnda yapýyý yaptýklarý yer anlamýnda da çok önemli. Sonrasýnda da o araziye uygun ve günün þartlarýnýn gerektirdiði malzemelerle en uygun tekniklerle yapýlmýþ" diye konuþtu.
"YAPIM SÝSTEMÝ AMERÝKALILARIN ÖRNEK ALDIÐI BÝR SÝSTEM VAR"
"Safranbolu evinin giriþ katý, zemin katý taþ duvardýr. Kalýn taþ duvarlardan oluþur ki, bu taþ duvarlar yazýn klima görevi de görür" diyen Köse, þunlarý kaydetti:
"Hem ayný zamanda taþýyýcýdýr zaten. Üstü de yeydana taþýyýcý sistem, ahþap yeydan arasýna çeltik dolgularla yapýlmýþtýr. Bu da ýsý yalýtýmýný saðlayan özelliðe sahiptir. Ayný zamanda ahþap mefruþatlar arasýnda da toprak görürüz. Bu da hem ses hem su yalýtýmýný saðlayan bir malzeme. Kýrma çatý üzerinde de oluklu kiremitleri var. Yapým sistemi Amerikalýlarýn örnek aldýðý, deprem bölgelerinde örnek aldýðý ve bunu çeliðe uyguladýklarý bir sistem var."
Safranbolu Belediyesi olarak yaptýklarý restorasyon çalýþmalarýna da deðinen Baþkan Köse, þu ifadelere yer verdi:
"Tabii ki her yýl farklý bir sokakta bir sokak saðlýklaþtýrmasý ve cephe yenilemesi çalýþmalarý yapýyoruz. Bulduðumuz ya da projelendirip bulduðumuz kaynaklarla bunlarý vatandaþlarýmýzdan hiç almadan, maliyetini onlara yansýtmadan belediyemizin bütçesinden ya da aldýðýmýz kaynaklarla bunlarý onarýyoruz, yeniliyoruz ve gelecek nesillere daha saðlýklý bir þekilde aktarmak için çalýþmalar yapýyoruz. Ýlk göreve geldiðimizde Kasaplar Sokaðý'nda dükkanlarý restore etmiþtik. Sonrasýnda Asma Altý, þimdi bir Han Arkasý'nda. Hem sokak saðlýklaþtýrmasý hem cephe yenilemesi çalýþmamýzýn son aþamalarýna geldik. Orada daha önce üzeri kapatýlmýþ dere yataðýnýn üzeri açýlarak yayalaþtýrýldý ve yürüme yolu, korkuluklarýyla, kent mobilyalarýyla, cephelerin yenilenmesiyle yeni bir çehreye kavuþtu o bölgede."
