Hurri-Mitanniler, Bit-Zamaný Krallýðý, Asurlular, Urartular, Medler, Persler, Tigran Krallýðý, Romalýlar, Bizanslýlar, Sasaniler, Emeviler, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular, Nisanoðullarý, Artuklular, Eyyubiler, Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanlý'nýn da aralarýnda yer aldýðý birçok medeniyete ev sahipliði yapan höyükte, Kültür ve Turizm Bakanlýðýnýn izniyle Dicle Üniversitesi (DÜ) Sanat ve Tasarým Fakültesi Dekaný Prof. Dr. Ýrfan Yýldýz baþkanlýðýnda 2018'de baþlatýlan kazý çalýþmasý sürüyor.
Bugüne kadar yaklaþýk 1800 yýllýk su kanallarý ve kalorifer sistemi, yaklaþýk 1700 yýllýk mezar odalarý, 1. Dünya Savaþý'ndan kalma 782 el bombasý ve 800 yýllýk mermer parçalarý gibi kalýntýlarýn ortaya çýkarýldýðý kazýlarda, bu yýl Artuklu Sarayý'nýn kabul salonunun güneyindeki odada ve Saraykapý ile kral yolu arasýndaki alanda çalýþma yürütülüyor.
Bir açmada yürütülen çalýþmalardaki yangýn izi, seramik parçalarýndan ve taþ malzemelerden elde edilen verilere göre, 10 bin yýl önce yerleþimin baþladýðý tespit edilen höyükte kazýlar devam ediyor.
- "BU BÖLGEDE GÜÇLÜ BÝR TÝCARET AÐI OLDUÐUNUN GÖSTERGESÝ"
Uzman ekip tarafýndan alanda yürütülen kazýlarda son olarak silindirik mühür bulundu.
Kazý baþkaný Prof. Dr. Yýldýz, gazetecilere, bu yýl süregelen kazýlarda Amida Höyük'te 10 bin yýldýr kesintisiz yaþamýn devam ettiðinin netleþtiðini belirtti.
Yeryüzünde yaþamýn kesintisiz olarak devam ettiði en erken tarihli kentin Filistin'in Eriha kenti olduðunu ifade eden Yýldýz, "Eriha kentinden sonra kesintisiz yaþamýn netleþtiði ikinci yaþam alaný olarak Amida Höyük öne çýkýyor. Amida Höyük kazýldýkça çok sürpriz buluntularla karþýlaþmaya devam edeceðiz. Bulduðumuz mühür silindirik. Geç Uruk dönemine yani milattan önce 3400 ile 3100 yýllarý arasýna tarihlendirebileceðimiz bir mühür." dedi.
Daha önce benzer bir mührün Bismil ilçesinde Müslümantepe Höyüðü'ndeki kazýlarda gün ýþýðýna çýkarýldýðýný belirten Yýldýz, orada bulunan mührün tam olarak ortaya çýkarýldýðýný, Amida Höyük'te bulduklarý mührün ise kýrýk olduðunu kaydetti.
Yýldýz, þunlarý söyledi:
"Mührün üzerinde baklava dilimi þeklinde geometrik süslemeler bulunmakta. Mühür hem yapýldýðý döneme iliþkin özelliði bakýmýndan hem üzerindeki süslemelerle eþsiz bir mühür. Bu tür mühürler genelde belgelerin, çuvallarýn ve çömleklerin aðzýný kapatmak için kullanýlmaktadýr. Bu mührün bulunmasý bu bölgede güçlü bir ticaret aðý olduðunun da göstergesidir. Daha önce de bir mühür bulunmuþtu, Amida Höyük kazýsýnda, Kalkolitik döneme ait. Hem o mühür hem de bu mühür içerisine ip geçirilerek boyuna asýlan mühürlerden. Kazýmýzda bulunan ilk silindirik ancak ikinci mühür buluntusu olma özelliðinde."