Geleceðe Miras projesiyle 4 binin üzerinde arkeolojik buluntu bilim dünyasýna kazandýrýldý

Ersoy, Antalya'nýn Manavgat ilçesindeki Side Antik Kenti'nde düzenlenen "Geleceðe Miras Projesi 1. Yýl Deðerlendirme Toplantýsý"nda yaptýðý konuþmada, Bakanlýk olarak ülkenin kültürel mirasýna sahip çýkmak ve bu deðerleri gelecek kuþaklara aktarmak amacýyla projeyi baþlattýklarýný söyledi.

Geleceðe Miras Projesi ile karþýlama merkezlerinden çevre düzenlemesine kadar antik kentlerde yürüttükleri çalýþmalarý anlatan Ersoy, önceden kazý çalýþmalarýnýn 45 ya da 60 günlük sürelerde yapýlabildiðini dile getirdi.

Kazý ve restorasyon çalýþmalarýnýn 4 mevsim sürdürülebilir hale geldiðine dikkati çeken Ersoy, þöyle konuþtu:

"2023 sonunda 'Geleceðe Miras Efes' projesiyle ilk adýmýný attýðýmýz bu önemli projede birinci yýlýmýzý tamamladýk. Efes ile baþlayan ve ülke geneline yaydýðýmýz bu proje ile 'Türkiye'nin kültürel mirasýný koruma çabalarýna sürdürülebilir bir model kazandýrma' yolunda önemli baþarýlar elde ettik. Bakanlýk olarak, Türkiye'nin dört bir yanýnda yer alan toplam 224 kazý alanýný Geleceðe Miras Projesi kapsamýna aldýk. Bu projeyle son 60 yýlda yapýlan çalýþmalara eþdeðer bir ilerlemeyi 4 yýl içinde gerçekleþtirmek amacýyla lojistik ve finansman desteði saðlamaktayýz. Hýzlý kazmýyoruz, yoðun kazýyoruz. Bir noktada deðil, birçok noktada kazý yapýyoruz. Bu da baþarýyý beraberinde getiriyor."

Projenin bir yýllýk çýktýlarýný aktaran Ersoy, saðladýklarý bütçe ve lojistik destek sayesinde Side Antik Kenti'nde oldukça kapsamlý çalýþmalara imza atýldýðýný kaydetti.

Görenleri kendine hayran býrakan çalýþmalardan birinin de Athena Tapýnaðý olduðuna iþaret eden Ersoy, "Binlerce yýldan sonra yeniden ayaða kaldýrýlmýþ durumda. Anýtsal çeþme de eski ihtiþamlý günlerine kavuþmak üzere. Kýsa süre sonra bu tarihi çeþmeden yeniden su akmasýný saðlayacaðýz. Side'yi sürdürülebilir turizmde önemli bir noktaya hep birlikte taþýdýk." diye konuþtu.

Ersoy, 160 yýldýr kazý çalýþmasý yapýlan Efes Antik Kenti'nde çok sýnýrlý alanda çalýþmalar gerçekleþtiðini ancak Geleceðe Miras Projesi ile 6 farklý noktada çalýþmalarýn yapýlmasýný saðlayarak sonuçlarýný kýsa sürede aldýklarýný dile getirdi.

Toprak yýðýnlarý ve bitki örtüsü altýnda kaybolan Vedius Gymnasiumu ve Liman Hamamý'nýn açýða çýkartýldýðýna deðinen Ersoy, "Stadion Caddesi ise kendisine hayran býraktýracak bir hal aldý." ifadesini kullandý.

Syedra Antik Kenti'nde 12 farklý noktada kazý, temizlik ve onarým iþleri yaptýklarýný bildiren Ersoy, Sütunlu Cadde'nin yeniden ayaða kaldýrýldýðýný, doðal yapý altýnda kalan kent dokusunun gün yüzüne çýkartýldýðýný söyledi.

Bakan Ersoy, UNESCO Dünya Mirasý Geçici Listesi'nde yer alan Perge'nin Geleceðe Miras Projesi'nin temel taþlarýndan olduðunu belirterek, yapýlan çalýþmalarýn ardýndan kentin en görkemli yapýlarýndan biri olan Kestros Çeþmesi'nden 1800 yýl sonra antik dönemlerde olduðu gibi yeniden su akmasýný saðladýklarýný anlattý.

- "GELECEÐE MÝRAS PROJEMÝZÝ SU ALTINDA DA HAYATA GEÇÝRDÝK"

Projenin Ani Harabeleri'nde de yürütüldüðünü vurgulayan Ersoy, þöyle konuþtu:

"Kültürel mirasýmýz sadece topraðýn deðil, suyun altýnda da oldukça zengin. Geleceðe Miras Projemizi su altýnda da hayata geçirdik. Ekrana yansýtýlan görüntüler Antalya'mýzýn önemli su altý kazý alanlarýndan birisi olan 3 bin 600 yýllýk Kumluca Tunç Batýðý'ndan. Dünyanýn bilinen en eski batýðý olan bu alanda, 50 metre derinlikten bakýr külçeler ve döneme ait objeler çýkartýlýyor. Geleceðe Miras Projesi kapsamýnda yapýlan arkeolojik çalýþmalarla 2 binin üzerinde uzman, 3 binin üzerinde çalýþanla ilk 9 aylýk sürede 4 binin üzerinde arkeolojik buluntu bilim dünyasýna kazandýrýldý. Bu kadar büyük bir projede yürütülen yoðun çalýþmalar tüm dünyanýn ilgisini çekecek sonuçlar da getiriyor."

Ersoy, kazý çalýþmalarýndan elde edilen ve tarihe ýþýk tutan buluntulardan bazýlarýný þöyle sýraladý:

"Lagina Hekate Tapýnaðý'nýn naosunda bulunan sarkaçlý Altýn Eros Küpe ve Myra Andriake'de bulunan Opus Sectile tekniðinde Aziz Figürü, Laodikeia'da bulunan Syklla Heykel Baþý ile Eros Heykelleri, 66 santimetre yükseklikteki bu Zeus heykeli baþý bulunan nadir eserlerden, Afrodit Tapýnaðý'nda bulundu. Saç ve sakallardaki iþçilik, heykelin üst düzey bir heykel atölyesinde yapýldýðýný da ortaya koyuyor. Þu anda gördüðünüz bu heykeller ise Phaselis Antik Kenti'nde çok kýsa süre önce bulundu. Ýlk kez burada kamuoyu önüne çýkartýlýyor. Arkaik Çað'a tarihlenen erkek ve aslan heykeli. Buluntular buranýn kutsal bir alan olduðunu ortaya koyuyor. Heykeller ve alana bütüncül bakýldýðýnda bölgenin Anadolu ve Akdeniz arkeolojisi açýsýndan eþsiz olduðunu söyleyebiliriz. Ýlk bulgulara bakýlýrsa bu alan Akdeniz'in bilinen tarihini daha geriye götürebilir."

Side ve Olympos ören yerlerinde ziyaretçi karþýlama merkezi ve çevre düzenleme uygulamalarýný tamamlayarak ziyarete açtýklarýný hatýrlatan Ersoy, "Antalya'da Aspendos, Syedra, Perge, Phaselis, Sillyon, Idyros, Denizli'de Hierapolis, Tripolis, Muðla'da Knidos, Ýassos, Ýzmir'de, Bergama, Efes, Metropolis, Aydýn'da, Aphrodisias, Milet, Apollon Tapýnaðý, Manisa'da Sardes, Burdur'da Sagalassos, Eski Van Þehri Antik Kentleri'nde ve Diyarbakýr Eðil Kalesi'nde ziyaretçi karþýlama merkezi ve çevre düzenleme proje çalýþmalarýmýzý tamamladýk. 2025'te ziyaretçilerin kullanýmýna açmayý planlýyoruz." bilgisini verdi.

- GECE MÜZECÝLÝÐÝNDE 300 BÝNDEN FAZLA ZÝYARETÇÝ AÐIRLANDI

Bakan Ersoy, "Gece Müzeciliði" uygulamasýnýn da bir yýlýný geride býraktýðýný, ilk yýlýnda olmasýna raðmen 300 binden fazla ziyaretçiyi aðýrladýklarýný kaydetti.

Efes, Hierapolis, Patara ve Side antik kentleri gibi önemli destinasyonlarýnda da projeyi hayata geçirdiklerini belirten Ersoy, Kapadokya'da Güvercinlik Vadisi'ni gece müzeciliðine kazandýrdýklarýný, Olympos, Syedra, Perge ve Aspendos'ta da bu çerçevede çalýþmalarýn sürdüðünü ifade etti.

Ödeneklere deðinen Ersoy, "6 yýl öncesine kadar ülke çapýndaki kazý çalýþmalarýna 40 milyon liradan az ödenek ayrýlýrken bugün bu rakamý Geleceðe Miras Projesi kapsamýnda 6 milyar liraya yükselttik." dedi.

Ülkenin her bir köþesindeki zenginlikleri koruyarak, kültürel deðerleri yaþatmaya ve yeni nesillere aktarmaya kararlý olduklarýný dile getiren Ersoy, "260 aday arasýndan sýyrýlarak En Ýyi Turizm Köyü ödülünü alan Ormana Köyü'nü de tebrik etmek istiyorum. Ormana Köyü, tarihini ve doðasýný sürdürülebilir turizm ile bütünleþtirerek tüm dünyaya örnek oldu." deðerlendirmesinde bulundu.