Sanat Sarayý gibi Büyükelçilik

Bir büyükelçilik binasý düþününki, eþsiz bir mimari deðere sahip olsun, duvarlarýný 16. yüzyýla kadar giden tablolar süslesin… Göz alýcý dekorasyonu, zevkli döþemeleri ve orijinal pek çok baþka özellikleriyle adeta bir müzeyi, hatta sarayý andýrsýn… Bahsettiðimiz bina Washington’daki Türk Büyükelçiliði… 1910-15 yýllarý arasýnda Ohio’lu multi milyoner sanayici Edward Hamlin Everett tarafýndan yaptýrýlan bina, 1932 yýlýna gelindiðinde, tüm möbleleri ve deðerli tablolarýyla birlikte büyükelçilik binasý olarak Türkiye tarafýndan satýn alýnmýþ. Bu tarihten itibaren adeta bir kültür ve sanat merkezi gibi çalýþmaya baþlayan Büyükelçilik rezidansý pek çok sanatsal etkinliðe ev sahipliði yapmýþ. Hatta Washington’un bir caz kentine dönüþmesinde çok önemli rol oynamýþ.

Duke Ellnington elçilikte

Büyükelçi Mehmet Münir Ertegün’ün görevde olduðu 1934-1944 arasýnda caz tutkunu oðullarý Ahmet ve Nesuhi Ertegün sayesinde elçilik binasý adeta kentin caz merkezine dönüþmüþ. Zenci-beyaz ayrýmýnýn had safhada olduðu o yýllarda, sonradan her biri dünya çapýnda müzik devi olacak (Duke Ellnington, Count Basie Band gibi) Afro Amerikan cazcýlara kapýlarýný açmýþ. Öyleki 1939-44 arasý elçilikteki jam sesion’lar sayesinde kentteki ýrkçý hava bile kýrýlmýþ. Bütün bunlardan bahsetmemize vesile olan ise Ýstanbul Kültür Üniversitesi (Mensur Akgün direktörlüðündeki Küresel Siyasal Eðilimler Merkezi) tarafýndan yayýnlanan ‘Türk Büyükelçiliði Rezidansý ve Washington Kültür Tarihi- The Turkish Ambassador’s Residance and the Cultural History of Washington’ adlý kitap…

Dýþiþleri Bakaný Ahmet Davutoðlu’nun önsözüyle açýlan kitap, Washington þehir tarihçisi Skip Moskey, sanat ve mimarlýk tarihçisi Caroline Mesrobian Hickman ve Smithsonian Enstitüsü Caz Orkestrasý’nýn kurucusu John Edward Hasse tarafýndan hazýrlanmýþ.  ABD ve Türkiye arasýndaki iliþkilerin farklý bir boyutunu gözler önüne seren kitap sadece Ýngilizce olarak yayýnlanmýþ. Oysa, Washington þehir tarihinde sadece diplomasi açýsýndan deðil, sanat açýsýndan da önemli bir yer tutan Washington Türk Büyükelçiliði’nin kültür sanat atmosferine -günümüzde de süren- katkýlarýný Türkçe okumak mutluluk verici bir kazaným olurdu.

Çaz çaðýnda Ertegün imzasý

Tam bir caz tutkunu olan Ahmet ve Nesuhi Ertegün kardeþlerden Ahmet Ertegün kurduðu Atlantic Records sayesinde ABD’de bir müzik efsanesi oldu.

Konserler, sergiler, ve çeþitli gösterilere ev sahipliði yaparak geçmiþten günümüze kültürler arasý diyaloðun merkezi haline gelen Washington’daki Türk Büyükelçiliði’ni anlatan ‘The Turkish Ambassado’s Residence and The Cultural History of Washington D.C.’ adlý kitap dört bölümden oluþuyor. Ýlk üç bölümde Rezidans’ýn tarihine, mimarisine ve diplomatik iliþkilere daha çok yer verilirken, son bölümde, Büyükelçi Mehmet Münir Ertegün’ün Afrikalý-Amerikalý caz sanatçýlarýna, o dönem karþýlaþtýðý tepkilere raðmen konutunu açýþý ve caz müziðinin geliþimine olan katkýlarý anlatýlýyor.  Kitap Münir Ertegün’ün oðullarý Ahmet Ertegün ve Nesuhi Ertegün’ün caz tutkusuna ve dünya çapýnda bilinen müzik serüvenine de ýþýk tutuyor.