Tarihe ýþýk tutacak keþif! Daha önce benzerine rastlanmadý
Van'ýn Gürpýnar ilçesinde her yýl tarihe ýþýk tutacak önemli buluntularýn gün yüzüne çýkarýldýðý Çavuþtepe Kalesi'nde bu yýl baþlatýlan kazý çalýþmalarý sýrasýnda Urartularýn ölü gömme geleneðine ýþýk tutacak bir ilk yaþandý. Kazýlarda, daha önce benzerine rastlanmamýþ þekilde yakýlan cesedin külleri direkt olarak sanduka mezarýna býrakýlmýþ halde bulundu.
Farklý þekilde ölü gömme adetinin bir arada olduðu nekropolde, daha önce 4 farklý ölü gömme yöntemine rastlanmýþtý. Bu yýl yürütülen kazýlarda daha önce benzerine rastlanmamýþ þekilde yakýlan cesedin külleri direkt olarak sanduka mezarýna býrakýlmýþ halde bulundu.
Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Baþkaný Prof. Dr. Rafet Çavuþoðlu, Çavuþtepe Kalesi ve nekropoldeki kazýlarýn bu yýl Kültür ve Turizm Bakanlýðýnýn izniyle 16 Temmuz 2024 tarihi itibariyle baþladýðýný belirtti. Kazý alanýnýn iki bölümden oluþtuðunu ifade eden Prof. Dr. Çavuþoðlu, "Nekropolde iki çeþit gömü var. Bunlardan biri ölülerini yakarak gömme dediðimiz 'kremasyon', diðer ise ceset gömü þeklindedir. Cesetleri yaktýktan sonra küllerini küplerin içerisine gömüyorlar. Ceset gömme ise direkt topraða gömme þeklindedir. Ancak 4 çeþit tiple karþýlaþtýk. Bunlardan ilki taþ sýrasýna dizilmiþ olan gömü þekilleri, ikincisi direkt cesedin topraða gömülüþü var, üçüncü sanduka þeklinde dediðimiz dört bir tarafýný sandýk þeklinde düzenleyerek gömdükleri var, bir diðeri ise urne mezar tipiyle karþýlaþmýþ bulunmaktayýz" dedi.
"MEZAR GELENEÐÝ ÝÇERÝSÝNDE BÝR ÝLK"
Yeni dönem kazýlarda þaþýrtan en önemli bulguya ulaþtýklarýný dile getiren Çavuþoðlu, "Daha önce sanduka denilen mezar tipinin içerisine ilk defa ceset yakýlarak küpün içerisinde bulunmuþtu. Ancak bu kez, ceset yakýlarak sanduka tipi dediðimiz mezar içerisine ölünün küllerinin býrakýlmýþ olmasýyla karþýlaþtýk. Bu mezar geleneði içerisinde ilk uygulama olarak karþýmýza çýktý. Arkeolojik veri olarak bizim için önemli bir bulguydu" diye konuþtu.
"OVAL SURLAR GÝZEMÝNÝ KORUYOR"
Nekropolün etrafýnda devam eden surun sýrrýný henüz çözemediklerini ifade eden Çavuþoðlu, sözlerini þöyle sürdürdü:
"Alanýn etrafýnda sur þeklinde taþ dizileri devam ediyor. Arkeolojik olarak bunun ne ihtiva ettiðiyle ilgili en büyük çalýþmalarýmýzdan biri de bu surun sýrrýný çözmek. Sur oval bir þekilde devam ediyor. Mezarlýk alanýnda bu sura neden ihtiyaç duyuldu? Bu kazýlarda bunun cevabýný da arýyoruz. Diðer taraftan Çavuþtepe Kalesi, Urartu'nun zirve noktasýný oluþturuyor. Buradaki gömüler zirve noktasýný oluþturan krallýk döneminde baþlýyor. Nekropoldeki gömü de 250-300 yýl devam ettiðini tahmin ediyoruz. Çünkü Urartu Devleti yýkýldýktan sonra da bu devam etmiþ gözüküyor. Urartu Devleti yýkýlýnca halk yok olmuyor, burada yaþamýný devam ettiriyor."
