Tarihi keþiflerin adresi: Prusias ad Hypium Antik Kenti

Kültür ve Turizm Bakanlýðý Kültür Varlýklarý ve Müzeler Genel Müdürlüðünün izniyle Konuralp Müze Müdürlüðü ve Düzce Belediyesinin destekleriyle bölgenin en eski yerleþim yeri olarak bilinen antik kentte baþlatýlan kazý çalýþmalarý devam ediyor.

Zamanla üzerine yeni yapýlar inþa edilen fakat toprak altý zenginliði bozulmayan bölgede, antik tiyatro, surlar, su kemerleri ve Roma Köprüsü gibi yapýlar yer alýyor.

Antik kentin tiyatro bölümündeki kazýlarda 2 bin yýllýk medusa, mask heykelleri ile groteks figürü ve tonoz bulundu.

Sahne bölümünün ortalarýnda yürütülen çalýþmada ise Apollon, zafer tanrýçasý ve avcý Akteon'un kabartma heykellerine rastlandý.

Tarihi milattan önce 3. yüzyýla dayanan antik kentteki kazýlarla söz konusu alan günden güne geniþlerken, Konuralp Antik Tiyatrosu'nun 11 bine yakýn seyirci kapasitesi olduðu belirlendi.

Geçmiþ dönemlerdeki depremler ve restorasyonlarla yýkýma ve deðiþime uðradýðý tespit edilen antik kentte, kazý çalýþmalarý titizlikle sürdürülüyor.

- "APOLLON, RESTORASYONU TAMAMLANDIÐINDA 190 SANTÝMETREYE ULAÞACAK"

Batý Karadeniz'in "Efes"i olarak anýlan antik kentte çalýþan Düzce Belediyesi Kültür Ýþleri Müdürlüðünde görevli arkeolog Koray Erdoðan, AA muhabirine, belediyeden 45 iþçi, 5 arkeolog ve sanat tarihçisi, Türk Tarih Kurumundan da 3 arkeologla kazýlarý sürdüðünü anlattý.

Çalýþmalarýn 2019 yýlýndan sonra sponsorluðun da vermiþ olduðu güçle devam ettiðini aktaran Erdoðan, þu bilgileri paylaþtý:

"Orkestra dediðimiz tiyatronun orta alanýnda sürdürdüðümüz çalýþmalarda Hristiyanlýða geçiþle iþlevini yitiren tiyatro yapýsýnýn sahne binasýndan yýkýldýðýný tahmin ettiðimiz büyük mermer bloklarýný kaldýrma iþlemi yaparken hemen altýnda büyük sürprizle karþýlaþtýk. Restorasyon tamamlandýðýnda muhtemelen 190 santimetreye ulaþacak Apollon Kitharodos, yani kitharasýný çalan Apollon'u tespit ettik. Hemen onun 4 metre uzaðýnda çok fazla tahrip olmuþ kadýn heykeliyle beraber Artemiz'in cezalandýrdýðý avcý Akteon'un sahnesini ve zafer tanrýçasýnýn heykel kabartmalarýný tespit ettik.

Bizim için en önemli buluntulardan biri, tayinini yaptýðýmýz için Apollon oldu. Bilgeliðin, bir noktada sanatýn da tanrýsý olan Apollon, çok güzel ve yakýþýklý þekilde betimlenmiþ. Tiyatronun da aslýnda iþlevine uygun çünkü burada gladyatör dövüþlerine uygun buluntumuz yoktu öncesinde. Daha çok kemikten yapýlmýþ çalgý aletleri gibi müzikli oyunlarýn oynandýðýna dair eserler tespit ediyorduk. Bir noktada elinde çalgý tutan tanrý heykeli bizi oldukça heyecanlandýrdý ve Karadeniz arkeolojisine de ýþýk tutacak buluntu oldu bizim için."

- "KARADENÝZ'DE ÞU ANA KADAR TESPÝT EDÝLMÝÞ TEK TÝYATRO YAPISI"

Erdoðan, buradan çýkan yapýtlardan Konuralp'in 2. yüzyýlda büyük deðiþime uðradýðýný bildiklerini belirterek, "Þu anda çalýþmalarý sürdürdüðümüz orta alanda hesaplarýmýza göre ölçümlerden sonra 16 basamak daha dahil edildiðinde ortalama 11 bine yakýn seyirci kapasitesi ortaya çýkýyor. Karadeniz'de zaten þu ana kadar tespit edilmiþ tek kamu ve tiyatro yapýsý. Ýstanbul ve Ankara arasýnda bulunmasý ve büyük þehirlere yakýnlýðýyla tek olmasý sebebiyle ziyaretçileri de bekliyoruz." dedi.

Tiyatronun geçmiþte birçok depremle yýkýma uðradýðýný anlatan Erdoðan, ayný þekilde milattan sonra 2. yüzyýlda ve sonrasýnda yapýlan restorasyon izlerini de burada gördüklerini kaydetti.

Yapýnýn tiyatro olarak kullanýlýrken sürekli dönüþüm geçirdiðini aktaran Erdoðan, "Örneðin duvarlarýn tamamý kireç taþýndan yapýlýrken, restorasyonla yapýlan taþlarýn Konuralp'in þu anda da ana kayasý olan kum taþýndan tekrar revize edilip tamir edildiðini duvardaki izlerden görebiliyoruz. Bölge zaten deprem bölgesi, antik dönemde de ayný þekilde tarihte yaþanan depremler var. Burada da depremin izleri var. Hristiyanlýða geçiþle beraber tiyatrolarýn iþlevini yitirmesi, yasaklanmasý ve depremin etkileriyle burasý büyük yýkýma uðramýþ." deðerlendirmesini yaptý.