Çaycuma ilçesine baðlý Filyos beldesinde, Karadeniz'in kýyý kesiminde günümüze kadar ulaþabilen "tek" antik tiyatro olduðu belirtilen Tios tiyatrosundaki bilimsel kazý çalýþmalarý 2006'da baþladý.
Yoðun bitki örtüsüyle kaplý durumdaki tiyatro yapýsýnda üç kazý sezonu çalýþýldý. Kara yolunun tiyatronun oturulan bölümlerinin önemli bir kýsmýndan geçmesi, elektrik hatlarý ve benzeri teknik problemlerin yaný sýra bütçe nedeniyle çalýþmalara ara verildi.
Karadeniz Ereðli Müze Müdürlüðü baþkanlýðýnda, Zonguldak Valiliði ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklýðýnýn (TPAO) saðladýðý destekle kazý çalýþmalarý, yaklaþýk 10 yýl aranýn ardýndan gerekli düzenlemelerin yapýlmasýyla Doç. Dr. Þahin Yýldýrým'ýn bilimsel koordinatörlüðünde yeniden baþladý.
Yeni çalýþmalarla daha önce 5 bin olarak deðerlendirilen tiyatronun kapasitesinin 7 bin kiþilik olduðu belirlendi.
Antik tiyatronun, yapýlacak rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleriyle kültürel hayata kazandýrýlmasý hedefleniyor.
- "TÝYATRONUN ANA HATLARINI ROMA DÖNEMÝNDEKÝ MÝMARÝ YAPISIYLA GÖREBÝLME ÞANSINA SAHÝBÝZ"
Doç. Dr. Þahin Yýldýrým, AA muhabirine, antik kentte çeþitli nedenlerle durdurulan ve yaklaþýk 10 yýl aradan sonra yeniden baþlayan kazý çalýþmalarýnýn tiyatronun olduðu alanda yoðunlaþtýrýldýðýný söyledi.
Yaklaþýk 2 haftadýr sürdürdükleri çalýþmalarla tiyatronun taþlarýnýn, oturma sýralarýnýn önemli ölçüde sökülmüþ olduðunu tespit ettiklerini aktaran Yýldýrým, þöyle devam etti:
"Tiyatro, büyük olasýlýkla 1930'lu, 1940'lý, 1950'li yýllarda -bu tiyatrolarýn genel olarak kaderleri böyle- bir taþ ocaðý olarak kullanýlmýþ. Buradaki oturma sýralarýnýn önemli bir bölümü modern yapýlarýn temellerinde kullanýlmýþ. Bununla beraber kalenin inþasý sýrasýnda tiyatronun oturma sýralarýna ait önemli bloklar karþýmýza çýktý. Bu yýlki çalýþmalar sýrasýnda oturma sýralarýnýn olduðu bölümde hem kuzeyinde hem güney hattýndaki oturma sýralarýna ait önemli parçalar ortaya çýkardýk."
Yýldýrým, tiyatronun tarihte çok önemli yere sahip olduðuna deðinerek, "Tios tiyatrosu, Karadeniz'in kýyý kesiminde bulunan, günümüze kadar ulaþabilmiþ tek antik tiyatro durumunda. Amasra'da da benzer bir tiyatro var ama onun sadece tek bir tonozu günümüze kadar gelebilmiþ durumda. Tiyatronun ana hatlarýný, Roma dönemindeki mimari yapýsýyla görebilme þansýna sahibiz." dedi.
Çalýþmalarýn kendilerini heyecanlandýrdýðýný dile getiren Yýldýrým, "Buradaki çalýþma, uzun soluklu bir çalýþma. Tiyatroyu yapýlacak rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleriyle tekrardan hizmete sunmayý, kültürel hayata dahil etmeyi planlýyoruz. Oldukça güzel bir yapý. Yaklaþýk 7 bin kiþilik bir kapasitesinin olduðunu görüyoruz. Kapasitesini eskiden 5 bin olarak deðerlendiriyorduk ama yeni çalýþmalarla 7 bin kiþilik bir kapasitesinin olduðunu görmekteyiz. Tieion, Karadeniz'de günümüze kadar gelebilmiþ, üzerinde modern yerleþim olmayan tek antik kent durumunda." diye konuþtu.