''Telif haklarý ve yeni medya düzeni'' sempozyumda ele alýndý

Açýlýþta konuþan Anadolu Basýn Federasyonu Genel Baþkaný Sinan Burhan, iletiþimin, insanlýk tarihiyle yaþýt olduðunu, radyo ve televizyonla kamusal bir hal aldýðýný söyledi.

Burhan, sosyal medyayla iletiþim tekniklerinin hayatýn her tarafýna yayýldýðýný belirterek, þu görüþleri dile getirdi:

"Teknolojinin deðiþmesiyle beraber yeni kültürel sorunlar da ortaya çýktý. Bugün gazetelerin tirajlarýndan bahsetmek mümkün deðil. Televizyonlarýn etkisi sürse de sosyal medya giderek daha fazla aðýrlýðýný hissettiriyor. Bunun yaný sýra yeni dönemde herkes ayný zamanda bir gazeteci oldu. Elinizdeki cep telefonuyla sokaktan ya da evden yayýn yapabiliyorsunuz. Bütün bu geliþmeler yaþanýrken bir de 'telif haklarý' meselesi gündemimize geliyor. Sosyal medya kendisi içerik üretmeden, bizlerin ürünlerini kullanýyor ve anlýyoruz ki yeni medyanýn da hukukunun oluþmasý lazým."

- "YAÞADIÐIMIZ SÜREÇ GÝDEREK KARMAÞIK BÝR HAL ALMAYA BAÞLADI"

Medya Derneði Baþkaný Ekrem Kýzýltaþ, telif haklarýnýn artan bir öneme sahip olduðunun altýný çizerek, þunlarý kaydetti:

"2. Mahmut döneminde çýkan Takvim-i Vekayi'den beri geliþen bir basýn sektörümüz var. Önceleri askeri alanda kullanýlan, 1990'lý yýllarýn sonundan itibaren ise kamusal bir hal alan internetle birlikte dünya üzerinde yeni bir haberleþme alaný ortaya çýktý ve hep beraber internete maruz kalmaya baþladýk. Bugün internetin bir sonraki aþamasý olan sosyal medya gerçeðiyle karþý karþýyayýz. Geldiðimiz noktada artýk yeni medya düzeninden bahsetmek durumundayýz."

Herkesin akýllý telefonlarla artýk "haberci" olduðuna iþaret eden Kýzýltaþ, þu deðerlendirmelerde bulundu:

"Yeni medya düzenine paralel olarak bir de telif haklarý önemli bir mesele olarak karþýmýzda duruyor. 'Ýnternet medyasý' diye bir kavram girdi hayatýmýza ve iki sene önce kanunlaþtý. Yaþadýðýmýz süreç giderek karmaþýk bir hal almaya baþladý. Çünkü internet medyasýyla yani yeni medya düzeniyle beraber bu iþle ilgilenen insanlarýn sayýsý arttý. Öte yandan bu meslekle uðraþan insanlarýn hayatlarýný kazanmalarý için o iþletmelerin para kazanmasý, o iþletmelerin içerik oluþturabilmek için birilerine para ödemesi gerek. Dolayýsýyla bugün itibarýyla yeni medya düzeninde telif konusu ciddi bir problem haline gelmiþ durumda."

- "TELÝF HAKLARININ EN ÖNEMLÝ UNSURLARINDAN BÝRÝSÝ MESLEK BÝRLÝKLERÝ"

Kültür ve Turizm Bakanlýðý Telif Haklarý Genel Müdürlüðü Daire Baþkaný Þükriye Þirin, Türkiye'de yapýlmasý gereken temel eylemin, etkin bir telif haklarý sisteminin kurulmasýný saðlamak olduðunu ve kurum olarak bunun için çalýþtýklarýný söyledi.

Þirin, telif haklarýyla ilgili bir mevzuatýn olduðunu aktararak, þu bilgileri verdi:

"Bu kanun, 1951 tarihli olmasýna karþýn zaman içerisinde deðiþiklik yapýlmýþ ve ihtiyaçlar doðrultusunda güncellenmiþtir. Ama mevzuata sahip olsanýz bile sadece o mevzuat düzenlemesiyle iyi bir telif haklarý sistemi oluþturulmuþ olmuyor maalesef. Bu noktada telif haklarýnýn en önemli unsurlarýndan birisi meslek birlikleri yani telif birlikleri. Telif birlikleri, üyeleri olan telif hakký sahipleri adýna hak takibi yapan, telif ücretleri tahsis edildikten sonra üyesi olan sanatçýlara, yapýmcýlara bu ücretlerin daðýtýmýný gerçekleþtiren özel hukuk tüzel kiþileridir. Bu meslek birlikleri, Bakanlýðýmýzýn idari ve mali denetimine tabi olduðu için bizler meslek birlikleriyle birlikte güçlü bir telif haklarý sistemi kurulmasý için iþbirliði içinde faaliyetlerimizi yürütüyoruz."

- "DÝJÝTAL MEDYA, ÇOK HIZLI BÝR ÞEKÝLDE GELENEKSEL MEDYANIN YERÝNÝ ALIYOR"

Kanal D Ankara Temsilcisi Zafer Þahin, bugün saðlýklý iletiþime daha fazla ihtiyaç olduðunu vurguladý.

Yeni bir medya düzeni oluþtuðunu, dijital medyanýn çok hýzlý bir þekilde geleneksel medyanýn yerini aldýðýný anlatan Þahin, þunlarý kaydetti:

"Dijital medya çok önemli iþler yapýyor ama haberlerin ve iletiþim altyapýsýný oluþturan hala o çok eleþtirilen geleneksel medya. Geleneksel medyada çok ciddi bir fikri emek var. Çok köklü kuruluþlar, uzun yýllardýr belli kural ve kaidelere dayanarak hukuk çerçevesinde iletiþim iþini saðlýklý bir zeminde yürütmeye çalýþýyor.

Dijital medya son dönemde kontrolsüz bir þekilde yaygýnlaþtý. Sosyal medya þu anda denetime tabi tutulmuyor. Oralardan servis edilen haberler, Türkiye'de maalesef algý, olgunun önüne geçirmiþ durumda. Artýk 'sosyal medya linci' diye bir kavram var. Ben þu konuda ýsrarcýyým; Türkiye'de gündemi 'gerçek' anlamda belirleyen haberlerin çok önemli bir bölümü hala geleneksel medya tarafýndan üretiliyor. Dahasý geleneksel medyanýn üretimi, bedelsiz bir þekilde ve bu sefer manipüle edilerek çarpýtýlarak kullanýlýyor. Bizim asýl önüne geçmemiz gereken sorun budur."

Gazeteci Bahar Feyzan, ana akým medyanýn en büyük problemlerinden birisinin muhabirlik mesleðinin önemini yitirmesi olduðunu belirterek, dijital medyanýn ise gazeteciliðin pasif bir varoluþa sahip olmadýðýný ortaya koyduðunu söyledi.

Bizim TV Genel Yayýn Yönetmeni Þaban Sevinç, yeni medya düzeninin temel amacýnýn yakaladýðý izleyici kitlesine siyasal yönlendirme yapmak olduðunu ifade ederek, yeni medyanýn bu özelliðiyle geleneksel medyayla benzer bir karaktere sahip olduðunu dile getirdi.