2023 Necip Fazýl Fikir-Araþtýrma Ödülü'nün sahibi Prof. Dr. Ahmet Ayhan Çitil: Ödül bir kadirþinaslýk örneði

Star Gazetesi tarafýndan düzenlenen 10. Necip Fazýl Ödülleri, 30 Aralýk'ta görkemli törende sahipleriyle buluþacak.

"Türkiye'de felsefeye ilgi artýyor mu?" Prof. Dr. Ahmet Ayhan Çitil'e sorarsanýz 'Evet'. Her alanda sathi görüþlerden sýkýlanlarýn felsefeye yöneldiðini düþünüyor Çitil. 'Ýnandýðýmýz dinin kitabýný, ilgilendiðimiz mitolojik geleneklerin temel eserlerini hep el altýnda tutalým, nereden gelip nereye gittiðimize dair tefekkür etmeyi unutmayalým' diyen Çitil bu yýl Necip Fazýl Fikir-Araþtýrma Ödülü'nün sahibi oldu. Metafizik, matematik, din, ahlâk, sosyal bilimler, yapay zekâ, hukuk, þiddet, mantýk gibi faklý konularý birbirine eklemlenmiþ bir bütünlük ve felsefi zemin içinde ele alan Ahmet Ayhan Çitil, akademik çalýþmalarý ve ayrýca Kant felsefesi üzerine yapmýþ olduðu kapsamlý inceleme ve araþtýrmalarýyla tanýnýyor. Akþam Gazetesi'nden Bedir Acar, Çitil ile Necip Fazýl etkisi ve ödüller üzerine konuþtu.

■ Necip Fazýl'ýn sizi ilk ve en çok etkileyen kitabý hangisiydi?

Üstad Necip Fazýl ile ben lisede tanýþtým. Çöle Ýnen Nur'u ilk okuduðumda derinden etkilendiðimi hatýrlýyorum. "Lev-lâke..." hadîs-i kudsîsine dayanarak peygamber efendimize getirdiði övgüler benim dini ve nübüvveti çok farklý bir gözle görmeme yol açmýþtýr. Bugün dahi pek çok nedenle sýkýntý içerisinde bulunan Ýslam âleminin bulunduðu noktadan çýkabilmesi için asýl tutamaðýn nübüvveti ve Nebî'ye muhabbeti esas alan bu bakýþ açýsý olduðunu düþünüyorum. Bir felsefeci olarak içinde Nebî'nin bulunduðu bir gerçekliði tasavvur edebilmek için daha fazla gayret göstermemiz gerektiðine inanýyorum.

■ Sizin gözünüzde Necip Fazýl'ý özel kýlan nedir?

Malumunuz Necip Fazýl büyük bir þair ve yetenekli bir oyun yazarý. Türk edebiyatýna mistik ve metafizik bir ses kazandýran bir sanatçý. Fakat kendisini özel kýlan yanýn edebî yeteneðini ve metafiziksel derinliðini kullanarak ahlakî ve siyasî anlamda bir fâil olma çabasýna giriþmesi olduðunu düþünüyorum. Kendisi bu çabasýyla baþta gençler olmak üzere çok sayýda insana ilham kaynaðý olmuþtur. Bilindiði gibi Necip Fazýl Türk modernleþmesine ve genelde modernleþmeye eleþtirel bir yaklaþýmýn savunucusudur. Saðlýklý bir tedeyyün boyutu olmayan bir modernleþmenin bir þahsiyet sorununa yol açtýðýný tespit etmiþtir. Geleneðini reddeden veya en azýndan saðlýklý bir irtibat kurmayan yaklaþýmlarýn hiç yoktan yeni bir insan tasavvuru oluþturmaktaki güçlüklerine iþaret etmiþtir. Bu itibarla ben Necip Fazýl'ý öncelikle bir milletin þahsiyetini yeniden kazanma mücadelesinin bir parçasý ve hatta öncüsü olarak görüyorum. Kanaatimce bu süreç tam olarak tamamlanabilmiþ deðildir. Sürecin nihayete ermesi bir yandan modern bilinçlerde yer eden Ýslam korkusunun aþýlmasýný, bir diðer yandan da inananlarýn kendilerini hatýrlamalarýný, sonrasýnda da ahlakî ve siyasî fâiller olarak hayata katýlmalarýný gerektiriyor. Bu itibarla "çile" çekmek isteyenlere, "dava" yüklenmeyi göze alanlara hâlâ açýk.

■ Necip Fazýl adýna ödül verilmesini nasýl deðerlendiriyorsunuz?

Kanaatimce bu ödüller öncelikle bir kadirþinaslýk örneðidir. Bu ödüle layýk görülmek benim için büyük bir mutluluk. Bu iþe öncülük edenleri tebrik ediyorum. Her sene istikrarlý biçimde bu ödülleri alacak kiþilerin özenle belirlenmesi, þenlikli bir törenle ödül alanlarýn taltif edilmesi ve ödüllerin toplumdaki yansýmalarý son derece mutluluk verici.

■ Ödül dolayýsýyla ilave etmek istedikleriniz?

Þahsiyetli olmak, þahsiyetimizi koruyarak, kendimiz olarak hayata katýlmak bizim belki de en önemli problemimiz. Bu ihtiyacý ve mümkün çözüm yollarýný veciz biçimde ifade edebilen edebiyatçýlar ve özellikle þairler toplumumuzun kanaat önderleri olarak öne çýkýyorlar. Yalnýz bahsettiðim meselenin halli fikriyatta bazý atýlýmlarýn gerçekleþtirilmesini zorunlu kýlýyor. Dolayýsýyla Necip Fazýl ödülleri içerisine bir fikir ve araþtýrma ödülünün dahil edilmesini ve bu yýlki ödülün bir felsefeci olarak bana tevdi edilmesini çok önemli bir vizyonun ifadesi olarak görüyorum.