2023 Necip Fazýl Þiir Ödülü Sahibi Günvar: Necip Fazýl statükoya karþý mücadelesiyle bayraklaþmýþ bir isimdir

Star Gazetesi tarafýndan düzenlenen 10. Necip Fazýl Ödülleri, 30 Aralýk'ta görkemli törende sahipleriyle buluþacak.

80 sonrasýnda yazdýklarýyla yakýn dönem Türk þiirinin önemli temsilcilerinden biri olan Ali Günvar Necip 2023 Fazýl Þiir Ödülü'ne layýk görüldü. Akþam Gazetesi'nden Bedir Acar, yenilikçi tavrýnýn yaný sýra geleneði kuþatan özgün sesiyle çok katmanlý bir þiir evreni kuran ve ayný zamanda, yayýncýlýk faaliyetleriyle uzun yýllardýr Türk þiirine hizmet eden Ali Günvar ile Necip Fazýl ve ödüller üzerine konuþtu.

■ Necip Fazýl ismi sizin dünyanýzda nasýl bir yere tekabül ediyor?

Necip Fazýl Kýsakürek, hiç kuþkusuz benim yaþýmda olanlarýn, þiire baþladýðý zamanlarýn en etkili birkaç isminden biridir. 70'li yýllarda Avrupa'daki 68 hareketlerini, bir bakýma takliden, Türkiye'de de gençlik hareketlerinin baþladýðýna þahit olmuþtuk. O dönemde, son derece yanlýþ bir biçimde, kendini sað olarak tanýmlayan kesim Necip Fazýl'ý, sol olarak tanýmlayan kesim ise Nazým Hikmet'i bayrak etmiþti. Bizler lise ve üniversite yýllarýmýzda böyle abeslikler içinde hayatýmýzý sürdürmek zorunda kalmýþtýk.

■ Sizin tanýmanýz nasýl oldu?

Bu konuda benim þansým, büyük oðlu, Rumelihisarý'ndan, gençlik arkadaþým, Babür Uðurlu dolayýmýyla Þair Halim Uðurlu ile tanýþmam olmuþtu. Zira Rahmetli Halim Bey, Necip Fazýl'ý tanýyan ve onun hayraný da olan bir þairdi. Ben de o yýllarda bütün Nazým hayranlýðýma karþýn Necip Fazýl ile tanýþmýþ ve okudukça þoke olmuþtum. Daha önce Fransýz þiiriyle ünsiyetim olduðundan, adeta "Baudelaire Türkçe þiir yazsaydý, ancak böyle yazardý," biçiminde bir izlenime kapýlmýþtým. Gerçekten müthiþ güçlü bir dil kullanýmý ve o ölçüde de saðlam bir þiir ile karþý karþýyaydým. Böylece Attila Ýlhan'ýn ve ikinci yeni öncesi daha pek çok þairin dilsel ve edebî biçimleniþlerinin nasýl bir etki alanýndan hareketle oluþtuðunu algýlayabilmiþtim. Fransýz Þiirinin Türk Þiirinin modernleþmesindeki etkisi, Necip Fazýl'a kadar her nasýlsa, Baudelaire etkisini tatmadan yürümüþ gibidir.

■ Dava ve çile kelimeleri yan yana geldiðinde bir þair olarak Necip Fazýl'ý nerede görüyorsunuz? Çile Necip Fazýl'ýn çilesi midir? Bir diðer deyiþle yalnýzca Necip Fazýl'a atfedilebilir mi?

Evet o bunu "Çile" þiirinde dillendirmiþtir, bu anlamda bu ülke ve insanlarýnýn çilesi ile bir iliþki kurduðu söylenebilir. Lâkin bunun daha iyi incelenmesi ve belki de Necip Fazýl'ýn çileye dair söyleminin biraz da dýþýna çýkýlarak incelenmesi gerektiðini düþünüyorum. Dava diye adlandýrýlan ise 'çile'nin kendisi olsa gerektir. Kiþisel olarak, 'dava sahibi olma' iddiasý bana hep çok abartýlý gelmiþtir. Dünyevî çerçevede 'dava sahibi' denince, aklýma sadece nebî ve resuller gelir. Bizim gibi kullar ise, onlarýn davalarýna tabî olarak sahip çýktýðýmýz ve çilelerinden hissement olduðumuz ölçüde feyz alabiliriz. O nedenle, genellikle, peygamberler ve onlarýn sýrlarýna sahip büyük velîler haricinde, sýradan kiþilere 'dava sahibi olma'yý yakýþtýrmak ve onlarýn sýrtýna taþýnmasý bu denli zor olan bir yükü yüklemek istemem. Zira o yük 'neredeyse senin sýrtýný enkaz haline getirmiþti' diye belirtilen yüktür. Hiç þüphesiz Hz. Muhammed'in müminleri onun çilesini kendi vüsatlarý ölçüsünde yaþarlar; zira Allah'ýmýz hiçbir kulunu kaldýramayacaðý bir yükü taþýmakla mükellef kýlmaz.

■ Necip Fazýl adýna ödül verilmesini nasýl deðerlendiriyorsunuz?

Necip Fazýl Kýsakürek, statükoya karþý mücadelesiyle bayraklaþmýþ bir isim olduðundan adýna bir ödül düzenlenmesinin Türkiye'nin kültür hayatý için önemli olduðunu düþünüyorum. Bu ödül bir þair ve edebiyat adamýnýn isminin yaþatýlmasý adýna yararlý ve anlamlýdýr. Ayrýca birden çok dalda veriliyor olmasý bu ödüle bir bakýma kamusal bir deðer kazandýrmaktadýr. Zira ödülü alanlar topluma alanlarýnda 'örnek' insanlar olarak takdim edilmekte ve belki de gençler arasýnda onlar gibi olma hevesinin aþýlanmasýný saðlamak gibi bir iþlevi de kazandýrmaktadýr Necip Fazýl Ödülü'ne. Ancak muhtemelen, genç nesillere asýl kazandýrýlmasý gereken baþka bir tatmin duygusu olmalýdýr. Çünkü iyi bir iþin ödülü Allah'ýn o iþi yapmayý size nasip etmiþ olmasýdýr. Bunun dýþýnda kalan ve görünür hale gelmiþ her ödül ancak gönülleri asýl ödülü almaya teþvik için olsa gerektir. Unutmamak gerekir, bir iþin iyiliði ne kadar büyükse çilesi de o kadar büyük olur. Zahmet rahmeti önceler.

■ Ödülün size tevdi edilmesi hakkýnda neler söylersiniz?

Ben baþý kurumsallaþmýþ ödüllerle pek hoþ olan biri deðilimdir. Yeltenmiþ olduðum bir þiir ya da yazý düzgün bir biçimde ortaya çýktýðý zaman ödülümü almýþ olduðumu hakkelyakîn bilmekteyim. Ondan sonrasý Rabbimizin bizleri halka açýklamasýndan ibarettir diye düþünüyorum. Zira "sanat sanat için mi? Toplum için mi?" biçiminde formüle edilen ve bana hayli anlamsýz gelen soruya cevabým "Allah rýzasýný tahsil etmek amacýyla, kendim için," olacaktýr. Yaptýðý bütün iþlerde insanýn kendisini biteviye yeniden inþa ettiðini bildiðim için, sanatýn da bana kendimi inþa etmem için verilmiþ bir lütuf olduðunun farkýndayým. Ve o lütfa þükrümü gerektiði gibi eda etmekten baþka bir çabam olmadý hamd olsun. Bu ödülün þahsýma verilmesini, herhangi bir talebim olmadan gerçekleþtiði için, anlamlý ve deðerli buluyorum. Jüri üyelerine zarafetlerinden dolayý teþekkür ediyorum ve her zaman olduðu gibi, kendilerine bu ödülü bize verdirene þükür ve verenlere de teþekkür ediyorum.