Nazi kampýndan çanta krallýðýna

Dünyaya gözlerini gettoda açýp sarayda kapatmak kadar altýn emzikle büyüyüp son nefesini köprü altýnda kimsesiz olarak vermek de olaðan. Bir hikaye ve bir de gerçek kalýyor sadece. Hayat, geriye doðru anlaþýlýr, ileri doðru yaþanýr. Bugün modanýn zirvesinde adýný efsane olarak yazdýrmýþ bir kadýn kendi hikayesinden hepimize bir baþarý dersi veriyor. Judith Leiber, nam-ý diðer çanta imparatoriçesi. Tasarýmlarý sanat müzelerinde sergilenen 96 yaþýndaki Judith Leiber’in çantasýna sahip olmak çoðumuz için uzak bir hayal. Ancak onun fantastik, renkli dünyasýný sýðdýrdýðý cüzdanlarýn içindeki umuttan hepimize düþecek bir pay var. 

CÜZDAN DEÐÝL SANAT ESERÝ

Judith Lieber, 1921 Macaristan Budapeþte doðumlu. Orta gelirli bir ailenin kýzý olan Lieber, Londra’daki King’s Üniversitesi’nde kimya bursu kazanýyor ancak II. Dünya Savaþý baþlayýnca eðitimi yarýda býrakýp ailesinin yanýna dönüyor. Evde çantalar tasarlayan genç Lieber’ýn kabusu savaþ kapýya dayanýnca baþlýyor. Naziler ülkeye girmesiyle Yahudi olan ailenin saklanmaktan baþka çaresi kalmýyor. Baba, kýzý Judith ve eþini korumak için teslim oluyor. Bir süre sonra metruk binalarda saklanan anne kýz da yakalanýp kampa gönderiliyor. Judith Lieber burada ailesinden pek çok kiþinin ölümüne þahit oluyor. Ama bir gün savaþ bitiyor. Lieber, Amerikan ordusunda görevli bir askerle tanýþýyor, çift 1946’da evleniyor. Eþiyle birlikte Amerika’ya göçmen olarak giden Lieber, geçimini saðlamak için çanta yapmaya baþlýyor. Lieber’in bir fabrika için fason olarak ürettiði çantalar New York’taki ünlü maðaza Nettie Rosenstein’ýn dikkatini çekiyor. Rosenstein’da 12 yýl çalýþan Lieber’ýn kariyer yolu çantalarýnýn Amerikan first lady’si Mamie Eisenhower’ýn elinde görülmesiyle  açýlýyor. Judith Lieber 1963’te, 42 yaþýndayken ilk çanta maðazasýný açýp markasýný kuruyor. Lieber’in 1963’ten emekliliðe ayrýldýðý 2004 yýlýna kadar 3 bin 500 tasarýma imza attýðý biliniyor. Dahasý onun her biri sanat eseri deðerindeki çantalarý Manhattan Tasarým Müzesi’nden  New York Metropolitan’a  Londra’daki , Victoria & Albert’a kadar dünyanýn en saygýn müzelerinde sergileniyor. Lieber’in rengarenk hayal dünyasýndan kopup kristallerle süslediði çantalarý Oscar gecelerinin geleneksel aksesuarý. Ýlhamýný hem doðadan, hem de þehir hayatýndan alan Lieber’in iddialý çantalarý kuþkusuz herkese göre deðil. Ancak her biri tek tek elle iþlenen Swarosvki taþlarý ve þaþýrtýcý, eðlenceli tasarýmlar için Haute Couture çantacýlýðýn baþyapýtlarý demek yanlýþ olmaz.  

Yýllarca fabrika ve maðazalarda çalýþan Lieber, 42 yaþýnda markasýný kurdu. Bugün emekliliðin tadýný çýkaran tasarýmcýnýn cüzdanlarý müzelerde sergileniyor.