Bakan Fidan canlý yayýnda uyardý: 3. Dünya Savaþý riski var
ABONE OL

Bakan Fidan Habertürk'te katýldýðý bir televizyon programýnda gündeme iliþkin önemli açýklamalarda bulundu.

Bakan Fidan'ýn açýklamalarýndan satýr baþlarý:

Küçüklüðümden beri Türk milli güvenlik sistemine bütün olarak bakmaya odaklanmýþ biriyim. Bunun askeri, istihbarý birçok ayaklarý var. Bütün milli güvenlik disiplinlerinin alt dallarýnýn kendine has özellikleri var. Dýþiþleri Bakanlýðý'nda MÝT'ten daha stratejik konularda yer alýyorsunuz. MÝT'te aðýrlýklý olarak operasyonel, kontrespiyonaj, istihbarat toplama oluyordu. Þimdi o bilgiyi kullanan makamdayýz. Dýþiþleri Bakanlýðý'nda kapalý ve açýk kaynaktan çok bilgiye ihtiyacýnýz var. Zihinsel, stratejik, perspektif olarak bakanlýðýn sorumluluðu biraz daha aðýr.

Bayramýn birinci günü Ýsviçre'de Ukrayna Barýþ Konferansý vardý. Oraya görevlendirmiþti sayýn Cumhurbaþkaný. Ýkinci günü döndüm, annemin elini öpmeye gittim. Bayram esnasýnda da uluslararasý iliþkilerde olaylar durmuyor. Sürekli mesai gerektiriyor. Bayramda bir yere gitmedim, burada Ankara'daydým.

TÜRKÝYE, BRICS'E ÜYE OLACAK MI?

Özellikle Cumhurbaþkanýmýzýn vizyonu çerçevesinde uyguladýðýmýz politikada eksen kaymasý gibi bir konuyu gündemimizden çýkaralý çok oldu. Bizim kendi menfaatimiz, ilkelerimiz, duruþumuz neredeyse onun arayýþý içerisindeyiz. Ait olduðumuz ittifaklara muhataplarýmýzýn baðlý olmasý da önemli. Alternatif ekonomik platformlarý yakýndan takip etme noktasýndayýz. Brics'i farklý yapan Rusya'nýn, Çin'in orada olmasý. G-7 daha fazla siyasi konularýn ayný medeniyet alanýný düþünen ülkelerin bir araya geldiði yer. Brics, ekonomik amaçlý bir platform. Kural temelli, yapýsal bir hali yok. Brics'in AB'ye nazaran farklý ve güzel tarafý bütün medeniyetleri, ýrklarý bünyesinde barýndýrýyor olmasý. Biraz daha kurumsal hale dönüþebilirse ciddi fayda üretir. Bizim buradaki iliþkilerimiz, diyaloglarýmýz son derece normal. Brics üyesi ülkelerle iliþkilerimizi iyi tutmaya çalýþýyoruz. Dýþ ticaret hacminin en yüksek olduðu iki ülke Çin ve Rusya, Brics üyesi. Ülkemizin dýþ politika rotasýný daha saðlýklý yürütebilmek için bu çerçevede bakmak lazým. Ýliþkimiz var, görüþmelerimizi, müzakerelerimizi yapýyoruz Brics üyesi ülkelerle. Onlar da zaten evrim sürecindeler. Bir Gümrük Birliði, ortak para birimi, serbest ticaret anlaþmalarýnýn hayata geçtiði bir yer deðil. Kredi verme sistemini çalýþýyorlar. Kendi aralarýnda yerel para birimiyle ticaret yapýyorlar. Bu bizim de taraf olduðumuz konu. Dolarsýzlaþtýrmada çalýþmalar var. Siyasetin dayattýðý bir strateji bu. Biz hem AB adaylýðý hem diðer ekonomik iþbirliði teþkilatlarýnda üyeliklerimiz var. Asya Pasifik'teki devasa ekonomik platformda daha ileri üyelik için baþvurumuz olmasý söz konusu. Platformlarýn birbirlerine alternatif deðil tamamlayýcý olarak görmek lazým.

AB'de kural temelli bir iþleyiþ var. Biz AB ile olan iliþkilerimizin seyrinde bugünkü durumda olmasaydýk, AB ileri adým atma konusunda irade koyabilseydi, aslýnda bizim buradaki belli konulara bakýþ açýmýz daha da deðiþebilirdi. Þu anda NATO'da askeri ittifak konusu var. Ekonomik ittifak alaný ayný þekilde somut hale gelmiþ deðil. Dolayýsýyla arayýþlarýmýz devam etmiþ durumda.

PUTÝN'LE HANGÝ KONULARI GÖRÜÞTÜ?

Sadece sayýn Putin'le deðil bütün aktörlerle bir araya geldik. Uzun görüþmelerimiz oldu. En sonunda sayýn Putin tarafýndan kabul edildim. Sayýn Cumhurbaþkanýmýzýn gönderdiði mesajlar var. Onlarý detaylýca görüþme imkanýmýz oldu. Sayýn Cumhurbaþkaný önümüzdeki günlerde Kazakistan'da bir araya gelme ihtimali olacak. Bizim Rusya ile þu anda Suriye alaný fevkalade önemli, ikili iþbirliðinde enerji konularý fevkalade önemli, ticaret hacmi, Türk firmalarýn durumu var. Türk firmalarýyla bir araya geldim. Karþý karþýya geldiði konularý ele aldýk. Genel itibarýyla memnunlar. Diðer taraftan Ukrayna meselesi fevkalade önemli. Biz durduðumuz yeri söyledik. Devam eden savaþýn bölgeye ve dünyaya maliyeti çok fazla daha da vahimi bu risk büyüyebilir, yayýlabilir. Coðrafi, metodik olarak yayýlabilir. Nükleer silahlar gündeme gelebilir. Çin ve Rusya seyahatinde þunu gördüm. Savaþ baþka yere sýçramadý ama dünyada bölümlenmenin daha arttýðýný görüyoruz. Rusya, Çin, Ýran yapýsal ortaklýða doðru gidiyorlar. Bu savaþýn meydana getirdiði yaygýnlaþma. Ukrayna konusunda barýþýn esas olduðunu, Rusya'nýn duruþ belirlemesi gerektiðini muhataplarýmýza ilettik. Nitekim 2 gün sonra Sayýn Putin, Rusya'nýn Ukrayna savaþýný durdurma þartlarýný madde madde sýraladý.

Sayýn Putin'in bunu dile getirmesi önemliydi. Bizim en büyük endiþemiz savaþýn devam etmesi. 500 binden fazla öldüðü ülkenin altyapýsý ile yok olmak üzere olduðu. Savaþýn Rusya'nýn içine taþýndýðý durumdayýz.

Müzakere süreci için bir zemini her zaman görüyorum. Ona biraz yardýmcý olmak gerekiyor. Avrupa'da ve ABD'de kritik seçimler var. Biraz beklenmesi yönünde gidiþat var. Taraflar barýþý, müzakereyi, diyaloðu dillendiren ilk taraf olarak pozisyonlarýnda zayýflýk göstermek istemiyorlar. Ciddi seferberlik var. Bu yapýsal hale dönüþüyor.

"PUTÝN'ÝN TÜRKÝYE ZÝYARETÝNÝ BEKLÝYORUZ"

Suriye ile ilgili Ruslarýn ve bizim tarafýn baþardýðý en önemli þey rejimle muhalifler arasýnda savaþýn þu an itibariyle devam etmiyor oluþudur. Astana süreçleri baþka formatlar þu anda bunu mümkün kýlýyor. Bu sessizlik dönemini Suriye rejimi akýllýca deðerlendirse. Yurt dýþýna kaçmýþ gitmiþ milyonlarca insaný geri getirip, ülkeyi yeniden yaparak fýrsat olarak deðerlendirmeli. Rus meslektaþlarýmýzla yaptýðýmýz görüþmelerde bunun altýný çizdim. Suriye'nin kendisi için yapmasý lazým bunu. Mültecilerin geri dönmesini önemli görüyoruz. Ýktidarý, muhalefetiyle bütünleþik bir hale gelmiþ Suriye'nin, PKK terörü ile mücadelede önemli aktör olacaðýný düþünüyoruz. Ýsrail'in operasyon yapýyor olmasý, çeþitli milis gruplar meseleyi daha karmaþýk hale getiriyor. Bizim dinamik politika önemli önemli.

Sayýn Putin'in Türkiye ziyaretini bekliyoruz. Sayýn Cumhurbaþkanýmýzýn davetleri olmuþtu. Onlarýn ve bizim seçim süreci oldu. Önümüzdeki günlerde bu konular oturulur, konuþulur diye düþünüyorum.

Washington'da NATO zirvesinde önceliklerimiz, bir önceki yýl ve ondan önceki yýl Madrid'de þekillenen politikalarýmýzýn devamý niteliðinde. Terörle mücadele konusunda Türkiye'nin endiþelerini anlayacak ve kapsayacak hassasiyet gösterilmeleri. Madrid'de bunu gündeme getirdik, yapýsallaþtýrdýk. NATO ülkesi üyelerinin birbirlerine savunma sanayinde kýsýtlama getirmemeleri konusundaki hassasiyetlerimizi dile getirdik. Büyük ölçüde giderdiðimiz, giderilmesi gereken konular var. Güney tabanlý tehditlerin yakýndan gözetilmesi önemli NATO ittifaký çerçevesinde. NATO üyelerinin kendi içinde dayanýþmasýnýn sayýn Cumhurbaþkanýmýz tarafýndan gündeme getirilmesi söz konusu olacaktýr.

"YPG KONUSUNDA 3 ÜLKEYLE SORUNLUYUZ"

Bu konuda 2,5 aktif üye var YPG konusunda problemli olduðumuz. ABD, Ýngiltere ve biraz da Fransa. Amerika'nýn oradaki varlýðýný devam ettiriyor. Biz her düzlemde bu sýkýntýyý gündeme getiriyoruz. Bunun ittifakýn ruhuna aykýrý olduðu, Türkiye'nin böyle bir gerçeklikle yaþamayacaðý konusunda mümkün olan en üst diplomasiyi yürütüyoruz. Karþý taraf size anlamsýz davranýyorsa burada kendi çýkarýndan ziyade size yönelik kasýt olduðu açýktýr. Ortaya koyacaðýnýz baþka davranýþ modelleri var. Amerika ve Ýngilizlere hep þunu söylüyoruz; sizin terörle mücadelede hassasiyetin daha fazlasýný biz PKK ile mücadelede taþýyoruz. Bu tehdit kendi kendini kaldýrana ve baþka þekilde kaldýrýlana kadar devam edeceðiz. Belli bir anlayýþ düzeyine ulaþtýðýmýzý düþünüyorum.

"AVRUPA'DA AÞIRI SAÐ PARTÝLERÝN YÜKSELÝÞÝNÝ TEHDÝT OLARAK GÖRÜYORUZ"

AB meselesini sistemli bir þekilde konuþuyoruz. MÝT'te iken Avrupa'da aþýrý saðý tehdit kategorisinde takip ettiðimiz konuydu. Aþýrý saðý Avrupa'nýn kendisi de tehdit olarak görüyor. Tehdit tanýmýna girdiðimiz için soydaþlarýmýza tehdit oluþturan hususlarý da tehdit algýlýyoruz. Aþýrý saðýn Avrupa'da sabýkalý bir tarihi var Avrupa'da Türk ve Müslümanlara yönelik olarak. Aþýrý saðýn yükseliþi kimin için ne ifade ediyor Avrupa'da? Ben diyorum ki; Avrupa ülkeleri, özellikle merkezi Avrupa ülkeleri zaten Türkiye ile olan iliþkilerinde hep aþýrý sað iktidardaymýþ gibi politika izliyorlar. Biz Türkiye'yi AB'ye alýrsak aþýrý sað güçlenecek diyorlar. Burada mesafeli politikadan bahsediyorlar. AB kendisini öyle yapýyor. Aksini ispat etmek durumunda olan onlar. Þu ana kadar ispat etmediler. Olaný anlatýyoruz, suçlamýyoruz. Türkiye ile olan iliþkilerinde aþýrý sað iktidardaymýþ gibi oldu. Biz bazen diyoruz ki, kendileri gelse de onlarla görüþsek. Hitler'e karþý, faþistlere karþý savaþ vermiþ bir Avrupa var ama þimdi o temellere ters bir Avrupa var. Kendi eleþtirisini yapmadý, bugün bunu yaþýyor. Avrupa aþýrý saðýn kendi içindeki problemler, dinamiklere yakýndan bakýldýðýnda enteresan açmazlarý içeriyor. Orada da çok ciddi zavallýlýk ve tarihsel zavallýlýk söz konusu.

Avrupa'daki deðerlerin aþýndýrýlmasý durumu. Avrupalý saðcý liderle de konuþtum. Acayip bir kafa karýþýklýk var. Aile sisteminin yok olduðunu söylüyorsunuz, bunun yanýnda bunu savunan Müslüman nüfus var. Göçmen karþýtý olmakla medeniyet karþýtý olmanýn arasýna sýnýr çizmeniz lazým diyorum. Cevap yok, haklýsýn diyorlar. Kestirmeden, oy kazanmak için kimlik siyaseti yapýyorlar. Yabancý olanýn kötü olduðunu söyleyerek oy topluyorlar. Türk dünyasýna karþý, Ýslama karþý ötekileþtirme hareketi Avrupa'da kendini var eden deðerler zincirinin tersi. Bu imtihaný nasýl aþacaklar göreceðiz. Bazen bakýyorsunuz, onlar da kendi pragmatizmlerini ortaya koyuyorlar.

Bizim en büyük hazýrlýðýmýz tehdidin geldiðini görüp, o sýnýrlar içinde egemen olan aktörle oturup konuþmak, meselenin takibini yapmak. Bu konu bazen kamusal siyaseti ilgilendirdiði için hassas oluyor. Kendi siyasal tabanlarýndan dolayý bu konuyu konuþmak istemiyorlar. Türklerin, Müslümanlarýn durumu ne olacak? Konsolosluklarýmýz sürekli bizi bilgilendiriyor. Trendleri görüyoruz. Provokasyon mu var, seçimlere yakýn mý oluyor, ekonomi kaynaklý mý?

"AVRUPALI LÝDERLERDE SAHÝCÝLÝK YOK"

Avrupa Birliði'nde jeostratejik çerçeve üzerinden üyelik iliþkilerinde teknokratlarla konuþtuðunuzda Avrupa'nýn daha baðýmsýz, kendinden emin bir jeostratejik aktör olmasý için Türkiye ile beraberliði önemli. Hatta Türkiye'nin beraberinde getirdiði dünyanýn burada olmasý daha önce baþlatýlan medeniyetler ittifaký kavramýnýn burada somutlaþma meselesi insanlýk ve Avrupa için bir fýrsat. Bu AB'de çok rahat tartýþýlan konu deðil. Avrupa'daki siyasal partiler kimlik siyaseti yaptýðý için. Jeostratejinin faydasýný sokak diline indirmede bir problem alaný var. Bütün demokrasilerde bu alan problemli alan. Sahici bir deneme içine giren de yok. Sahici liderlik gösteren, Cumhurbaþkanýmýza da arkadaþlýk yapmýþ Avrupalý liderler vardý. Þimdi görmüyoruz. Farklý bir þey söyleyen yok. Herkes ucuz yoldan oy alýp iktidarda kalma peþinde. Jeostratejik olarak atmadýðýnýz adýmlarýn halkýn ekonomisini, saðlýðýný, güvenliðini nasýl etkilediðini anlatmýyorsunuz. Bunu anlatmadýðýnýz zaman bugünkü sorunlarla karþýlaþýlýyor. AB'nin karþý karþýya kaldýðý sorunlardan biri de transatlantýk yapý içinde ne kadar otonom hale gelecekler ne kadar ABD'ye baðlý kalacaklar? Bu mümkün mü? Avrupa kendi barýþýný devam ettirebilecek mi? Daha yaþamsal konu bu.

Bence dünya bu tehdidi ciddiye almalý. Bu gerçekten hesabý kitabý yapýlmýþ mesele. Gazze'deki katliam, soykýrým insanlýðý ortadan ikiye bölen soykýrým. Ýnsanlýðýn ayný noktaya geldiði konu. Bunun karþýsýnda duran bir yapý var. Bu yapýnýn Ukrayna'da devam eden bir sorunsalý var. Ýki savaþ, dünyadaki ekonomik rekabet, yapay zekanýn beklenmedik ataða kalkmasýyla 'teknolojik üstünlük kimde olacak?' sorusunu birdenbire öne çekilmesi. Normal piyasa þartlarýnda giden bir konu. Þimdi burada ortaya çýkan potansiyeli o kadar büyük ki.

Teknoloji tarihinde þöyle bir þey oluyor. Buna ömür biçenler vardý. Daha hýzlý gerçekleþti. Þimdi bunun üzerine yapay zekayý hayata geçirmenin yolu yüksek kapasiteli mikro iþlemcileri geliþtirmek. Grafik tabanlý mikro iþlemcileri geliþtiren firma dünyanýn en deðerli þirketleri oldu.

GAZZE'DE ATEÞKES NEDEN BAÞLAMIYOR?

Netanyahu liderliðindeki Ýsrail sisteminin Hamas'ý bahane ederek Filistin direniþ hareketini tamamýyla yok etmek, yýllardýr devam ettirdiði iþgali meþrulaþtýrmak ve kurumsallaþtýrmak þeklinde kurduðu politika var. Sistemli bir savaþ planýný sonuna kadar uyguluyor. Avrupalý devletler ve ABD Ýsrail'in bu politikasýný destekleme konusunda çok þey yaptýlar. Devam eden katliamýn hala devam ediyor olmasý, uluslararasý sistemin bir þey yapmamýþ olmasý, þu anda büyük fay kýrýlmalarýný daha sonra etkilerini göstereceði realiteyle karþý karþýyayýz.

Burada bir olay oluyor, etki oluþturuyor. O etki baþka konularla etkileþime girerek baþka bir oluþa dönüþüyor. Gazze'deki savaþ ve dünyanýn bölünmesi, büyük çoðunluðun Filistin'in yanýnda yer almasý dünyanýn gidiþatý açýsýndan önemli. Eðer iki devletli çözümü bir an önce Ýsrail'e dayatýp 'Senin artýk baþkasýnýn topraðýný çalmakla iþin yok' demeliydi. Bu olsaydý muazzam barýþ çýkardý. Herkesin barýþ içinde yaþadýðý bölge. Bölgede muazzam altyapý var. Tehdidin yaygýnlaþmasý þu anda savaþýn yayýlýyor olmasý büyük sýkýntý. Bu þunu gösteriyor Hamas'la ilgili öncelikle askeri hedeflerinin gerçekleþtirildiði noktada Ýsrail'in bir sonrasý düþman kategorisine soktuðu Hizbullah'a saldýracaðý varsayýlýyor, Lübnan'a saldýracaðý.

"ÝSRAÝL, GKRY'YÝ LOJÝSTÝK ÜS YAPTI"

Burada büyük bir yayýlma tehdidi, tehlikesiyle karþý karþýyayýz. Ýsrail'in soykýrýmý devam ettiði sürece bu risk devam edecek. Þimdi de özellikle Lübnan'ýn gündeme gelmesi. Lübnan'daki aktörlerin Kýbrýs'ý tehdit etmesi bunun habercisi. Suriye alanýnda devam eden operasyonlar var. Þu anda bunlar düþük yoðunluklu giden çatýþmalarýn baþka aktörleri de içine çekmesi sözkonusu. Rum yönetiminde Avrupalý aktörleri baþtan beri uyarýyoruz. Buranýn operasyon merkezi haline dönmüþ olmasý. Güney Kýbrýs Rum Kesimi'nin Gazze'ye yönelik operasyonlarda belli ülkeler tarafýndan üs olmasýný istihbaratlarda sürekli görüyoruz. Bunu gündeme getirince birdenbire lojistik üs ilan ettiler. Oranýn askeri üs olma özelliðini gizleyen faaliyet haline dönmesi olmasý. Ortadoðu'ya yönelik operasyonlar için kullanýyor olmasý Rum kesimi ve Yunanistan'a faydasý olmaz. Ortadoðu'da devam eden savaþlara taraf olduðunuzda o ateþ gelir sizi de bulur. Biz de ayný coðrafyadayýz, gelir bizi de bulur.

Bölge aktörlerinin þunu görmesi lazým. Orada ciddi askerileþme var. Onun önüne geçilmesi lazým. Buraya yönelik bir þey gelmesin.

"BYLOCK'UN DEÞÝFRE EDÝLMESÝ, FETÖ'YLE MÜCADELEDE DÖNÜM NOKTASI"

ByLock'un deþifre edilmesi FETÖ ile mücadelede dönüm noktasý. Deþirfe edilmesi ile FETÖ hayalet olmaktan çýktý. Toplumda yüzlerine taktýklarý bir kimlik var. Ýnsanlar böyle yetiþtiriyorlar. Bir zombi sürüsüyle karþý karþýyasýnýz. Þizofrenik hayat yaþýyorlar. Bu yapýsallýðý keþfettikten sonra, örgüt liderinin olaylardan sonra kendi sesine petrol rafinerisi, ananas vs. medyaya düþünce örgüt birden bire internet tabanlý haberleþmeye geçti. Bunu örgüt mensuplarý arasýnda yaygýnlaþtýrdý. Normal muhabere sistemlerinde telefon kullanýrken burada herkese verdiler. Bunun inanýlmaz güvenli olduðunu düþünüyorlardý. Gerçekten 2-3 arasýnda yapýlan kodlamanýn kýrýlmasý mümkün deðil. ByLock meselesine geçtiklerinde, özel birim kurduk. Ýnsan istihbaratýyla aldýk bunu. Buna yönelik özel teknik birim kurduk, baþýndaki arkadaþý yetkilendirdik, 'varýný gücünü buraya harca gel' dedi. Bir müddet sonra 'efendim bunu çözmemiz imkansýz'. Ben de 'bir insanýn ürettiði bir þeyin baþka bir insanýn kýrmasý gerekir' dedim. Kaynak lazýmdý. Bu iþi mümkün hale getirdiler, madalya falan aldýlar. ByLock çözülüncü FETÖ hayalet olmaktan çýktý. Buradaki örgüt mensuplarýnýn kimlikleri deðil, haberleþmeler deþifre edildikçe, ne yapýyorlar, ne ediyorlar, muazzam bir þey oldu. Ýçiþleri ve Adalet Bakanlýðý'ný bilgilendirdik Cumhurbaþkanýmýza arz ettikten sonra. Ankara Emniyeti'nde birim kuruldu. Gece gündüz çalýþtýlar. ByLock'tan istifa etme yýllar boyu sürdü.

Bunu polisle, adliye ile paylaþmanýz lazým ki, sistem içinde gereði yapýlsýn. Silahlý kuvvetler, polis, hakimlerde ve kritik kurumlarda adamlarý vardý. Baþka haberleþme kümeleri vardý. Bazýlarý hassas, hiçbir þey kullanmýyorlar, fiziksel temas ve onlarý yöneten mahrem imam oluyordu. Örgütün deþifre edilmesi, mahrem yapýsýnýn sistemden sökülüp, atýlmasý inanýlmaz bir çalýþma gerektirdi. Çok þükür Allah yardým etti, sayýn Cumhurbaþkanýmýz arkamýzda doðdu. Onun için hayalet örgüt olmaktan çýkarýldý.

  • dýþiþleri bakaný hakan fidan
  • bakan fidan
  • brýcs