Bakan Kurum'dan EMEP'li vekilin iftirasýna sert cevap: Haddinizi bileceksiniz

Çevre, Þehircilik ve Ýklim Deðiþikliði Bakaný Murat Kurum, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlýðýnýn 2025 yýlý bütçesi üzerindeki görüþmelerde milletvekillerinin sorularýný yanýtladý.

Kurum, konuþmasýna Elazýð'da bugün yaþanan 5 büyüklüðündeki depremden dolayý kentteki vatandaþlara "geçmiþ olsun" dileklerini ileterek baþladý.

Karþýlýklý görüþ alýþveriþinde bulunulan bir bütçe görüþmesi yaptýklarýný belirten Kurum, katký sunan milletvekillerine teþekkür etti.

Kurum, 6 Þubat'ta yaþanan Kahramanmaraþ merkezli depremlere iliþkin eleþtirileri yanýtlarken, "Her þeyden önce þunun bilinmesini isteriz ki biz AK Parti'yiz, Cumhur Ýttifaký'yýz. Milletimizin canýný ve malýný en mukaddes emanet olarak gören anlayýþýn temsilcileriyiz. Bu sebeple deprem dönüþümü, sadece yeni binalarýn yapýldýðý bir inþa süreci olarak bizim nezdimizde deðerlendirilmemektedir. Tam aksine Türkiye'nin istikbal ve istiklal mücadelesinin en güçlü adýmý olarak deðerlendiriyoruz." ifadelerini kullandý.

Depremin olduðu ilk saatlerde bölgede olduklarýnýn altýný çizen Kurum, 3 ayda 180 bin konutun inþasýný baþlattýklarýný ve o günden bu yana 160 bin iþçiyle yapýlmasý gereken her türlü iþ ve iþlemin, hiçbir siyasi ayrým gözetmeksizin yapýldýðýný ifade etti. Ýnsanlarýn depremden etkilenen þehirlerde duyduðu ihtiyaçlarý, huzur ve mutluluðu çerçevesinde 11 il için yeni bir resmi hayal ettiklerini belirten Kurum, o bölgenin eskisinden çok daha güçlü olmasýný istediklerini dile getirdi.

Sadece bina deðil, þehrin tüm ihtiyaçlarýný giderecek bir bakýþ açýsýyla çalýþtýklarýný aktaran Kurum, "Gittiðim her ziyarette orada hangi belediye olursa olsun bütün belediye baþkanlarýyla görüþtüm ve bu inançla tüm ekibimiz, baþta deprem bölgesi olmak üzere 81 ilde, 922 ilçede gece gündüz çalýþmakta ve inþallah sözlerimizi tutmak için de bu anlayýþý sonuna kadar sergileyecek tutumumda olacaðýz." dedi.

Fay kýrýklarý ve sývýlaþma riskine dair soru üzerine, deprem dönüþümünü yaparken en uygun zemini seçtiklerini, alýnacak tedbirleri bilim insanlarýnýn verdiði görüþ ve fikir doðrultusunda belirlediklerini söyleyen Kurum, þöyle konuþtu:

"Önceliðimiz burada en doðru yer ve alanda proje yapmaktýr. Bunun için de ülkemizin en aktif fay hatlarýnda mikro bölgeleme çalýþmalarýný 11 ilde, bilhassa depremin yoðun olarak hasar verdiði bölgelerde yapýyoruz. Tüm projelerimizde en kapsamlý zemin etüt çalýþmalarý yaparak yapým aþamasýnda da radye temel üzerine tünel kalýp sistemiyle konutlarýmýzý inþa ediyoruz."

Kurum, deprem bölgesinde TOKÝ'nin sosyal konut seferberliði ve kentsel dönüþüm projeleri kapsamýndaki hiçbir konutunda yýkým olmadýðýný vurgulayarak þehrin ihtiyaç ve demografik yapýsýna uygun projeler yapýldýðýný ifade etti.

Bakanlýðýn bütçesiyle ilgili bir soru üzerine Kurum, þöyle konuþtu:

"Deprem konutlarýnýn yapýlamayacaðý iddiasý kesinlikle doðru deðildir. Bu devlet, Sayýn Cumhurbaþkanýmýzýn liderliðinde 3 ayda 180 bin konutun inþasýný baþlatmýþ, bugüne kadar 130 bin konutun teslimini gerçekleþtirmiþtir. Ve ben 2 Temmuz gününden bugüne tam 3,5 ayda 70 bin yeni konutun ihalesini yaptým. Dolayýsýyla bu irade,11 ilimizde tek yürek olup milli birliðimizi, beraberliðimizi koruyarak, daha önceki afetlerde olduðu gibi; Elazýð'da, Malatya'da, Kastamonu'da, güzel Ýzmir'imizde, Bayraklý'da olduðu gibi, yine biz milletimize olan sözlerimizi tutmaya devam edeceðiz."

Bakan Kurum, deprem konutlarýnýn sadece Bakanlýk bütçesiyle yapýlmadýðýný vurgulayarak Bakanlýk bütçesiyle yapýlan kýsmýn, "kentsel dönüþüm" olduðunu söyledi.

- "AFAD'DAN 2024'TE BÝZE 492 MÝLYAR 873 MÝLYON LÝRA KAYNAK AKTARILDI"

Deprem bölgesinde vatandaþlarýn maðdur olmamasý için hak sahibi olamayanlarý Kentsel Dönüþüm Baþkanlýðý bünyesinde hak sahibi yaparak AFAD'dan hak sahibi olanlarla ayný statüde deðerlendirdiklerini anlatan Kurum, "Dolayýsýyla deprem konutlarýyla ilgili bütçe, merkezi bütçeden AFAD'a aktarýlýyor. Kentsel dönüþüm alanlarýnda da bütçeyi Bakanlýðýmýz karþýlýyor. Bu kapsamda da AFAD'dan 2024 yýlýnda bize 492 milyar 873 milyon lira kaynak aktarýlmýþ ve bu kaynaðýn tamamý da deprem konutlarýnýn yapýmýnda kullanýlmýþtýr." diye konuþtu.

Kurum, 2024 yýlýnýn sonuna kadar 130 bin olan teslim edilen konut sayýsýný en az 200 bine ulaþtýracaklarýný belirterek, "2025 yýlý sonuna geldiðimizde, 11 ilimizde, depremden hasar gören ilçelerimizde, köylerimizde 453 bin yeni yuvayý inþallah afetzede kardeþlerimize teslim edeceðiz ve bu kapsamda inþallah evine girmemiþ tek bir depremzede kardeþimizi býrakmayacaðýz." ifadelerini kullandý.

Kurum, rezerv alanlarda kimin tapusu varsa, orada kim yaþýyorsa, hangi komþuluk iliþkisi varsa, ayný komþuluk iliþkisinin devam edeceði bir bakýþ açýsýyla projelendirme yaptýklarýný belirterek, "Kuralarýmýzý da mümkün olduðu en yakýn alanda yine vatandaþlarýmýzý eski komþularýyla yaþayacak bir bakýþ açýsýyla yönetiyoruz. Dolayýsýyla o rezerv alanda kim yaþýyorsa yine ayný insanlar yaþayacak. Yine Hataylýlar yaþayacak, yine Maraþlýlar yaþayacak. Hülasa 11 ilimizde yaþayan vatandaþlarýmýz burada yeni konutlarýnda inþallah huzur içerisinde, güven içerisinde oturuyor olacak." deðerlendirmesini yaptý.

Malatya'daki hibe rakamlarýna iliþkin soru üzerine Kurum, "Malatya merkez ve ilçelerinde çevre ve altyapý yatýrýmlarý için 2023 ve 2024 yýllarý arasýnda 1 milyar 577 milyon lira hibe verdik. Bununla da yetinmedik. Uluslararasý finansman kapsamýnda belki de en büyük hibe desteðini 6,5 milyar liralýk hibe ile Malatyalý hemþehrilerimize vermiþ olduk." ifadelerini kullandý.

Kurum, Elazýð'da da depremden etkilenen bölgelerde inþa sürecine iliþkin çalýþmalarýn devam ettiðini belirtti.

Deprem bölgesinde cemevlerinin inþasýna yönelik eleþtirilere de yanýt veren Kurum, "Alevi-Bektaþi Kültür ve Cemevi Baþkanlýðýyla birlikte bu süreci yürütüyor ve cemevlerimizi de bölgemizin ihtiyaç duyduðu alanlarda yapmaya devam ediyoruz. Ýller Bankasý eliyle finansman desteðini bu kapsamda saðladýk ve 13 cemevimize de en kýsa sürede, 11 ilimiz içinde ihtiyaç olan þehirlere vermiþ olacaðýz." ifadelerini kullandý.

Bartýn Irmaðý ve Yan Kollarý Islah Projesi hakkýnda bir soru üzerine Kurum, bu projenin Bakanlýk bünyesinde olmadýðýný anlattý.

Bakan Kurum, Kars'ta düzenli depolama tesisi için yeni yer seçim çalýþmalarý yürütüldüðünü, yer seçimi yapýldýktan sonra Kars'ta düzenli depolama tesisini yapma sürecini tekrar ilgili birimlerle yürüteceklerini aktardý.

- "22 YILDIR VERDÝÐÝMÝZ HÝÇBÝR SÖZÜ UNUTMADIK"

Kurum, Ýlk Evim Ýlk Ýþyerim Projesi'nin durdurulup durdurulmadýðýna iliþkin bir soruyu þöyle cevapladý:

"Biz bugüne kadar meydanlarda 22 yýldýr verdiðimiz hiçbir sözü unutmadýk. Ne söz verdiysek o sözü tutmak için de bütün ekibimizle, bütün arkadaþlarýmýzla, Sayýn Cumhurbaþkanýmýzýn liderliðinde bu hizmetleri milletimize sunduk. O yüzdendir ki 22 yýldýr bu ülkede iktidarýz. 22 yýldýr da aziz milletimize bu kapsamda hizmet ediyoruz. Takdir edersiniz ki çok büyük bir felaket yaþadýk. 11 ilimizi, 14 milyon vatandaþýmýzý etkileyen bu felaketle, 100 milyar dolarý aþan büyüklükle bir mücadeleyi hep birlikte ortaya koyduk. Ve burada tüm kurumlarýn maddi manevi gücünü, desteðini seferber ettik. Ama tüm bu zorluklara raðmen projelerimize de devam ediyoruz. Þu anda 50 bin, 100 bin sosyal konut projelerindeki konutlarýmýzý depremin getirdiði yüksek maliyetlere raðmen büyük oranda bitirdik. Bunlar da son 5 yýldaki projeler. Hani 5 yýlda bir þey yapýlmadý dendi. Son 5 yýlda yaptýðýmýz projelerden bahsediyorum. '50 bin sosyal konut' ve '100 bin sosyal konut' projesi kapsamýndaki konutlarýn tamamýnýn sahada fiilen inþasý devam etmektedir. Bir kýsmýný da bitirip vatandaþlarýmýza teslim ettik."

"Ýlk Evim, Ýlk Arsam" projesinin durdurulup durdurulmadýðýna iliþkin soru üzerine Kurum, bu proje kapsamýnda 694 ilçede talepleri topladýklarýný ve 2025 yýlý temmuz ayýna kadar tahsis süreçlerini tamamlayacaklarýný söyledi.

"Ýlk Ýþ Yerim" projesi kapsamýnda Türkiye genelinde 40 proje yürüttüklerini ifade eden Kurum, verdikleri sözleri, diðer projelerde olduðu gibi tutmaya devam edeceklerini bildirdi.

Kurum, TOKÝ ile maðduriyet kelimesini yan yana kullanmanýn emeðe haksýzlýk olduðunu, TOKÝ'nin, ülkenin en deðerli kurumlarýnýn baþýnda geldiðini ifade etti.

Tuzla'daki projede henüz evini alamayan tüm vatandaþlarýn endiþelerini bizzat takip ettiklerini kaydeden Kurum, "Tuzla'da planlama sorunlarýnýn niye yaþandýðýna açýp baktýðýnýzda, belediyenin, yine oradaki sivil toplum örgütlerinin buradaki konutlarýn yapýmýný mahkemelere taþýyarak bu süreci durdurmaya yönelik adýmlarýný görüyor olacaksýnýz. Ama biz buna raðmen yine durmadýk. Tuzla'da planlamada yaþanan aksaklýklar sebebiyle projenin bir kýsmýný Maltepe'ye taþýdýk ve inþallah bu projemizi de tamamlayýp teslimlere baþlayacaðýz." diye konuþtu.

- "EN ÜST SINIRDAN ÝDARÝ PARA CEZASINI UYGULAYAN, ÝÞLETMEYÝ KAPATAN BENÝM"

Kurum, Erzincan'ýn Ýliç ilçesindeki maden kazasýyla ilgili soru üzerine, kazada hayatýný kaybedenlere Allah'tan rahmet diledi.

Türkiye'nin bir hukuk devleti olduðunu ve bakanlýklara görevlerinin kanunlarla verildiðini belirten Kurum, ilgili kanunla Bakanlýðýna, kurulacak iþletmeleri çevreye etkileri bakýmýndan deðerlendirme yetkisi verdiðini söyledi.

Kurum, þöyle devam etti:

"Bu iþletmenin kurulmasý esnasýnda ilgili bütün kurumlardan, kuruluþlardan görüþler alýnmýþ. 22 farklý kurumdan ve hepsi olumlu. Bu kurumlardan gelen görüþler doðrultusunda ilgili bakanlýklara, ilgili firmaya, 'Þu tedbirleri alman kaydýyla Çevre Etki Deðerlendirme (ÇED) raporunu veriyorum' demiþ. Bakanlýðýmýz bu çerçevede bir rapor düzenlemiþ ve her ÇED sürecinde olduðu gibi burada da incelemelerini yapmýþ, kurumlarýnýn ayrý ayrý görüþlerini almýþ ve ÇED raporunu da bu görüþler doðrusunda düzenlemiþ. Biz bu iþletmenin, çevre mevzuatýna uygun iþ yapýp yapmadýðýný 135 kez incelemiþiz ve en üst sýnýrdan idari para cezasýný uygulayan benim, iþletmeyi kapatan benim. Bunlarý yapmýþ olmamýza raðmen, verdiðimiz ÇED raporu üzerinden ta yerel seçimden beri temcit pilavý gibi bunu bir siyasi malzeme yapmanýn doðru olmadýðý düþüncesindeyim. Hukuk inceliyor, deðerlendirecektir, karar verecektir. Verilecek karar doðrultusunda da kimin sorumluluðu var, kimin problemi var, kim yanlýþ bir iþlem yapmýþ, hesabýný da verecektir. Burada biz Cumhuriyet baþsavcýlýðýna suç duyurusunda bulunarak, iþletmeyi kapatarak, en üst sýnýrdan ceza vererek her türlü görevimiz kapsamýnda sorumluluklarýmýzý yerine getirdik."

Bakanlýk olarak son 5 yýlda 3 bin 41 ÇED kararý verdiklerini ifade eden Kurum, bu kararlardan 2 bin 149'unun olumlu, 892'sinin olumsuz olduðunu bildirdi.

Kaz Daðlarý'ndaki ÇED konusuyla alakalý yargý sürecinin devam ettiði aktaran Kurum, yargý süreci devam eden bir mesele hakkýnda deðerlendirme yapmanýn doðru olmayacaðýný, son sözü baðýmsýz yargýnýn söyleyeceðini ifade etti.

Kurum, Cumhuriyet tarihinin en büyük aðaçlandýrma seferberliðini yaptýklarýný belirterek "Hiç kimsenin doðal yaþamý bozmasýna, zarar vermesine müsaade etmem." dedi.

Munzur Vadisi'nin doðal statüsünün deðiþtirildiði iddiasýyla ilgili Kurum, "Ýddia edildiði gibi buranýn statüsünü bozmak bir yana biz korunan alan büyüklüðünü 800 kat artýrmýþýz. Köylerdeki Hazine'ye ait arazilerimizin rastgele satýldýðýna dair bir iddiayý asla kabul etmiyoruz. Tam aksine bu tarým arazileri hak sahiplerine doðrudan satýlýyor veya kiraya veriliyor. Bu kapsamda bugüne kadar 127 bin hak sahibi vatandaþýmýza, Hazine'ye ait 95 bin tarým arazisi doðrudan satýlmýþtýr. Ayrýca 87 bin çiftçimize 1 milyar 650 milyon metrekare yüz ölçümlü Hazine'ye ait tarým arazisi de doðrudan kiraya verilmiþtir." deðerlendirmesini yaptý.

- "ÝZMÝR'E FÝNANSMAN DESTEÐÝ VERMEDÝÐÝMÝZ ÝDDÝASINI REDDEDÝYORUZ"

Bazý milletvekillerinin kendilerine "Ýzmir'e ayrýmcýlýk yapýyorsunuz" dediklerini anýmsatan Kurum, kastedilen pozitif ayrýmcýlýksa bunun doðru olduðunu, aksini kabul etmediklerini ve hiçbir siyasi ayrým gözetmeksizin belediye baþkanlarýna randevu verdiðini söyledi.

Kurum, siyasi ayrým gözetmeden çalýþmaya devam edeceklerini bildirerek, "Bu demek deðildir ki Ýzmir Büyükþehir Belediyesi veya herhangi bir belediye yanlýþ yaptýðýnda Murat Kurum susacak, Çevre Bakaný konuþmayacak deðildir. Asla susmayýz. Doðru olaný söylemeye devam ederiz. Bu baðlamda Ýzmir'e finansman desteði vermediðimiz de iddia edildi. Bunu da reddediyoruz. Çünkü bugüne kadar Ýller Bankamýzla Ýzmir'e dýþ finansmandan 6,4 milyar, öz kaynaklardan 2 yýlda 3,2 milyar lira finansman desteði saðladýk. Ayrýca toplam 110 milyon avro kaynaðý kentsel altyapý çalýþmalarý için Dünya Bankasý aracýlýðýyla Ýzmir Büyükþehir Belediyesi'ne tahsis ettik. Þunu da net söylemek istiyorum, biz Ýzmir'i bu yönetim anlayýþýna, bu basiretsizliðe, bu ilgisizliðe bugüne kadar asla terk etmedik. Bundan sonra da terk etmeyeceðiz." diye konuþtu.

Ýzmir Körfezi'ndeki kirliliðin kaynaðýna dair soruya Kurum, "Arýtýlmamýþ evsel nitelikli atýk su deþarjýndan kaynaklý olduðunu tespit ettik. Atýk su altyapý yatýrýmlarýný yapmak ve mevzuata uygun olarak iþletmek, Ýzmir Büyükþehir Belediyesinin görev ve sorumluluðundadýr. Çiðli Atýk Su Arýtma Tesisi tek baþýna, Gediz Nehri'nin taþýdýðý kirlilik yükünün yaklaþýk 2 katýný Ýzmir Körfezi'ne vermektedir. Öyle ki Ýzmir Büyükþehir Belediyesi tarafýndan yaptýrýlan ÝZÝS projesinin final raporunda kirletici kaynaklarýn daðýlýmýný da açýkça görebiliyoruz. Denize akan kirliliðin yüzde 65'i evsel ve endüstriyel atýk suyla yollardan taþýnan kirliliktir. Bakýn bunu biz deðil sizin belediyenizin hazýrladýðý rapor söylüyor. Bizim denetleme görevini yerine getirmediðimizi söylediniz. Biz Ýzmir'de 3 bin 468 çevre denetimi gerçekleþtirmiþiz. Hem belediyeye hem iþletmeyi burada kusurlu yapan tesislere idari para cezasý verdik." yanýtýný verdi.

Ýller Bankasýnýn istisnasýz tüm belediyelere finansal ve teknik destek saðlayan bir kuruluþ olduðunu belirten Kurum, kuruluþun bu yýl 569 belediyeye destek verdiðini, bunlardan 279'unun muhalefet partilerinin yönetimdeki belediyeler olduðunu söyledi.

Kurum, belediyelerdeki özel kalem müdürü ve genel sekreter atamalarýna iliþkin soru üzerine þunlarý kaydetti:

"CHP'li belediyelerden gelen özel kalem müdürü atama izinleri hakkýnda iddialar da doðru deðil. 31 Mart 2024 seçimlerinden sonra özel kalem müdürü atama izniyle alakalý AK Parti'den 99 talep gelmiþ, 69'u onaylanmýþ, 30 talep deðerlendirilmekte. Cumhuriyet Halk Partili belediyelerden 138 talep gelmiþ, 69'u onaylanmýþ ve yine onaylanmayanlar da deðerlendirme aþamasýndadýr. Yine belediyelerin genel sekreter ve genel müdürü hakkýndaki iddialar hakikati yansýtmýyor. 31 Mart yerel seçimlerinden sonra genel sekreter ve genel müdür talepleriyle ilgili olarak AK Parti'den 6 talep gelmiþ, 5 atama yapýlmýþ, biri deðerlendirilmekte. Cumhuriyet Halk Partisinden 11 talep gelmiþ, 6 atama yapýlmýþ, 5 talep de deðerlendirilme aþamasýndadýr."

- "ESENYURT'TA YAÞANAN SORUNLARIN TAMAMI MÜTEAHHÝT KAYNAKLI"

Ýstanbul'un Esenyurt ilçesinde kentsel dönüþüm maðdurlarýnýn olduðuna dair iddiaya cevap veren Kurum, "Bir iddiada bulunuyorsanýz bunu ispat etmekle mükellefsiniz. Esenyurt'ta yaþanan sorunlara baktýðýnýzda sorunlarýn tamamýnýn müteahhit kaynaklý olduðunu göreceksiniz. Müteahhitler kimi projelerde yapýma devam edememiþ, kimilerinde ise ruhsat aþamasýndayken bile inþaatý tamamlayamamýþtýr. Hukuki süreçlerin devam ettiðini görüyoruz. Bu, meselenin bir boyutu. Diðer boyutuna da bakarsak 21 projenin hiçbiri kentsel dönüþüm proje alaný içerisinde deðil. Dolayýsýyla rezerv alaný içerisinde olmadýðýný da net bir þekilde ifade etmek istiyorum. Eðer Esenyurt'ta bir rant söz konusu ise bu elbette akrabalarýný iþe alan, rant ve kar sistemini kuran belediyecilik anlayýþýdýr. Bu hesabý da þu anda Türk yargýsý önünde hesap veren belediye baþkanýnýza soracaksýnýz. Elbette kendisi size meselenin faili olarak en saðlýklý bilgiyi verecektir." ifadelerini kullandý.

Tüm kesimlerden ve partilerden, Türkiye'nin birliðine ve dirliðine destek olmasýný beklediðini dile getiren Kurum, "'Atanan kayyumlarla halkýn iradesi gasbedildi' demek, en açýk ifadeyle akýl tutulmasýdýr. Seçmenin iradesini gasbedenler, kendisine oy verenlere hizmet etmek yerine terör örgütü üyesi gibi davrananlardýr. Türkiye, bir hukuk devletidir. Eðer siz bu ülkenin bölünmez bütünlüðüne karþý kirli oyunlarýn içerisine girerseniz bu devlet de gelir size bunun hesabýný sorar." deðerlendirmesinde bulundu.

BAKAN KURUM'DAN ÜZERÝNE ÝFTÝRA ATAN EMEP MÝLLETVEKÝLÝNE SERT CEVAP

Kurum, EMEP Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca Demir'in, Türkiye'deki yabancý maden þirketlerine iliþkin deðerlendirmelerine karþýlýk da þunlarý söyledi:

"EMEP Milletvekili Sevda Karaca'nýn çirkin iftirasý, hazýmsýzlýðýnýn, düþmanca tutumunun, saygýsýzlýðýnýn kanýtýdýr. Haddinizi bileceksiniz. Kandil'de el pençe divan durup Meclis çatýsý altýnda böyle iftiralarda bulunamazsýnýz. Ýddianýzý ispatlayacaksýnýz. Þayet sizde biraz þeref, biraz haysiyet kýrýntýsý varsa kanýtlayacaksýnýz. Kanýtlayamýyorsanýz zaten benim þeref ve haysiyetten nasipsizlerle daha fazla konuþacak bir þeyim yok."

Görüþmelerin ardýndan yapýlan oylamada, Çevre, Þehircilik ve Ýklim Deðiþikliði Bakanlýðýnýn yaný sýra Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüðü, Meteoroloji Genel Müdürlüðü, Ýklim Deðiþikliði Baþkanlýðý ve Kentsel Dönüþüm Baþkanlýðý bütçeleri kabul edildi.

Bakan Kurum CHP'lilere seslendi

Bakan Kurum: Evine girmeyen tek bir afetzede kardeþimizi býrakmayacaðýz

Bakan Kurum: Projelerimize hýz kesmeden devam edeceðiz