Tunç, Dikmen Hakimevi'nde düzenlenen Ýdarenin Taraf Olduðu Uyuþmazlýklarda Arabuluculuk Uygulamalarýnýn Geliþtirilmesi Sempozyumu'ndaki konuþmasýnda, son 22 yýlda Türkiye'de hukuk alanýnda birçok geliþmenin yaþandýðýný, mevzuatta iyileþtirmelerin yapýldýðýný belirtti.
Yeni ihtiyaçlar doðrultusunda mevzuatta deðiþiklikler yapýlmaya devam edildiðini anlatan Tunç, bu kapsamda yapýlan önemli reformlardan birinin de hukuk sistemine arabuluculuk siteminin getirilmesi olduðunu kaydetti.
Türk medeniyetinin arabuluculuk sistemine yabancý olmadýðýna, geçmiþte ahilik sistemiyle bu yöntemin kullanýldýðýna iþaret eden Tunç, günümüzdeki arabuluculuk sisteminin ise 2013'te ihtiyari arabuluculuðun uygulamaya konmasýyla baþladýðýný belirtti.
Ýhtiyari arabuluculukta baþarý oranýnýn yüzde 90'ý aþtýðýný dile getiren Tunç, bunun ardýndan da 2018'de dava þartý arabuluculuk sisteminin getirildiði ifade etti.
7. Yargý Paketi ile dava þartý arabuluculuðun kapsamýnýn geniþletildiðini aktaran Tunç, "2013 yýlýndan bu yana 6 milyon civarýnda uyuþmazlýk, arabulucularýn önüne gitti. Bunun 4 milyondan fazlasý anlaþmayla sonuçlandý. Baþarý oraný yüzde 65." bilgisini paylaþtý.
Kira uyuþmazlýklarýnda 1 Eylül 2023'ten itibaren arabuluculuðun zorunlu hale getirildiðini belirten Tunç, "1 Eylül 2023'ten itibaren kira davalarýnda zorunlu arabuluculuk baþladýktan sonra bu uyuþmazlýklarýn neredeyse yarýsý arabulucuya giderek çözüme kavuþtu. Kira davalarýnda 273 bin 511 baþvuru olmuþ, bunun 114 bin 346'sý anlaþmayla sonuçlanmýþ. Bunun iki tarafý olduðunu düþünelim, 229 bin vatandaþýmýz mahkemeye gitmeden kiracý ile kiralayan anlaþarak yoluna devam etmiþ." diye konuþtu.
Yýlmaz Tunç, uyuþmazlýklarýn barýþçýl bir þekilde çözülmesinin toplumsal barýþa hizmet ettiðini de vurguladý.
- "9. YARGI PAKETÝ'NDE ARABULUCULUKLA ÝLGÝLÝ DÜZENLEMELER VAR"
Adalet Bakaný Tunç, arabuluculuk sayesinde vatandaþlarýn sorunlarýnýn barýþçýl bir þekilde çözüme kavuþtuðunu, mahkemelerin iþ yüklerinin de böylece azaldýðýný bildirdi.
Arabuluculuk mevzuatýnýn geliþtirilmesi gerektiðini dile getiren Tunç, "Arabuluculuðun daha da geliþtirilmesiyle ilgili olarak bizler de hiç durmuyoruz. Mevzuatýmýzýn bu konuda geliþtirilmesi lazým. TBMM'de görüþülmekte olan 9. Yargý Paketi'nde de yine arabuluculukla ilgili düzenlemeler var." dedi.
Yargý Reformu Strateji Belgesi'nde arabuluculukla ilgili hedeflerin yer alacaðýný, temel bir arabuluculuk kanunu konusunda çalýþmalarýn sürdüðünü kaydeden Tunç, "Arabuluculuðun temel bir kanunu olmasý gerekir. Bu konudaki çalýþmalarýmýzý bilim kurulumuzla beraber sürdürüyoruz. Alternatif uyuþmazlýk çözüm yöntemlerinin hukuk uyuþmazlýklarýnda etkinliðinin daha da arttýrýlmasý, hem de ceza adaleti sistemi bakýmýndan da geliþtirmenin gayreti içerisindeyiz." ifadelerini kullandý.
- "ARABULUCULUK ORTAK ÝNSANÝ DEÐERLERÝN ZAFERÝDÝR"
Adalet Bakaný Tunç, idarenin taraf olduðu iþ hukuku, kira uyuþmazlýklarý gibi özel hukuk anlaþmazlýklarýnda arabuluculuk müessesenin öneminin günden güne arttýðýný belirtti.
Arabuluculuðu, "idarenin taraf olduðu uyuþmazlýklarda çözüme giden yolda barýþýn ve saðduyunun canlandýrdýðý güçlü bir nefes" olarak niteleyen Tunç, þöyle devam etti:
"Devletin yönetimi ve idaresi, aslýnda toplumun nabzýnýn tutulduðu yerdir. Arabuluculuk bu yönüyle, vatandaþla devlet arasýndaki mesafeyi kapatan, köprüler kurarak karþýlýklý güveni yeniden inþa eden kýymetli bir yoldur. Arabuluculuk kurumu bir dava dosyasýnda kaybolmuþ insan hayatlarýný, katý kurallarýn arasýnda sýkýþmýþ talepleri, resmi dille örtülmüþ hak arayýþlarýný alýr, bunlarý þeffaflýk, güven ve saðduyuyla yeniden anlamlandýrýr. Ýdare, bu müesseseye gönüllü bir yol arkadaþý olarak dahil olduðunda, yalnýzca adaletin tecellisi deðil, ayný zamanda kamusal vicdanýn huzuru da saðlanmýþ olur. Bu çözüm yolunda idare, bir dost gibi yaklaþmalý, dayatma yerine rýzayý seçmelidir. Çünkü arabuluculuðun özü, zýtlýklarýn ve kavganýn deðil, uzlaþýnýn ve ortak insani deðerlerin zaferidir. Ýþte bu yüzden arabuluculuk idarenin taraf olduðu uyuþmazlýklarda özellikle bir güç gösterisi deðil; aksine, merhamet ve akýl yolculuðudur. Ýdarenin taraf olduðu bu uyuþmazlýklarda arabuluculuðun varlýðý, insanýmýzýn devlete duyduðu güveni derinleþtirmekte, toplumsal barýþýn alt yapýsýný saðlamlaþtýrmaktadýr. Dolayýsýyla arabuluculuk vatandaþýn hem maddi hem de manevi menfaatini korurken, kamuyu da harç, gider avansý, vekalet ücreti gibi maddi külfetlerden koruyan bir sistemdir."
Ýdarelerin taraf olduðu uyuþmazlýklarda arabuluculukla þu ana kadar yaklaþýk 80 bin anlaþma saðlandýðýný bildiren Tunç, bakanlýklarca 7 bin 537, büyükþehir ve il belediyelerince 27 bin 708, üniversitelerce de 9 bin 231 anlaþma yapýldýðýný dile getirdi.
Yýlmaz Tunç, "Bu rakamý deðerli buluyoruz ancak yeterli bulmuyoruz. Bugün bir araya gelmemizin önemli nedenlerinden biri de bu sayýyý daha da yukarýlara taþýmak için yapýlmasý gerekenleri tartýþmak ve ortaya koymaktýr." dedi.