Eskiþehir Valisi Hüseyin Aksoy ve daire müdürleri tarafýndan Valilik önünde karþýlanan Bakan Tunç, Valilik Þeref Defteri'ni imzaladý.
Tunç, Valilik'te basýna kapalý gerçekleþen görüþmenin ardýndan gazetecilere yaptýðý açýklamada, Türkiye'de hizmete giren 3'üncü Çocuk Adalet Merkezi'nin ve Eskiþehir Hakimevi'nin açýlýþý için kente geldiðini söyledi.
Bakan Tunç, bir basýn mensubunun, Ankara Büyükþehir Belediyesi (ABB) ve Ýstanbul Büyükþehir Belediyesine (ÝBB) yönelik baþsavcýlýklar tarafýndan baþlatýlan inceleme ve Ýstanbul Büyükþehir Belediye Baþkan Ekrem Ýmamoðlu'nun "Hukukun Üstünlüðü Endeksi" üzerinden Türk yargýsýyla ilgili deðerlendirmelerine iliþkin sorusunu yanýtladý.
Söz konusu büyükþehir belediye baþkanlýklarýnýn özellikle birtakým organizasyonlarýyla ilgili inceleme baþlatýldýðýný, Ýçiþleri Bakanlýðý tarafýndan gönderilen müfettiþlerin çalýþmalarýný sürdürdüðünü hatýrlatan Tunç, þöyle konuþtu:
"Belediyelerin, kamu idarelerinin denetimi söz konusu burada. Özellikle hem Sayýþtay denetimine tabidirler hem de Ýçiþleri Bakanlýðýnýn müfettiþlerinin denetimine tabidirler. Burada denetimden çekinmeye gerek yok. Eðer bir eksiðiniz bir kusurunuz varsa telaþlanýrsýnýz ama bir eksiðiniz yoksa, müfettiþin özellikle araþtýrmak istediði konularla ilgili olarak cevaplarýnýzý verirseniz zaten bir telaþýnýza gerek yok. Yani burada bir suçluluk telaþýnda bulunmamak gerekir. Özellikle yargýyla ilgili cümleler kurarken de haddi aþmamak gerekir. Yani 'yargý tacizi' ne demek? Türkiye Cumhuriyeti Devleti bir hukuk devleti. Anayasa'mýzýn 138'inci maddesi; 'Yargý baðýmsýz ve tarafsýzdýr. Yargý hiç kimseden talimat almaz ve hiçbir talimatý da dikkate almaz.' Dolayýsýyla baðýmsýz ve tarafsýz yargýnýn baþlatmýþ olduðu soruþturmalarý 'yargý tacizi' þeklinde deðerlendirmek þuursuz bir harekettir. Özellikle belli sorumluluk makamýnda olan kiþilerin, kamu yöneticilerinin, belediye baþkanlarýnýn yargýyla ilgili cümleleri sarf ederken çok dikkatli olmasý lazým. 25 bin hakim ve savcýmýz var. Yargýnýn yapmýþ olduðu iþlemler noktasýnda siz eðer 'yargý tacizi', 'burada haksýzca üzerimize geliyorlar' þeklindeki cümleleri sarf ederseniz demek ki 'Gizlediðiniz bir þey mi var acaba?' der kamuoyu. Onun için tabii yani burada hukukun üstünlüðü endeksiyle ilgili olarak deðerlendirme yapmak, Türkiye ile ilgili olarak böyle bir deðerlendirme yapmak bir belediye baþkanýnýn haddi de deðil hakký da deðil."
- "EN FAZLA BAÐIÞ YAPANLAR LÝSTEDE EN YÜKSEKTE"
Tunç, söz konusu endeksin ABD'de eski Barolar Birliði Baþkaný tarafýndan kurulan Dünya Adalet Projesi Derneði tarafýndan hazýrlandýðýný belirtti.
Bunlarýn objektif kriterlere dayanmayan, hiçbir bilimsel temeli, Türkiye gerçekleriyle hiçbir alakasý olmayan deðerlendirmeler olduðuna dikkati çeken Tunç, "O endekse baktýðýmýz zaman Türkiye'nin üzerinde gösterilen o ülkeler, demokrasi bile yok onlarda, serbest seçimler yok. Bu endeksli yapan Dünya Adalet Projesi Derneðinin gelirleri nereden diye bakýyoruz. Ýnternete girin, Dünya Adalet Projesi diye girdiðiniz zaman birinci baðýþçý Amerika Birleþik Devletleri Dýþiþleri Bakanlýðý. Ýkinci baðýþçý, üçüncü baðýþçý, en fazla baðýþ yapanlar listede en yüksekte." deðerlendirmesini yaptý.
Tunç, masa baþýnda hazýrlanmýþ, bilimsel deðeri olmayan, sýrf Türkiye'yi karalamaya yönelik bu tür endeksleri öne alarak, adeta onlarýn Türkiye'de sözcülüðünü yaparak Türk yargýsýný baðýmsýz olmamakla, ülkede hukuka güvenin olmadýðý þeklinde suçlamanýn Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne büyük bir haksýzlýk olduðunu vurguladý.
Bakan Tunç, þunlarý kaydetti:
"Hele hele 'ihtilal dönemlerinde böyle bir yargý yoktu, yargý bu kadar o zamanki kadar dibe düþmemiþti' gibi bir þey söylemek haddi tamamen aþmaktýr. Bunu kabul etmek mümkün deðildir. 27 Mayýs yargýsý, 28 Þubat yargýsý, 12 Eylül yargýsý... Yani o dönemlerle kýyaslýyor ve 'o kadar dibe düþmemiþti' diyor. Bu, Yassýada yargýsýný özlemektir. Yargý kimsenin arka bahçesi deðildir. 15 Temmuz'da bu ülkenin yargý teþkilatý milletiyle beraber bir kahramanlýk gösterdi. Aradaki fark budur. Milletin yargýsýdýr, kimsenin arka bahçesi deðildir. Türkiye'de yargýnýn, hukuka güvenin þimdi buradan isimlerini saymýyorum o ülkelerin, o listeye bakýn, internette bulursunuz. O ülkelerin nasýl altýnda olduðunu söyleyebilirsiniz. Bu, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne inanmamaktýr, Türk milletine hakarettir, 25 bin hakim ve savcýmýza hakarettir. Biz buna müsaade edemeyiz. Dünya Basýn Özgürlüðü Endeksi; Ýsrail, Türkiye'den öndeymiþ basýn özgürlüðünde. Ya insaf, 7 Ekim'den bu yana 170 gazeteciyi öldüren Ýsrail deðil mi? Nasýl Türkiye'nin üzerinde gösterebilirsiniz basýn özgürlüðünde? Böyle saçma sapan endekslerle ülkemizi karalatmayýz. Karalamak isteyenlerle de bu millet her zaman hesaplaþýr."
- 9. YARGI PAKETÝ ÝLE GETÝRÝLEN DÜZENLEMELER
TBMM Genel Kurulu'nda 9. Yargý Paketi ile noterlik ve bazý yargý iþlemleriyle ilgili düzenlemelerin yer aldýðý teklifin kabulüne iliþkin soru üzerine Tunç, bu çalýþmalarda emeði geçen Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonu üyelerine ve milletvekillerine teþekkür etti.
Söz konusu düzenlemelerin önemli olduðunu dile getiren Tunç, þu bilgileri verdi:
"Özellikle yargý hizmetlerinin etkinliðinin artýrýlmasý ve alternatif uyuþmazlýk çözüm yöntemlerinin etkinliðinin artýrýlmasý, arabuluculuðun daha iþlevsel hale getirilmesi, 20 yýl tecrübeye sahip hukukçularýn arabulucu olma imkaný, taraflarýn arabuluculuða teþvikini saðlayan bazý düzenlemelerin yapýlmýþ olmasý... Arabuluculuk Kanunu'muzda bazý boþluklar vardý. Taþýnmaz devrine iliþkin anlaþmalarýn tapuya þerhiyle ilgili problemler, tüm bunlar 9. Yargý Paketi'nde çözümlenmiþ oldu. Ýstinaf ve temiz kanun yollarýndaki süreçlerin sadeleþtirilmesine yönelik, orada bazý dosyalarýn beklemesini önlemeye yönelik birtakým düzenlemeler oldu. Hukuk Mesleklerine Giriþ Sýnavý uygulamasýna baþlamýþtýk. Orada da yine bazý derslerin ilave edilmesi zorunluluðu vardý. Bunlar hepsi düzenlendi."
- HAKARET SUÇLARIYLA ÝLGÝLÝ DÜZENLEMEDE CAYDIRICILIK VURGUSU
Bakan Tunç, sosyal medya, yazýlý ya da görsel mecralarda hakaret suçlarýnýn çok yaygýnlaþtýðýný anýmsattý.
Bu suçlarýn adliyeye intikal etmesi, uzlaþtýrma kapsamýnda olmasý nedeniyle yoðunluk yaþandýðýný anlatan Tunç, "Bunu önleyecek çok önemli bir düzenlemeyi de Meclis'imiz hayata geçirmiþ oldu. Özellikle hakaret suçlarýnýn uzlaþtýrma kapsamýndan alýnýp ön ödemeye tabi tutulmasýyla beraber bu suçlarda önemli ölçüde azalma olacaðýný düþünüyoruz. Burada bir caydýrýcýlýðýn olacaðýný düþünüyoruz. Bu kapsamda bilim adamlarýyla, hukukçu akademisyenlerle yaptýðýmýz görüþmeler ve uygulayýcýlardan aldýðýmýz bilgiler doðrultusunda böyle bir düzenlemeyi hayata geçirdik." ifadelerini kullandý.
Çocuk Koruma Kanunuyla ilgili de 9. Yargý Paketi'nde önemli bir düzenlemeyi hayata geçirdiklerine deðinen Tunç, "Özellikle çocuklarla ilgili tedbirlerin uygulanmasýnda görev alacak personellerle ilgili düzenlemeler var. Burada sadece Adalet Bakanlýðýnýn Adli Destek ve Maðdur Hizmetleri Müdürlüklerindeki personel deðil ayný zamanda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlýðýndaki uzman personellerin, sosyolog, psikolog, pedagog gibi yine Milli Eðitim Bakanlýðýmýzda görev yapan rehberlik öðretmenleri gibi bunlarýn da çocuklara yönelik uygulanacak olan tedbirlerde ve çocuk teslimi gibi çocuklarýn kiþisel iliþki kurulmasý, velayetleriyle ilgili çocuklarýn bir meta gibi anneden ya da babadan alýnmasýyla ilgili görüntüleri sona erdirdik. Þimdi bu çalýþmalarda görev alacak personellerin nitelikleri ve özlük haklarýyla ilgili de önemli düzenlemeler gerçekleþtirilmiþ oldu." deðerlendirmesini yaptý.
Bakan Tunç, noterlik hizmetlerinin daha etkin hale gelmesi, hafta sonu çalýþabilmelerine iliþkin uygulama baþladýðýný hatýrlatarak, "Bunun yasal altyapýsýnýn yerine getirilmesi... Çünkü vatandaþlarýmýz hafta içi iþinde, gücünde oluyor. Hafta sonu notere giderek kendi iþlemini çok rahat yapabiliyor nöbetçi noter uygulamasý. Bunun yasal altyapýsý henüz yapýlmamýþtý. Bu da gerçekleþmiþ oldu." bilgisini paylaþtý.
Boþanma davalarýnda özellikle tabii aile hukukuyla ilgili sorunlarý ortadan kaldýracak, gerek boþanma, gerek diðer boþanmanýn maddi sonuçlarýyla ilgili ayrýntýlý çalýþmalarýnýn olduðunu vurgulayan Tunç, þöyle devam etti:
"Bu son yasalaþan kanunda özellikle hem Anayasa Mahkememizin iptali doðrultusunda bir hüküm getirdik. Orada da reddedilen bir boþanma davasýndan sonra 3 yýl bekleme süresinin çok uzun olduðunu, taraflarýn sonraki hayatlarýný kurma noktasýnda çok sýkýntýya girdiklerini görüyoruz. Bu 3 yýllýk süreyi 1 yýla indirerek oradaki süreyi de kýsaltmýþ olduk ve taraflarýn burada özellikle kadýnlarýn maðduriyetinin önlenmesi noktasýnda önemli bir düzenleme. Savunma hakkýyla ilgili yine düzenlemeler var. Dava sýrasýnda suç niteliði deðiþmiþse kiþiye ek savunma hakký verilebilmesi gerekiyordu. Buna iliþkin düzenlemeler... Yine istinaf mahkemelerinde baþsavcý vekili görevlendirmesi, buna iliþkin sorunlarý ortadan kaldýrdýk."
- "HÜKÜMLÜLERÝN CEZAEVLERÝNDE EÐÝTÝM ALMALARINI ÖNEMSÝYORUZ"
Bakan Tunç, suçlularýn ýslahýnýn önemli olduðuna iþaret ederek, ceza adaletinin en önemli amacýnýn, infaz sonrasý suçlularýn bir daha suç iþlememesini saðlamak olduðunu belirtti.
Suçu ve suçluyu önlemek, toplumu suçtan korumak için ne gerekiyorsa yapmanýn gayreti içinde olduklarýný bildiren Tunç, "Bu kapsamda da özellikle suçlularýn, hükümlülerin cezaevlerinde eðitim almalarýný önemsiyoruz. Onlarýn meslek sahibi olmalarýný önemsiyoruz. Milli Eðitim Bakanlýðýmýzla protokollerimiz var. Çok programlý liseler, eðitim merkezleri, mesleki eðitim merkezleri açýyoruz ve hem örgün eðitim, hem uzaktan eðitiminden yararlanabilmeleri noktasýndaki imkanlarý da artýrdýk. Bu konuda bazý yasal düzenleme ihtiyaçlarý vardý. Bunlarý da yerine getirmiþ olduk." ifadelerini kullandý.
Çocuk Ýzlem Merkezlerinin önemine deðinen Tunç, "Suç maðduru çocuklarýn örselenmeden, bir kez daha maðdur olmadan ifadelerinin adliyelerde deðil de Çocuk Ýzlem Merkezlerinde alýnmasý ve muayenelerinin de ayný ortamda çocuklarýn özellikle kendi ifadelerinin alýndýðýný fark etmeden oradaki uzmanlar, pedagoglar, psikologlar eþliðinde ifadelerinin alýnmasýný saðlayan Çocuk Ýzlem Merkezleri, þu anda devlet hastanelerimizin bünyesinde faaliyet gösteriyor. Devlet üniversitelerimizin hastanelerinde de bu imkanýn saðlanarak Çocuk Ýzlem Merkezlerinin sayýsýný artýrmak istiyoruz. Bu konuda da yasal düzenleme gerçekleþmiþ oldu." diye konuþtu.
Tunç, ceza adaleti sistemiyle, suçla mücadeleyle ilgili özellikle konuþulan cezasýzlýk algýsýný ortadan kaldýrmaya yönelik düzenlemelerin de beklendiðini anýmsattý.
Bununla ilgili çalýþmalarda gelinen aþama hakkýnda bilgi veren Tunç, sözlerini þöyle sürdürdü:
"Kapsamlý bir çalýþmamýz var. Yargý Reformu Strateji Belgemiz hemen hemen tamamlandý. Bütün görüþler alýndý. Vatandaþlarýmýzdan 51 binden fazla görüþ aldýk. Barolarýmýzdan, bilim adamlarýmýzdan, üniversitelerimizden, uygulayýcýlarýmýzdan, mahkemelerin ilk derece istinaf, Yargýtay olmak üzere tüm yüksek yargý kurumlarýmýzdan aldýðýmýz görüþler neticesinde 1 yýllýk hazýrlýk yaptýk. Bu hazýrlýk çerçevesinde özellikle hukukun üstünlüðünü esas alan, öngörülebilir ve gecikmeyen bir adalet sisteminin tesisi konusunda çok önemli hususlara deðinen bir Yargý Reformu Strateji Belgesi olacak. Önümüzdeki 4 yýlý kapsayacak, 2024 ve 2028 arasýnda ve orada kýsa vade, orta, uzun vade þeklinde bir takvim belirlenecek. Bu takvim içerisinde gerek mevzuat deðiþiklikleri gerekse de uygulamaya yönelik çok önemli düzenlemeleri inþallah hayata geçireceðiz. Yargý Reform Strateji Belgemizin ilk kýsa vadede, ilk 3 ayda ya da ilk bir ayda hayata geçirilecek olan hususlar, ceza adaleti sistemiyle ilgili olacak. Özellikle soruþturmanýn etkinliðini, delillerin toplanmasý konusundaki sorunlarý ortadan kaldýracak. Yine 'kovuþturma aþamasý' dediðimiz dava aþamasýnýn gecikmeden sonlandýrýlmasý ve maddi gerçeðin hem soruþturma hem kovuþturma aþamasýnda tam anlamýyla ortaya çýkarabilmek için önemli düzenlemeler olacak hem de infaz aþamasýnda. Çünkü ceza adaletinin en önemli konusu, konularýndan biri infazdýr. Yani soruþturma da önemlidir, kovuþturma da infaz da. Ýnfazda eðer suçluluðu kesinleþen bir kiþi hüküm giydikten sonra orada bir daha suç iþlemeyecek hale getirilmesi lazým. Onun ýslahý lazým. Onun eðitimi lazým. Ýþ yurtlarýmýz vasýtasýyla onlarýn özellikle meslek edinmesiyle önemli çalýþmalar var."
- TRAFÝK SUÇLARIYLA ÝLGÝLÝ YAPILMASI PLANLANAN DÜZENLEMELER
Ceza Muhakemesi Kanunu'nda tutuklama sebepleriyle ilgili bazý sorunlarýn bulunduðunu, 2 yýlýn altýndaki suçlar bakýmýndan bu yasada tutuklama yasaðýnýn söz konusu olduðunu anlatan Tunç, þunlarý kaydetti:
"Vücut bütünlüðüne müdahale þeklindeki suçlar bakýmýndan tutuklama yasaðý söz konusu deðil ama burada tabii uygulamadaki sorunlarý ortadan kaldýrmaya yönelik 2 yýlýn altýndaki suçlar bakýmýndan tutuklama yasaðý olsun ancak burada özellikle kamu düzenini bozmaya yönelik, suçun iþleniþ þekline yönelik ve kiþinin suç iþleme eðilimine yönelik deðerlendirmeyi hakimlerimiz yapabilsin. Bu konudaki bir düzenlemeyi de inþallah hayata geçirmiþ olacaðýz. Denetimli serbestlikle ilgili tartýþýlan konular var. Denetimli serbestlik uygulamasý bütün suçlar bakýmýndan, bütün cezalar bakýmýndan diyelim 2 yýlýn altýndaki suçlar bakýmýndan uygulandýðýnda bir cezasýzlýk algýsýna yol açýyor. Yani her ceza bakýmýndan ister aðýrlaþtýrýlmýþ müebbet hapis alsýn, ister 20 yýl alsýn, ister 2 yýl alsýn, 1 yýllýk denetimli serbestlik uygulanýyor. Dolayýsýyla 2 yýl ceza alan bir kiþinin 1/2 koþullu salýverme süresi 1 yýla düþüyor. 1 yýl da denetimli serbestlik, hiç cezaevinde kalmamýþ oluyor. Buna iliþkin özellikle 2 yýlýn altýndaki suçlar bakýmýndan bu suçlularýn, bu hükümlülerin denetimli serbestlikten yararlanabilmesi için belli bir süre cezaevinde kalmasý caydýrýcýlýk açýsýndan önemli olacaktýr. Bunun süresini elbette ki kanun taslaðýyla ilgili teknik çalýþmalarý yapýyoruz, takdir Türkiye Büyük Millet Meclisi'nindir. Kanun yapma yetkisi milletvekillerimizde. Biz onlarýn takdirlerini arz edeceðiz. Onlarýn vereceði karar doðrultusunda yargý teþkilatýmýz uygulamasýný gerçekleþtirecek.
Toplumun huzur ve sükununu bozmaya yönelik suçlar bakýmýnda da önemli düzenlemeler yapmak gerekiyor. Özellikle ruhsatsýz silahlarla ilgili yine meskun mahallerde, düðünlerde, niþanlarda, kalabalýk ortamlarda atýlan silahlar, kurusýký da dahil olmak üzere, bunlarýn caydýrýcýlýðýna yönelik düzenlemeler gerekiyor. Yine trafik suçlarý... Trafikte yol kesme, makas atma gibi ölümlü kazalara neden olan bu suçlar... Özellikle drift gibi tüm bunlarýn cezalarýný daha da artýrmak gerekiyor caydýrýcýlýk açýsýndan. Toplumun huzur ve sükununu bozmaya yönelik suçlarla ilgili olarak gerek Türk Ceza Kanunu'muzda gerek Kabahatler Kanunu'muzda da yeniden bir deðerlendirme ihtiyacý söz konusu oldu. Bu konudaki çalýþmalarýmýzý biz hem uygulayýcýlardan, istinaf ve Yargýtay'ýmýzýn ilgili dairelerinden görüþler alarak hayata geçireceðiz. Akademisyenlerimiz ve bilim komisyonlarýmýzýn katkýlarý da söz konusu oldu. Milletvekillerimizin takdirine hazýrladýðýmýz taslak çalýþmasýný ibraz ederek bu konudaki çalýþmalarýmýzý özellikle '10. Paket' diyebiliriz artýk ona, Yargý Reformu Strateji Belgemizin ilk paketi olarak ceza adaleti sisteminin etkinliðini artýrmaya yönelik önemli düzenlemeleri önümüzdeki süreçte birkaç güne kadar görmüþ olacaðýz. "