Bakan Tunç'tan net mesaj: Kesinlikle taviz vermeyeceðiz

Tunç, Antalya'da Adalet Teþkilatýný Güçlendirme Vakfý (ATGV) Antalya Eðitim ve Sosyal Tesisi'nde düzenlenen Yargý Teþkilatý Toplantýsý'nda yaptýðý konuþmada, yargý mensuplarýnýn hukuk sisteminin temel taþý, toplum vicdanýný teskin eden doðru ve tarafsýz kararlarýn mimarlarý olduðunu belirtti.

Bakan Tunç, yargý mensuplarýnýn milletin adalet arayýþýna cevap vererek hakikati gün yüzüne çýkaracak tarafsýz ve cesur kararlar almak gibi sorumluluða sahip olduklarýný kaydetti.

Bu kutsal sorumluluðun, derin bir hukuk bilgisi ile donanýmýn yaný sýra özveriyle yoðrulmuþ bir dikkat, sarsýlmaz bir vicdan ve asla ödün verilmeyecek bir baðýmsýzlýk ilkesiyle yerine getirilebileceðini vurgulayan Tunç, toplantýda yargý teþkilatýnýn bir bütün halinde ihtiyaç analizini yapacaklarýný dile getirdi.

Tunç, toplantýda Türkiye Yüzyýlý'ný ayný zamanda adaletin ve hakkaniyetin yüzyýlý yapma hedefine ulaþmak adýna 1 yýlda neler yapacaklarýný ele alacaklarýný ifade etti.

Adaletin toplumun huzur ve düzenini saðlayan en önemli ortak deðer, toplumsal dengenin anahtarý olduðunu belirten Tunç, "Adalet, toplumu oluþturan tüm fertlerin güven ve refah içinde yaþamasýnýn teminatýdýr. Adaletin güçlü olduðu yerde insan, aile ve toplum güçlü olur. Yargýnýn bütün görevi, çalýþma biçimi ile tarzý, hatta baðýmsýzlýk ve tarafsýzlýk da dahil olmak üzere her þey, adaletin tecelli etmesi içindir. Milletimizin bizden beklentisi ise iyi iþleyen, öngörülebilir, gecikmeyen ve daha adil bir yargý sistemidir." diye konuþtu.

- "ADALET HAKLIYA HAKKINI VERMEKTÝR"

Adalet tasavvurunun kiþiden kiþiye deðiþen bir kavram olmadýðýný, net, sarih ve açýk olduðunu anlatan Tunç, þunlarý kaydetti:

"Adalet haklýya hakkýný vermektir. Her þeyi yerli yerine koymaktýr. Ýþte bu denli kutsal ve deðerli bir tasavvur olan adalet, yargý çalýþanlarýnýn maddi gerçeðin peþindeki çileli yürüyüþünün temel sebebidir. Yargý çalýþanlarý için mazluma hakkýný teslim etmek, haksýzlýk ateþini söndürüp vicdanlarý teskin etmek ömür boyu devam eden zorlu bir sýnavdýr. Yargý mensuplarý, sadece Anayasa ve kanunlarýn yol göstericiliðiyle vicdanýn ýþýðýnda hareket etmelidir. Bu nedenle verilen her kararýn, sadece bir davanýn çözümü deðil, ayný zamanda toplumsal vicdanýn, adalet terazisinde bir denge kurma çabasý olduðu unutulmamalýdýr."

Adaletin tecellisinin hukuk devletiyle mümkün olduðunu iþaret eden Tunç, hukuk devletinin ise kuvvetler ayrýlýðý dengesiyle kurgulanmýþ yasama, yürütme ve yargý erklerinden oluþtuðuna dikkati çekti.

- "TEMEL KANUNLARIMIZI ÇAÐIN GEREKLERÝNE VE MÝLLETÝMÝZÝN ÝHTÝYACINA UYGUN HALE GETÝRDÝK"

Hukuk devletinin olmazsa olmazýnýn yargýnýn üç sacayaðý olan iddia, savunma ve hüküm olduðuna deðinen Tunç, konuþmasýný þöyle sürdürdü:

"Adil, baðýmsýz, tarafsýz, güvenilir ve etkin iþleyen bir yargý ise 3 temel unsura ihtiyaç duyar. Bunlar toplumun ihtiyacýna cevap veren bir mevzuatýn olmasý, fiziki imkanlarýn yeterliliði, etkin bir insan kaynaðýna sahip olmasýdýr. 22 yýldan bu yana güvenilir bir adalet sisteminin tesisi yolunda bu üç temel alaný güçlendirmek için önemli reformlara imza attýk. Öncelikle temel kanunlarýmýzý çaðýn gereklerine ve milletimizin ihtiyacýna uygun hale getirdik. Kanun yapým süreci yalnýzca teknik bir mesele deðildir. Ayný zamanda toplumsal ihtiyaçlarý doðru analiz etmeyi, paydaþlarla güçlü bir iþbirliði yapmayý ve uzun vadeli etkileri öngörmeyi gerektirir."

Temel kanunlarýn yenilenmesi sürecinde adalet sisteminin çaðýn gereklerine uygun hale gelmesi için yoðun çaba harcadýklarýný ifade eden Tunç, þöyle devam etti:

"Kamuoyunda 8. Yargý Paketi olarak bilinen yasal düzenlemelerle yargý hizmetlerinin etkinliðinin artýrýlarak hýzlandýrýlmasý, hak arama hürriyetinin geniþletilmesi, suçla etkin mücadelenin saðlanmasý ve kiþisel verilerin etkili bir þekilde korunmasýný amaçlayan önemli adýmlar attýk. Yine geçtiðimiz günlerde yürürlüðe giren 9. Yargý Paketi ile adil yargýlanma hakký kapsamýnda mahkemeye eriþim hakkýný güçlendiren, arabuluculuk görüþmelerinin etkinliðinin ve sonucunda verilen kararýn icrasýný artýran, makul sürede yargýlanma hakkýný tahkim eden, savunma hakkýnýn temsilcisi olan avukatlarýn haklarýný güçlendiren, vatandaþýmýzýn mülkiyet hakkýný koruyan deðiþiklikler yaptýk. Ayný þekilde Noterlik Kanunu ile Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun'la da hukuki iþlem güvenliðinin saðlanmasýnda ve hukuki uyuþmazlýklarýn önlenmesinde önemli bir görev ifa eden noterlerimizin etkinliðini artýran, kiþisel verilerin daha etkin korunmasýna hizmet eden, çocuklarýn üstün yararýný gözeten, savunma hakkýný güçlendiren önemli düzenlemeler yaptýk. Bu paketler, ülkemizin adalet sistemini daha modern, etkili ve kapsayýcý hale getirme vizyonunun birer yansýmasýdýr."

Tunç, bu düzenlemelerle milletin adalete eriþimini kolaylaþtýrmayý ve yargýya olan güveni artýrmayý amaçladýklarýný vurguladý.

- TÜRKÝYE YÜZYILI YARGI REFORMU STRATEJÝ BELGESÝ KAMUOYUNA AÇIKLANACAK

Türkiye Yüzyýlý'ný adaletin yüzyýlý yapmak adýna yeni mevzuat düzenlemelerini içeren Yargý Reformu Stratejisi'ni hazýrladýklarýný belirten Tunç, strateji belgesinin hukuk devleti ilkesini güçlendireceðini, demokrasiyi daha ileriye taþýyacaðýný, vatandaþlarýn yargý hizmetlerinden daha etkin bir þekilde yararlanmasýný saðlayacak bir yol haritasý olacaðýný dile getirdi.

Tunç, vizyonlarýný hukukun üstünlüðünü esas alan, öngörülebilir ve gecikmeyen bir adalet sistemi olarak belirlediklerini söyledi.

Yargý Reformu Stratejisi'yle adalet komisyonlarýnýn yargý hizmetlerinin daha etkin sunmasýný saðlayacak tedbirlerden hakim ve savcýlarýn nakil, terfi ve disiplin süreçlerine verimlilik esasýyla hizmet edecek yeni uygulamalarýn geliþtirilmesine yönelik düzenlemeler yapacaklarýný anlatan Tunç, "Ýlk derece, istinaf ve temyizde adaletin gecikmeden tecellisi için alýnmasý gereken tedbirlerden, dijital çözüm platformlarýndan hukuk eðitimine, hukuk ve idari yargýlama süreçlerinin sadeleþtirilmesinden ceza adaleti sistemiyle ilgili ihtiyaç duyulan düzenlemelere varýncaya kadar birçok düzenlemeyi içeren Türkiye Yüzyýlý Yargý Reformu Strateji Belgesi Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan tarafýndan kamuoyuna açýklanacaktýr." deðerlendirmesinde bulundu.

- "2002'DE SADECE 78 MÜSTAKÝL ADLÝYEMÝZ VARKEN, BUGÜN BU SAYIYI 377'YE ÇIKARDIK"

Mevzuat çalýþmalarýnýn yanýnda yargý teþkilatýnýn fiziki imkanlarýný da her geçen artýrdýklarýný belirten Tunç, þunlarý kaydetti:

"2002'de sadece 78 müstakil adliyemiz varken, bugün bu sayýyý 377'ye çýkardýk. 569 bin 59 metrekare olan kapalý alan miktarýný ise 6 milyon metrekareye ulaþtýrdýk. Önümüzdeki süreçte de yatýrýmlara hýz kesmeden devam edeceðiz. 2024 yýlý yatýrým programýnda inþaat karakteristiðinde toplam 73 inþaat projemiz yer almaktadýr. Bu yýl içerisinde de 23 hizmet binasýnýn yapým ihalesini gerçekleþtirdik. Halihazýrda 23'ü adliye, 2'si adli týp kurumu, 9'u ceza infaz kurumu olmak üzere 34 inþaatýmýz devam etmektedir. Yýl sonuna kadar 9 hizmet binasýnýn da ihalesini gerçekleþtireceðiz. 2025 yýlý yatýrým programýna 68 adliye, 2 adli týp binasý, 20 ceza infaz kurumu, 3 personel eðitim merkezi ve 896 dairelik adalet personeli konutu yapýlmasý için teklifte bulunduk. Son 2 yýlda 1675 konutu teþkilatýmýza kazandýrdýk. Yýl sonuna kadar da 11 mahallede 412 dairelik kamu konutunun ihalesini gerçekleþtireceðiz."

Tunç, modern adalet saraylarýný, UYAP baþta olmak üzere en yeni teknolojik sistemleri devreye alarak ve yapay zeka alanýndaki çalýþmalarla yargýnýn hýzlanmasý için çabalarýnýn sürdüðünü dile getirdi.

Yargý mensuplarýnýn nitelik ve niceliðini artýrmanýn gayreti içerisinde olduklarýnýn altýný çizen Tunç, 2002 yýlýndaki 9 bin 349 olan hakim ve savcý sayýsýný yüzde 165 artýrarak 24 bin 698'e çýkardýklarýný ifade etti.

Son 1 yýlda Türkiye genelinde 2 bin 294 hakim ve savcý atamasý yaptýklarý bilgisini veren Tunç, hukuk eðitimindeki kaliteyi artýrmak için Hukuk Mesleklerine Giriþ Sýnavý yaptýklarýný belirtti.

- "1 MÝLYON 772 BÝN 845 DOSYADA UZLAÞMA SAÐLANDI"

Yargýnýn iþ yükünün de hýzla arttýðýnýn altýný çizen Tunç, þu bilgileri verdi:

"Cumhuriyet baþsavcýlýklarýnda 6 milyon 125 bin, ilk derece mahkemelerinde 3 milyon 913 bin, istinaf mahkemelerinde 1 milyon 351 bin, temyiz mahkemelerinde ise 518 bin olmak üzere, toplam 11 milyon 907 bin derdest dosya bulunmaktadýr. Bu iþ yükünü azaltmak ve yargý hizmetlerinin etkinliðini artýrmak adýna yenilikler getirmeye devam ediyoruz. Bu kapsamda denetim mekanizmalarýmýzý güçlendiriyoruz. Yeni Yargý Reformu Stratejimiz kapsamýnda Teftiþ Kurulu'ndaki müfettiþ sayýsýný artýrarak daha güçlü bir denetim saðlayacak, adliyelerdeki çalýþmalarýn verimini artýracaðýz. Yargýsal süreçlerin makul sürede tamamlanmasýný saðlayacaðýz. Yargýnýn iþ yükünü azaltmak için alternatif uyuþmazlýk çözüm yöntemlerine de önem veriyoruz. Bu kapsamda uzlaþtýrma kurumuyla 1 Ocak 2017'den bugüne kadar 1 milyon 772 bin 845 dosyada uzlaþma saðlandý. Hukuk yargýlamalarýnda uygulanan alternatif uyuþmazlýk yöntemi olan arabuluculuk müessesesi, 2013 yýlýnda ihtiyari bir baþvuru yolu olarak sistemimize girmiþtir. Ýhtiyari ve zorunlu arabuluculukta 2013'ten bu yana toplamda 6 milyon 731 bin baþvuru yapýlmýþ, 4 milyon 209 bini anlaþmayla sonuçlanmýþtýr. Bu noktada baþarý oraný yüzde 65'dir."

Tunç, kira davalarýnda arabulucuya baþvuru sayýsýnýn 281 bin 522'yi bulduðunu ve bu baþvurularýn 115 bin 681'inin anlaþmayla sonuçlandýðý bilgisini verdi.

Arabuluculuk sisteminin kapsamýný geniþletmeyi düþündüklerini anlatan Tunç, "Bu kapsamda üzerinde çalýþtýðýmýz müesseselerden biri Aile Arabuluculuðu sistemidir. Kadýna yönelik þiddet konusunu içermeyen aile arabuluculuðu sistemi ile aile üyelerine kriz dönemlerinde destek vererek, aile içinde yaþanan uyuþmazlýklar adliye koridorlarýna taþýnmadan, taraflarýn ortak yararlarýný gözeten ve bireysel beklentilerini olabildiðince karþýlayan arabuluculuk sistemi ile çözümlenebilecektir." þeklinde konuþtu.

Ýhtisas mahkemeleri sayýsýný da 986'dan 1850'ye çýkardýklarýna iþaret eden Tunç, bilirkiþilik sisteminin etkinliðini artýrmak için de çalýþma yaptýklarýný sözlerine ekledi.

Yargýnýn baðýmsýzlýðý, tarafsýzlýðý ve etkinliðinin toplumun adalete olan güvenini inþa eden temel taþlardan olduðunu ifade eden Tunç, "Özellikle bazý soruþturma ve davalar üzerinden yargý mensuplarýmýzý zan altýnda býrakan açýklamalarýn yapýlmasýný kabul etmemiz mümkün deðildir. Mesleðine gönülden baðlý, ailesinden ve çocuklarýndan fedakarlýk ederek gece gündüz çalýþan yargý mensuplarýmýza yönelik bu haksýzlýklara göz yumamayýz. Yargý sisteminin siyasi mülahazalarla yýpratýlmasý ve yargýya güvenin zedelenmesi yönündeki söylem ve davranýþlardan kaçýnýlmasý yargý baðýmsýzlýðýnýn bir sonucudur." diye konuþtu.

Kurumlarý bütünüyle yýpratýcý söylemlerin demokratik sistemin ruhuna aykýrý olduðunun altýný çizen Tunç, sözlerine þöyle devam etti:

"Türk yargýsý, tarihten gelen köklü kurumsal kültürüyle yargý hizmetlerinin aðýrlýðýný þimdiye kadar koruduðu gibi bundan sonra da koruyacaktýr. Köklü devlet geleneklerimize ve bunun temel bir parçasý olan yargý kültürümüze hepimiz saygý duymalý ve güvenmeliyiz. Teþkilatýmýzý kötü niyetli yaklaþýmlardan koruma konusundaki kararlýlýðýmýza devam edeceðiz. Yargý milletimizin yargýsýdýr, hepimizin yargýsýdýr. Her ne kadar yargý geçmiþte vesayetçi anlayýþýn etkisi altýna alýnmaya çalýþýlmýþ olsa da artýk o günler geride kalmýþtýr. Özellikle, 15 Temmuz'da gerçekleþen darbe giriþimine karþý Türk yargýsýnýn verdiði sýnav, hukuk tarihine geçmiþtir. O gece Türk yargýsý milletinden aldýðý güç ile milleti ile kenetlenerek demokrasiye sahip çýkmýþtýr."

- "SOSYAL MEDYADA ADALET DUYGUSUNU SARSMAYA ÇALIÞAN GÝRÝÞÝMLERE ASLA MÜSAMAHA GÖSTERMEYECEÐÝZ"

Özellikle sosyal medyanýn etkisiyle bilgi kirliliði ve manipülasyonlarýn hüküm sürdüðü bir çaðda yaþadýklarýna dikkati çeken Tunç, þu deðerlendirmelerde bulundu:

"Ayrýca sosyal medya ve diðer platformlarda yargýya yönelik dezenformasyon kampanyalarýna, adalet duygusunu sarsmaya çalýþan giriþimlere asla müsamaha göstermeyeceðiz. Özellikle 'sosyal medya mahkemeleri' olarak nitelendirdiðimiz, yargýyý yýpratmaya yönelik yalan beyanlara kesinlikle taviz vermeyeceðiz. Çünkü bu tür giriþimlerin amacýnýn, yalnýzca yargýya deðil, doðrudan devlete olan güveni sarsmak olduðunu çok iyi biliyoruz. Bu nedenle, yargý mensuplarýmýzý ve adalet sistemimizi yýpratmaya yönelik bu tür çabalarý kararlýlýkla bertaraf edeceðiz. Ayrýca sizler kararlarýnýzý verirken hakikati gölgelemeye çalýþan hiçbir sesin, söylemin, vicdanlarýnýzýn berraklýðýný lekelemesine izin vermemelisiniz. Her bir kararýnýz, yalnýzca Anayasa'nýn, kanunlarýn ve vicdanýnýzýn sesini dinleyerek alýnmalýdýr. Dosyayý, hukuku, delilleri bilmeden yapýlan maksatlý yorumlar ya da bireysel çýkarlar, sizin adalet terazinizde hiçbir aðýrlýk taþýmamalýdýr."

Yargý mensuplarýnýn hiçbir baskýnýn gölgesinde kalmadan hukukun evrensel ilkelerine sadakatle vicdanýnýn rehberliðinde hareket etmek zorunda olduðunu aktaran Tunç, "Sosyal medya dezenformasyonlarýyla mücadelede kamuoyunun doðru bilgilendirilmesi önemi bir yer tutmaktadýr. Yargýya yönelik yanlýþ algýlarý düzeltmek ve kamuoyunu doðru bilgilendirmek amacýyla Cumhuriyet baþsavcýlarýmýz ve medya iletiþim bürolarýmýzýn aktif olmasý gerekmektedir. Çünkü medyada yer alan eksik ya da yanlýþ bilgiler, yargýya yönelik haksýz eleþtirileri artýrabilir ve 'cezasýzlýk algýsý' gibi olumsuz kanaatlerin oluþmasýna neden olabilir." görüþlerini dile getirdi.

Tunç, soruþturma yürütülürken kolluða talimatlarýn olaylarýn mahiyetine uygun biçimde verilmesi ve kolluktan gelen fezlekelerin titizlikle incelenmesi gerektiðini kaydetti.

Adalet Bakaný Tunç, soruþturma ve kovuþturma süreçleriyle ilgili doðru bilgilerin hukuk çerçevesinde, zamanýnda ve net bir þekilde paylaþýlmasýnýn olumsuz algýlarýn önüne geçeceðini ve toplumun adalet sistemine güvenini artýracaðýna dikkati çekti.

Toplantý, yarýn sona erecek.